Xây dựng hàng rào phòng chống di cư loài rùa Hoàn Kiếm, thường xuyên tuần tra, canh gác, xây dựng hệ thống quan trắc tự động nước hồ là một số biện pháp Hà Nội sẽ thực hiện để bảo vệ 2 cá thể rùa Hoàn Kiếm của Việt Nam, trong đó một cá thể mới được phát hiện tại Hồ Xuân Khanh, thị xã Sơn Tây, Hà Nội.
UBND thành phố Hà Nội vừa ban hành Kế hoạch Bảo tồn các cá thể giải Sin-hoe (rùa Hoàn Kiếm) tại các hồ Đồng Mô và hồ Xuân Khanh giai đoạn 2018-2020, định hướng đến 2030 với mục tiêu lâu dài là ngăn chặn sự suy giảm, từng bước phục hồi, cải thiện và tăng số lượng rùa Hoàn Kiếm trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Trước mắt tập trung bảo vệ an toàn rùa Hoàn Kiếm tại 2 hồ, nghiên cứu xây dựng cơ sở bảo tồn rùa Hoàn Kiếm đồng thời tiến hành điều tra, xác minh số lượng cá thể, giới tính rùa Hoàn Kiếm tại hồ Đồng Mô và Xuân Khanh. Dự kiến giai đoạn 2021- 2025 sẽ nghiên cứu đặc điểm sinh học, điều kiện tự nhiên, môi trường phù hợp làm căn cứ đề xuất kế hoạch ghép đôi sinh sản, nếu được.
Cá thể rùa Hoàn Kiếm ở hồ Đồng Mô, một trong 2 cá thể rùa Hoàn Kiếm còn sống ở Việt Nam. (Ảnh: ATP).
Từ đó đến 2026 sẽ thực hiện các dự án bảo tồn, ghép đôi sinh sản, ương nuôi giống loài rùa Hoàn Kiếm, tiến tới phục hồi quần thể loài rùa quý hiếm nhất thế giới và là biểu tượng tâm linh của người Hà Nội.
Thực hiện mục tiêu trên, Hà Nội sẽ triển khai đồng loạt các biện pháp từ tuyên truyền, bảo vệ đến nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế. Cụ thể, sẽ lập, trình duyệt dự án đầu tư xây dựng hàng rào phòng chống di cư loài rùa Hoàn Kiếm tại các đập tràn và các điểm có nguy cơ rùa tự thoát khỏi hồ. Thường xuyên tuần tra, canh gác, bảo vệ tuyệt đối an toàn cá thể rùa Hoàn Kiếm tại các hồ, xử lý nghiêm minh các hành vi xâm hại, hủy hoại môi trường sinh sống, phát triển của loài rùa Hoàn Kiếm.
Về nghiên cứu khoa học, Hà Nội sẽ điều tra, xác minh số lượng rùa Hoàn Kiếm tại các hồ Xuân Khanh, Đồng Mô. Xây dựng hệ thống quan trắc môi trường tự động tại các hồ, xác định giới tính, tập tính sinh học rùa Hoàn Kiếm, thực hiện gắn thiết bị giám sát với các cá thể rùa Hoàn Kiếm đã được ghi nhận đồng thời triển khai một số đề tài nghiên cứu khoa học chuyên sâu về đặc điểm sinh học, tập tính sinh sản, điều kiện tự nhiên của loài rùa để phục vụ công tác bảo vệ, chăm sóc. Thành phố Hà Nội cũng khuyến khích các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đầu tư, hỗ trợ kỹ thuật, tài chính, công nghệ nhằm bảo tồn, phát triển loài rùa Hoàn Kiếm.
Trước đó, đầu tháng 4/2018, các nhà bảo tồn của Chương trình phát triển rùa châu Á đã phát hiện thêm một cá thể rùa Hoàn Kiếm ở Việt Nam bằng phương pháp phân tích gene môi trường. Đây là cá thể rùa Hoàn Kiếm còn sống thứ 2 ở Việt Nam và là cá thể rùa Hoàn Kiếm thứ 4 còn sống trên thế giới.
Phát hiện chấn động này mở ra cơ hội nhân nuôi, khôi phục quần thể loài rùa quý hiếm nhất thế giới sau nhiều năm bế tắc. Hai cá thể rùa còn lại sinh sống ở vườn thú Tô Châu, Trung Quốc. Tuy nhiên, cố gắng nhân nuôi nhiều năm nay không thành công do một trong 2 cá thể được xác định quá già.