Nhiều thập niên nghiên cứu đã chỉ ra rằng EQ là một yếu tố quyết định những người thành công khác biệt với số còn lại. Mối liên hệ mạnh đến mức chỉ ra rằng 90% những người thành công nhất có EQ rất cao.
Khi khái niệm trí thông minh cảm xúc (EQ) lần đầu tiên xuất hiện, nó là mảnh ghép còn thiếu giải thích cho bí ẩn: những người có chỉ số IQ trung bình lại thể hiện tốt hơn những người có chỉ số IQ cao nhất tới hơn 70%. Phát hiện này chứng tỏ sai lầm của niềm tin phổ biến rằng IQ là yếu tố duy nhất cho thành công.
Dù hiểu rõ tầm quan trọng của EQ nhưng bản chất vô hình của nó khiến rất khó biết được chúng ta sở hữu chúng nhiều hay ít và làm sao có thể cải thiện nếu chúng ta thiếu trí tuệ cảm xúc. Dưới đây là những hành vi cho thấy bạn đang thiếu trí tuệ cảm xúc trầm trọng:
1. Bạn không tức giận
Trí tuệ cảm xúc không phải lúc nào bạn cũng đối xử "đẹp", mà nó về việc quản lý cảm xúc để đạt được kết quả tốt nhất có thể. Đôi khi điều này đồng nghĩa với việc cho mọi người thấy bạn đang buồn, giận hoặc thất vọng.
Luôn luôn mang trên mình chiếc mặt nạ hạnh phúc và lạc quan thực ra chẳng thông minh hay hiệu quả tý nào. Người có trí tuệ cảm xúc sử dụng cảm xúc tiêu cực và tích cực trong các tình huống thích hợp.
2. Bạn bị căng thẳng một cách dễ dàng
Trí tuệ cảm xúc sẽ khiến căng thẳng dễ xử lý hơn bằng cách cho phép bạn phát hiện và giải quyết vấn đề trước khi mọi chuyện trầm trọng hơn.
Người có EQ thấp có xu hướng sử dụng những phương tiện khác ít hiệu quả hơn để quản lý tâm trạng họ.
Những người thiếu trí tuệ cảm xúc có xu hướng sử dụng những phương tiện khác ít hiệu quả hơn để quản lý tâm trạng họ. Họ có khả năng trải nghiệm lo lắng, trầm cảm, lạm dụng chất gây nghiện… cao gấp hai lần người có trí tuệ cảm xúc.
3. Bạn gặp khó khăn trong việc khẳng định mình
Những người có EQ cao biết cân bằng hành vi, sự đồng cảm và lòng tốt với khả năng khẳng định bản thân và thiết lập ranh giới. Sự kết hợp khéo léo này khiến việc giải quyết xung đột nhẹ nhàng hơn. Khi hầu hết đạt đến giới hạn, họ thường mặc định với hành vi tiêu cực nhưng người thông minh cảm xúc vẫn cân bằng và quyết đoán bằng cách tránh xa những cảm xúc đó. Điều này giúp họ trung hòa những người "khó nhằn" mà không tạo ra kẻ thù.
4. Bạn không thể xác định cảm xúc của bản thân
Nghiên cứu chỉ rằng chỉ 36% người có thể xác định cảm xúc họ đang trải qua. Điều này là một vấn đề bởi không thể dán nhãn cảm xúc thường đi cùng hiểu lầm và từ đó dẫn tới những lựa chọn phi lý trí và hành động phản tác dụng.
5. Bạn đưa ra các giả định một cách nhanh chóng và bảo vệ chúng một cách kịch liệt
Người thiếu EQ thường hình thành ý kiến một cách nhanh chóng tin tưởng nó một cách khó hiểu.
Những người thiếu EQ thường hình thành ý kiến một cách nhanh chóng tin tưởng nó một cách khó hiểu, họ sẽ tìm đủ mọi bằng chứng ủng hộ ý kiến đó và bỏ qua bất kỳ bằng chứng nào ngược lại. Điều này đặc biệt nguy hiểm với những người lãnh đạo, bởi ý kiến của họ sẽ trở thành chiến lược cho cả đội. Ngược lại, những người có EQ cao cho phép suy nghĩ của họ được tự do, bởi họ biết phản ứng ban đầu là do cảm xúc. Họ dành thời gian để suy nghĩ được phát triển và xem xét các hậu quả có thể có và phản biện. Sau đó, họ truyền đạt ý tưởng đã được phát triển theo cách hiệu quả nhất và suy xét mọi ý kiến phản hồi.
