Đột nhiên thấy mắt mờ đi có thể là biểu hiện thiếu máu não thoáng qua - sự báo trước của tai biến mạch máu não trong tương lai gần.
(Ảnh: SK&ĐS) |
Thủ phạm gây thiếu máu não thoáng quá thường là cục máu đông hình thành một cách tự nhiên trong mạch máu não, hoặc được tạo ra từ một nơi khác rồi theo dòng máu chảy đến, làm tắc động mạch não. Sự co thắt mạch máu não, chảy máu cũng có thể gây thiếu máu não thoáng qua. Nhiều người gọi hiện tượng này là “cơn tai biến mạch máu não nhỏ”.
Trong một vài trường hợp, cơn thoáng thiếu máu não diễn biến từ từ, một số lại tiến triển rất nhanh. Tai biến mạch máu não thường dài hơn cơn thoáng thiếu máu não, phản ánh tình trạng tổn thương vĩnh viễn và rất nặng.
Mặc dù cơn thiếu máu não thoáng qua thường chỉ kéo dài vài phút và sau đó sẽ hết nhưng các chuyên gia thần kinh khuyến cáo rằng, tình trạng này nên được đánh giá như một cấp cứu về tai biến mạch máu não để cố gắng ngăn ngừa sự tái phát. Cơn thiếu máu não thoáng qua có thể xảy ra một hoặc nhiều lần, dẫn đến tai biến mạch máu não thực sự.
Những biểu hiện của bệnh
Cơn thiếu máu não thoáng qua do tắc động mạch mắt có thể gây ra mất thị giác thoáng qua, đột nhiên người bệnh cảm thấy mắt mờ đi. Cơn thiếu máu não liên quan động mạch cảnh làm mất vận động và cảm giác một bên, bệnh nhân có thể bị liệt cánh tay, chân, mặt, hoặc toàn bộ một bên cơ thể. Người bệnh có thể đột nhiên không điều khiển được cánh tay, không bước đi được, nhìn một hóa thành hai, lời nói méo mó nhưng vẫn hiểu được; chóng mặt, mất cảm giác thăng bằng... Những biểu hiện này chỉ xảy ra trong một thời gian rất ngắn, vì vậy nên gọi là “thoáng qua”.
Các triệu chứng trên phản ánh một vấn đề nào đó khu trú ở não, có thể do hẹp động mạch não hoặc có cục máu đông từ tim theo dòng máu chảy đến não. Tình trạng này cũng nói lên mối liên quan với bệnh xơ vữa động mạch và có thể phản ánh một số bệnh như tiểu đường, cholesterol máu cao, tăng huyết áp.
Xử trí khi bị thiếu máu não
Thiếu máu não thoáng qua gây nên những hiện tượng bất thường xảy ra rất nhanh. Do vậy, khi bỗng nhiên có những dấu hiệu trên, người bệnh cần được ở trong tình trạng nghỉ ngơi (nằm trên mặt phẳng sao cho máu đến não dễ dàng nhất). Không nên hoạt động mạnh hay có cảm xúc mạnh để phòng ngừa tai biến mạch máu não thực sự.
Sau đó, người bệnh cần được đi khám và làm các xét nghiệm về đường huyết, đo huyết áp, chụp động mạch, kiểm tra chỉ số đông máu... để phát hiện ra nguyên nhân gây bệnh và cần được điều trị ngay.
Không được tự ý dùng các loại thuốc như chống đông máu, hạ huyết áp nhanh chóng... Bện nhân cần được thăm khám cẩn thận và chỉ dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, vì nếu tự ý dùng thuốc rất có thể sẽ làm cho bệnh trầm trọng hơn.
Thiếu máu não thoáng qua thường xảy ra ở những người thừa cân - béo phì, huyết áp cao, cholesterol máu cao, tăng đường máu..., lứa tuổi trên 50. Ở những người nghiện thuốc lá, tình trạng này xảy ra sớm hơn.
Các biện pháp phòng bệnh phải được bắt đầu bằng một chế độ dinh dưỡng nhiều chất xơ, giảm mỡ, đường, muối, nhiều vitamin. Nên ăn nhiều rau xanh, quả tươi, hạn chế uống các chất kích thích như rượu bia, cà phê. Tuyệt đối không nên hút thuốc lá; đây là căn nguyên của không chỉ tai biến mạch máu não mà còn dẫn đến các bệnh mạn tính nguy hiểm khác như ung thư, tim mạch...
Tập luyện thể dục thể thao hằng ngày cũng là một biện pháp quan trọng giảm rất nhiều nguy cơ gây bệnh. Một số biện pháp tập luyện dễ áp dụng đối với nhiều người như đi bộ, chạy bước nhỏ... Mỗi tuần nên tập ít nhất 3 buổi, mỗi buổi ít nhất là 30 phút. Những người đau khớp, viêm khớp sẽ khó khăn khi vận động trên mặt đất, do vậy hình thức tập luyện phù hợp nhất với họ là bơi lội.
BS. Nguyễn Hoàng Nam