Bạn đang nghiện rượu và hừng hực quyết tâm từ bỏ nó nên dứt khoát không uống một ly nào nữa? Đừng duy ý chí như vậy, những cơn đói rượu sẽ làm bạn vật vã khổ sở và bạn dễ "tặc lưỡi" uống lại lắm. Tốt nhất là hãy giảm từ từ.
(Ảnh: wsj.consumerreports) |
Rượu có những hậu quả chậm trên não bộ, được coi là một thứ an thần hay gây trầm cảm. Ở người nghiện lâu năm, bộ não hầu như bị tác dụng trầm cảm của rượu một cách liên tục. Qua thời gian, bộ não tự điều hòa các hóa chất để bù đắp lại những hậu quả của rượu. Đó là sản sinh ra những chất hóa học có tính kích thích như serotonin hay norepinephrine (liên hệ với chất adrenaline) với một lượng lớn hơn bình thường.
Nếu từ bỏ rượu đột ngột (do cai), bộ não lúc ấy giống một chiếc xe đang chạy nhanh mất phanh. Hầu hết các triệu chứng cai rượu xảy ra đều do não bị kích thích quá độ. Biểu hiện lâm sàng nguy hiểm nhất xảy ra ở 1/20 người cai là chứng rung sảng, lúc đó não bộ không còn điều hòa được các hóa chất khi ngưng rượu. Rung sảng là một tình trạng lú lẫn tạm thời, não bộ không còn kiểm soát được nhiều thứ như tuần hoàn, nhịp thở. Các dấu hiệu sinh tồn như nhịp tim và huyết áp thay đổi rất đột ngột và không thể tiên đoán, dễ dẫn đến suy tim, đột quỵ và tử vong. Vì vậy, muốn cho bộ não điều chỉnh lại thói quen uống rượu, cần có một thời gian dài giúp não lập lại thế cân bằng.
Những triệu chứng sau cai rượu rất hay thay đổi, khó tiên đoán sau lần uống cuối cùng và không phải mọi bệnh nhân đều có đầy đủ:
Run rẩy: Bắt đầu khoảng 5-10 giờ sau lần uống cuối và đạt đến đỉnh điểm sau 24-48 giờ. Tiếp theo chứng run rẩy là mạch nhanh, tăng huyết áp, thở nhanh, vã mồ hôi, buồn nôn, lo lắng, bồn chồn, mộng mị và mất ngủ.
Ảo giác do rượu: Triệu chứng này bắt đầu 12-24 giờ sau lần uống cuối, có thể kéo dài 2 ngày. Thường người cai rượu thấy vô số vật nhỏ, tương tự nhau và động đậy. Đôi lúc họ còn nhận ra hình như có nhiều con côn trùng bò qua lại hay tiếng đồng tiền xu rơi.
Co giật do cai rượu: Co giật có thể xảy ra 6-48 giờ sau lần uống cuối cùng và thông thường có nhiều cơn co giật xảy ra liên tiếp trong nhiều giờ. Nguy cơ lớn nhất sau 24 giờ là bị bệnh động kinh, thể cơn lớn.
Rung sảng: Thường xảy ra 2-3 ngày sau lần uống cuối, có thể trễ hơn, sau 1 tuần. Đỉnh điểm thường là 4-5 ngày sau lần uống cuối. Tình trạng này gây ra nguy hiểm cho nhịp thở, tuần hoàn và nhiệt độ bệnh nhân; có thể khiến tim đập rất nhanh, huyết áp tăng quá mức hoặc là một tình trạng mất nước nguy hiểm. Tình trạng sảng run còn giảm lượng máu đến não, gây nôn, mê sảng, mất phương hướng, đờ đẫn, mê man, tính khí giận dữ bất thường, niềm tin bất hợp lý hoặc vã mồ hôi, rối loạn giấc ngủ và nhiều ảo giác.
Hội chứng cai rượu thường cải thiện sau 5 ngày, cũng có một số nhỏ bệnh nhân kéo dài nhiều tuần lễ. Nếu bệnh nhân có nôn mửa nhiều, co giật hay rung sảng, an toàn nhất là nhập viện. Đối với chứng sảng rung, phải điều trị ở chuyên khoa hồi sức cấp cứu; nơi bệnh nhân. được theo dõi sát về nhịp tim, nhịp thở, huyết áp; đôi lúc phải dùng máy thở.
Các thuốc nhóm benzodiazepines có thể giúp giảm triệu chứng cai rượu; thường dùng là Valium, Libirum và Ativan. Bệnh nhân cai rượu thường thiếu hụt nhiều vitamin và khoáng chất cùng lúc, cần bổ sung. Hay thiếu nhất là folate, thiamine, B12, magiê, kẽm và phosphate. Bệnh nhân có thể giảm cả đường huyết.