Hình vẽ con cá voi sát thủ khổng lồ có niên đại hơn 2.000 năm được tìm thấy trên một sa mạc ở miền nam Peru.
Các nhà khảo cổ học phát hiện hình vẽ khổng lồ (geoglyph) dài tới 70 mét khắc trên một sườn đồi ở hoang mạc thuộc vùng Palpa xa xôi phía nam Peru, theo Live Science. Hình vẽ có niên đại hơn 2.000 năm này mô tả loài cá voi sát thủ, sinh vật bán thần rất mạnh theo quan niệm của người Peru cổ đại.
Nhóm nghiên cứu cho biết đây có thể là một trong những hình vẽ geoglyph lâu đời nhất ở vùng Palpa, và cổ hơn các hình vẽ ở vùng Nazca gần đó, địa danh nổi tiếng với bộ sưu tập Nazca Lines trên mặt đất, bao gồm hình động vật, những đường thẳng và khối hình học.
Hình vẽ cá voi sát thủ ở Palpa. (Ảnh: Johny Isla).
Nhà khảo cổ học Johny Isla, người đứng đầu Sở Văn hóa tỉnh Ica, nơi có thung lũng Palpa và Nazca, chia sẻ ông trông thấy một bức ảnh chụp hình cá voi lần đầu tiên cách đây khoảng 4 năm khi đang nghiên cứu các hình geoglyph ở Viện Khảo cổ học Đức tại Bonn.
Bức ảnh nằm trong một cuốn danh mục khảo cổ về hình vẽ geoglyph in vào những năm 1970, dựa trên nghiên cứu của các nhà khảo cổ học Đức ở Palpa và Nazca vào thập niên 1960. Nhưng vị trí và kích thước của hình vẽ cá voi sát thủ khổng lồ không được mô tả đầy đủ trong cuốn sách, khiến hình vẽ không được người dân địa phương hay các nhà khoa học biết đến.
Sau khi trở về Peru, Isla tìm kiếm hình vẽ cá voi sát thủ trên bản đồ Google Earth. "Việc tìm kiếm hình vẽ không dễ dàng, bởi dữ liệu về vị trí và những mô tả không đúng khiến tôi gần như mất hy vọng. Tuy nhiên, tôi mở rộng khu vực tìm kiếm và cuối cùng tìm thấy nó vào tháng 1/2015", Isla chia sẻ.
Sau khi phát hiện hình vẽ, Isla dẫn đầu đoàn 6 chuyên gia từ Bộ Văn hóa làm sạch và phục dựng hình vẽ cá voi sát thủ vào tháng 3 - 4 năm nay. "Do vẽ trên sườn dốc, hình vẽ dễ bị hư hại hơn những hình vẽ ở khu vực bằng phẳng như Nazca", Isla nói.
Những người tạo ra con cá voi sát thủ vẽ trên sườn đồi bằng cách bóc một lớp đá mỏng để tạo thành đường viền hình vẽ. Kỹ thuật này tương tự như cách những người dân ở nền văn hóa Nazca tạo ra hình vẽ geoglyph từ năm 100 trước Công nguyên đến năm 800. Nhưng một số bộ phận đối xứng như mắt được tạo thành từ các ụ đá, một kỹ thuật từ nền văn hóa Paracas lâu đời hơn phổ biến ở khu vực từ năm 800 đến 200 trước Công nguyên.
Hình vẽ Nazca Lines ở thung lũng Peru. (Video: YouTube).
Kiểm tra lớp đất cho thấy hình vẽ cá voi sát thủ có niên đại vào năm 200 trước Công nguyên. Phong cách vẽ và vị trí trên sườn đồi thay vì đồng bằng chỉ ra đây có thể là một trong những hình vẽ khổng lồ lâu đời nhất ở khu vực, theo Markus Reindel, đồng nghiệp của Isla ở Viện Khảo cổ học Đức.
Nền văn hóa Paracas phát triển ở các thung lũng thuộc Chincha, Pisco và Ica, phía bắc Palpa, sau năm 800 trước Công nguyên và mở rộng đến thung lũng Nazca và toàn bộ Palpa sau đó. Xã hội Paracas do tầng lớp tăng lữ thống trị và phát triển mạnh về nông nghiệp, đạt nhiều thành tựu quan trọng trong sản xuất gốm sứ và dệt vải.
Các hình vẽ Palpa và Nazca bao phủ khu vực hơn 450km2. Mục đích chính xác của những hình vẽ vẫn là điều bí ẩn, nhưng các nhà khảo cổ học cho rằng về cơ bản chúng là những biểu tượng tôn giáo.