Đồng tiền vàng nặng 5,6 gram có niên đại 1.700 năm, hai mặt khắc họa hoàng đế Volusianus và thần tự do Libertas.
Một nhà bảo tàng học tại bảo tàng Rippl-Rónai, thành phố Kaposvár, cùng các tình nguyện viên đào được một đồng tiền vàng La Mã quý hiếm hồi đầu năm nay. Đồng xu khắc họa chân dung hoàng đế Volusianus, người cùng cha cai trị đế quốc La Mã khoảng hai năm.
Đồng tiền La Mã có một mặt khắc họa hoàng đế Volusianus, mặt còn lại là thần tự do Libertas. (Ảnh: Krisztián Balla)
Đến năm 22 tuổi, Volusianus bị chính quân lính của mình sát hại. Vì thời gian cai trị của Volusianus rất ngắn nên những đồng xu khắc hình khuôn mặt của ông vô cùng ít ỏi. Bên cạnh đó, việc tìm thấy đồng vàng La Mã với mệnh giá này ở Hungary cũng rất hiếm, theo Máté Varga, nhà khảo cổ tại Đại học Szeged, trưởng nhóm khai quật.
Các chuyên gia chưa xác định được chủ sở hữu đồng tiền. Đây là đồng tiền vàng duy nhất được khai quật ở khu vực này nên nhiều khả năng ai đó đã đánh mất nó. "Chắc hẳn đây là tổn thất lớn với người chủ cũ khi làm mất đồng xu giá trị như vậy", Varga nhận định.
Nhóm nghiên cứu tìm thấy đồng xu khi đang khai quật một khu định cư La Mã ở Somogy, tây nam Hungary, nhưng Varga không công bố địa điểm cụ thể. "Vị trí chính xác được giữ bí mật vào lúc này vì địa điểm khảo cổ vẫn đang được điều tra. Các thợ dò kim loại bất hợp pháp là một vấn đề lớn ở Hungary nên hiện chúng tôi chưa thể tiết lộ địa điểm", ông giải thích.
Đồng tiền vàng nặng 5,6 gram được đúc dưới thời hoàng đế Volusianus, từ năm 251 - 253. Một mặt đồng xu là chân dung hoàng đế với bộ râu rậm, đầu đội vương miện. Mặt còn lại khắc họa Libertas, vị thần tự do.
Đồng xu này cũng không phải là một món "tiền lẻ". "Mệnh giá của đồng xu không phải aureus thông thường mà là binio quý hiếm với giá trị gấp đôi aureus", Marjanko Pilekić, nhà nghiên cứu tại Bộ phận Tiền xu của tổ chức Schloss Friedenstein Gotha Foundation (Đức), cho biết.
Pilekić nhận xét, việc phát hiện đồng xu rất "tuyệt vời và thú vị". "Đánh giá qua ảnh chụp, tình trạng của đồng xu cũng rất tốt", ông nói. Đồng xu hiện là một phần của bộ sưu tập tiền tệ trong bảo tàng Rippl-Rónai.
Công tác khảo cổ tại khu vực phát hiện đồng xu vẫn đang tiếp diễn. Dựa trên những hiện vật khai quật được, bao gồm cả đồng xu vàng, có vẻ khu định cư La Mã tồn tại vào thế kỷ 3 và 4, khi nơi này là một phần của tỉnh Pannonia Superior thuộc La Mã. Các hiện vật khác gồm một số tiền xu La Mã bằng bạc và đồng, chìa khóa đồng, nhẫn bạc có chữ khắc và một chiếc ghim cài bằng thủy tinh.