Trong thế giới động vật, hệ thống xác định giới tính rất đa dạng. Đối với con người và động vật có vú sở hữu hệ thống xác định giới tính theo di truyền XY. Còn đối với các loài động vật khác, chúng sở hữu những hệ thống xác định giới tính khác vô cùng độc đáo và hiệu quả, bạn sẽ phải há hốc mồm kinh ngạc đấy!
Cách xác định giới tính trong thế giới động vật
Con người và động vật có vú
Như bạn đã biết đối với hầu hết các động vật có vú, giới tính của một em bé được xác định bởi gen với hệ thống nhiễm sắc thể XY. Con non sở hữu một nhiễm sắc thể truyền từ mẹ và một từ cha, nếu là XX sẽ cho ta một bé gái và XY cho ta một bé trai. Vì phụ nữ chỉ có thể cho một loại nhiễm sắc thể X thông qua tế bào trứng, còn nam giới có thể cho một trong 2 loại X hoặc Y qua các tế bào tinh trùng, do đó giới tính được xác định bởi người cha và cơ hội cho ra đời một bé trai hoặc bé gái xấp xỉ 50/50.
Chim và một số loài bò sát
Chim và một số loài bò sát cũng có giới tính xác định bởi gen nhưng thay vì giới tính được xác định bởi cha như động vật có vú, thì lại được xác định bởi mẹ. Con đực sở hữu một cặp nhiễm sắc thể ZZ, do đó, con đực chỉ có Z để cho. Con cái sở hữu một cặp ZW nên giới tính của con non phụ thuộc ở con cái và tỉ lệ vẫn xấp xỉ 50/50.
Kiến và ong
Kiến có một hệ thống xác định giới tính thú vị. Tổ kiến được chia thành những đơn vị lao động khác nhau: những binh lính bảo vệ tổ, những kiến thợ thu thập thực phẩm, làm sạch tổ và chăm sóc cho kiến con và có một nữ hoàng và một nhóm nhỏ các kiến đực vây quanh. Kiến nữ hoàng sẽ giao phối và sau đó lưu trữ tinh trùng của kiến đực. Nếu nữ hoàng sử dụng tinh trùng được lưu trữ để thụ tinh cho trứng, thì trứng sẽ nở ra con cái. Tuy nhiên, nếu nó đẻ một quả trứng mà không thụ tinh, trứng sẽ nở thành con đực. Kiến đực không hề có cha và chỉ là một bản sao không hoàn toàn của kiến chúa.
Cá sấu và rùa
Đa số mọi người vẫn nghĩ giới tính ít nhiều phải được xác định bởi gen. Tuy nhiên, đối với một số loài động vật như cá sấu và rùa, điều quyết định nên giới tính đực hay cái không liên quan gì đến gen cả mà nó phụ thuộc vào thời tiết. Ở cá sấu và rùa, khi trứng được đẻ ra, giới tính vẫn chưa xác định cho đến giữa giai đoạn phát triển tổng thể. Trong thời gian này, giới tính được xác định hoàn toàn bởi nhiệt độ trong tổ. Ở loài rùa, nhiệt độ ấm áp trên nhiệt độ mốc sẽ phát triển thành con cái, còn nhiệt độ mát mẻ sẽ cho ra con đực.
Một số loài cá nhiệt đới
Như loài cá hề chẳng hạn, giới tính của chúng còn chưa được xác định chắc chắn sau khi đã nở. Cá hề bắt đầu cuộc sống là đực, tuy nhiên, khi chúng trưởng thành, chúng trở thành con cái. Chúng sống cuộc sống trong đàn với một hệ thống phân cấp nghiêm ngặt nơi chỉ có một con đực mạnh mẽ nhất và một con cái đầu đàn được quyền sinh sản. Và điều ngạc nhiên là nếu con cái đầu đàn chết, con đực mạnh mẽ nhất sẽ biến thành con cái đầu đàn và con đực mạnh mẽ khác sẽ được quyền giao phối với con cái đầu đàn mới này.
Loài sâu xanh đại dương
Còn khá nhiều điều thú vị như loài sâu xanh chẳng hạn, giới tính được xác định bởi một khía cạnh hoàn toàn khác. Đối với loài này, vị trí sẽ quyết định giới tính. Khi ấu trùng của loài này trôi nổi trong đại dương, nếu chúng đáp xuống đáy biển, nó sẽ trở thành một con cái. Nhưng nếu nó rơi trên đầu một con cái, nó sẽ trở thành một con đực.
Thằn lằn sa mạc
Đối với loài động vật này, chúng chả cần biết giới tính để làm gì vì chúng luôn luôn là con cái. Chúng là một loài với số lượng cá thể gần như tất cả đều là giống cái. Mặc dù chúng vẫn đẻ trứng, nhưng những quả trứng nở ra như một bản sao của chính chúng.
Như vậy đối với một số loài, câu hỏi là cậu bé hay cô bé được trả lời bởi di truyền học. Đối với những loài khác, nó được trả lời bởi môi trường. Và với những loài khác nữa, chúng thậm chí chẳng thèm quan tâm đến câu hỏi này.