6. Bạn giữ mối hận thù
Hận thù sẽ gây ra huyết áp cao và bệnh tim.
Khi một mối đe dọa sắp xảy ra, phản ứng tiêu cực là cần thiết cho sự tồn tại của bạn, nhưng khi nó đã là chuyện của quá khứ, giữ lại hận thù sẽ tàn phá cơ thể bạn và gây ra những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe theo thời gian.
Các nhà nghiên cứu của ĐH Emory đã chỉ ra rằng, hận thù sẽ gây ra huyết áp cao và bệnh tim. Giữ hận thù nghĩa là bạn đang giữ những căng thẳng. Người có trí thông minh cảm xúc biết tránh điều này bằng mọi giá. Buông bỏ hận thù không chỉ làm cho bạn cảm thấy tốt hơn bây giờ, mà còn có thể cải thiện sức khỏe của mình mai sau/
7. Bạn không chấp nhận sai lầm
Những người có trí thông minh cảm xúc tách mình ra khỏi những sai lầm của họ, nhưng họ không quên chúng. Bằng cách giữ những sai lầm ở một khoảng cách an toàn, nhưng vẫn đủ để nhìn vào tham khảo, họ có thể thích nghi và điều chỉnh để đạt được thành công trong tương lai.
Ám ảnh quá lâu với những sai lầm khiến bạn lo lắng và nhút nhát, trong khi quên hoàn toàn nó đi lại làm bạn có nguy cơ lặp lại. Chìa khóa để cân bằng nằm ở khả năng biến thất bại thành bàn đạp cho thành công.
8. Bạn thường cảm thấy bị hiểu lầm
Khi bạn thiếu trí thông minh cảm xúc, bạn cảm thấy mình bị hiểu lầm vì bạn không thể đưa ra thông điệp theo cách mà mọi người có thể hiểu. Kể cả những người có EQ cao cũng biết rằng họ không thể truyền đạt tốt mọi ý tưởng của mình một cách hoàn hảo. Nhưng khi họ nhận thấy mọi người không hiểu những gì họ đang nói, họ sẽ điều chỉnh cách tiếp cận và truyền đạt lại ý tưởng đó.
Người có EQ thấp cảm thấy mình bị hiểu lầm vì không thể đưa ra thông điệp theo cách mà mọi người có thể hiểu.
9. Bạn không biết cách "bóp cò súng"
Ai cũng có cò súng của mình. Mọi người thường hay "bóp cò" và gây ra những hành động hấp tấp. Những người có trí thông minh cảm xúc cao hiểu về "cò súng" của mình, sử dụng những kiến thức đó để bước lùi lại, đợi đến khi đã hoàn toàn sẵn sàng.
10. Bạn đổ lỗi cho người khác về những cảm xúc của bản thân
Cảm xúc tới từ bên trong. Bạn phải là người chịu trách nhiệm cho cảm xúc của mình. Không ai có thể làm bạn cảm thấy bất cứ điều gì mà bạn không muốn.
11. Bạn dễ bị xúc phạm
Nếu hiểu rõ mình là ai, rất khó để người khác có thể nói hay làm những thứ bạn buồn rầu hay tức giận. Người có trí thông minh cảm xúc là những người tự tin, cởi mở và "mặt dày". Thậm chí, bạn có thể tự giễu chính mình hoặc để cho người khác trêu đùa mình, bởi vì bạn có khả năng phân tách ranh giới giữa sự hài hước và sự xúc phạm.
Không giống như IQ, EQ có thể được rèn giũa. Khi bạn luyện tập bộ não bằng cách liên tục thực hành những hành vi mới thể hiện trí thông minh cảm xúc, nó sẽ trở thành thói quen. Khi bộ não gia cố việc sử dụng những hành vi mới này, những hành vi cũ sẽ mất đi. Chẳng bao lâu, bạn sẽ bắt đầu phản ứng với những thứ xung quanh mình bằng trí thông minh cảm xúc mà không cần phải suy nghĩ về nó.