Một cánh cửa mở ra cuộc sống chính trị xã hội đầy phức tạp của lũ chim gõ kiến Acorn.
Tranh giành quyền lực là một trong các vấn đề đầy lộn xộn, ngay cả trong thế giới của chim gõ kiến Aacorn. Hàng chục con chim, đã tập hợp lại trong các liên minh, có thể đánh nhau chí tử từ ngày này qua ngày khác, trong khi khán giả sẽ bay tới từ cách đó gần 3 km để chứng kiến một trận chiến cho quyền sinh sản.
Và cuộc chiến sẽ ngày càng nóng bỏng, tới mức khi cái chết của một con chim tạo ra một khoảng trống trong lãnh thổ chính, cuộc chiến để lấp đầy nó sẽ nổ ra chỉ trong vòng vài phút và những khán giả ở xa có thể bay đến "hóng hớt" trong vòng chưa đầy một giờ.
Những "vựa thức ăn" khổng lồ của loài chim gõ kiến Acorn.
Đây là một trong số các phát hiện từ một nghiên cứu, được công bố trên tạp chí Current Biology, khi các nhà khoa học theo dõi một quần thể loài chim khác thường, đầy phức tạp về mặt xã hội ở California, Mỹ. Và phần thưởng cho cuộc chiến gian khổ khá đáng kể. Đó là một vị trí sinh sản trong một nhóm cộng đồng các loài chim cùng nhau nuôi con và chia sẻ những kho dự trữ quả sồi đầy giá trị, thứ sẽ giúp chúng vượt qua tình trạng thiếu lương thực. Nhưng tổn thất của một trận chiến có thể rất lớn.
"Bạn có thể thấy những con chim bị khoét mắt, có máu trên bộ lông - chúng túm chân nhau khi chiến đấu và cùng rơi xuống đất", Sahas Barve, tác giả chính của nghiên cứu cho biết. "Những con chim này có răng nhọn trong miệng nên chúng có thể gây ra rất nhiều sát thương."
Sự lộn xộn và hỗn loạn của cuộc tranh giành quyền lực khiến việc phân tích một cách trực quan những gì đang xảy ra trở nên khó khăn. Vì vậy, Barve và các đồng nghiệp của ông đã sử dụng các radio tag để theo dõi chuyển động của các nhóm chim khác trong khu vực.
"Chúng tôi đã rất ngạc nhiên khi phát hiện ra những con chim được gọi là "chiến binh" này dành tới 10 giờ mỗi ngày trong nhiều ngày để chiến đấu, còn những khán giả thì rời khỏi lãnh thổ của chúng trong một giờ hoặc hơn chỉ để tới xem", Barve nói.
Những thẻ radio tag được gắn vào chân các con chim để phục vụ nghiên cứu.
Nghiên cứu đã làm sáng tỏ hơn về một loài có mạng lưới xã hội và hành vi phức tạp. Chim gõ kiến Acorn sống thành từng đàn lên đến 16 con trong môi trường sống trên những cây sồi, trải dài từ bang Oregon và California đến Mexico, Trung Mỹ và miền bắc Colombia.
Mỗi nhóm xã hội có nhiều con đực và cái nuôi chim con của nhau, được giúp đỡ bởi những con già hơn. Các mối quan hệ chồng chéo tới mức các nhà khoa học không thể xác định con non nào là của con trưởng thành nào, nhưng thực hiện các bước tích cực để đảm bảo trứng của chúng an toàn là một nhiệm vụ chung.
Để đảm bảo có đủ thức ăn khi ruồi hoặc các loại côn trùng khác khan hiếm, những con chim gõ kiến Acorn sẽ khoan lỗ vào lớp vỏ dày của cây sồi, hoặc vào các cấu trúc như cột điện để cất giữ quả sồi. Theo thời gian, mỗi "vựa thức ăn" tích tụ nhiều lỗ - từ vài trăm đến hàng chục nghìn - khiến chúng trở thành tài nguyên mà các nhóm chim gõ kiến khác thèm muốn. Nhưng những con chim gõ kiến Acorn đã được chứng minh là những chiến lược gia sắc sảo, và cũng là những người bảo vệ quyết liệt các vùng lãnh thổ này.
Cuộc chiến giữa những con chim Acorn rất khốc liệt và ồn ào.
Khi tất cả các các đực hoặc con cái lớn của một nhóm chim chết hoặc biến mất vì lý do nào đó, một cuộc tranh giành quyền lực mới sẽ được kích hoạt. Và chỉ những con chim cùng giới tính mới đến để tranh tài trong trận chiến. Cuộc đấu này sẽ phân chia theo nhóm hai hoặc ba con chim với nhau cho đến khi một nhóm duy nhất chiến thắng. Các nhóm con cái thường bao gồm các chị em gái hoặc một bà mẹ với những cô con gái trong bầy. Nghiên cứu cho thấy có tới 12 liên minh tham gia vào một trận chiến duy nhất, có thể kéo dài từ 5 ngày đến một tuần, để tranh giành một "vựa thức ăn" lớn.
"Trận chiến có thể rất khốc liệt, nó có thể được nghe thấy từ khoảng cách một sân bóng đá", Barve nói.
Xã hội loài chim phức tạp hơn chúng ta nghĩ rất nhiều.
Lợi ích đối với khán giả, những con chim đứng xem từ những cái cây gần đó trước khi quay trở lại phạm vi tổ của chúng, không hoàn toàn rõ ràng. Nhưng việc đánh đổi các rủi ro để tới đây cho thấy chúng dường như đã nhận được các thông tin hữu ích. Chim gõ kiến Acorn được biết là loài có các mối quan hệ rộng bên ngoài nhóm của chúng và bản thân chúng cũng theo dõi sự thay đổi thành viên của các nhóm chim ở các vùng lãnh thổ khác. Theo Barve, một nghiên cứu trước đây về quần thể cho thấy loài chim này thường xuyên do thám, đến thăm trung bình 6 vùng lãnh thổ mỗi ngày.
"Chúng đang theo dõi rất chặt chẽ và quan tâm tới mọi thứ, về việc những con khác sống ở đâu, họ có quan hệ như thế nào, và bản thân nó nên sống ở đâu", Brave nói thêm. Và bằng cách quan sát sự xuất hiện của các đàn khác, ông khẳng định rằng nếu các đàn lân cận bị mất cân bằng, những con chim sẽ lập tức liên minh với nhau và bắt đầu một cuộc chiến tranh mới.
"Xã hội của chúng phức tạp hơn chúng ta tưởng rất nhiều", nhà khoa học này kết luận.