Các nhà khoa học cho biết những đặc điểm di truyền từng bảo vệ con người khỏi Cái chết Đen cũng có liên quan đến việc gia tăng tính mẫn cảm đối với các bệnh tự miễn dịch hiện nay.
Nghiên cứu ADN của các nạn nhân và người sống sót sau trận dịch hạch xảy ra vào thế kỷ XIV cho thấy những người có biến thể "tốt" của một gene cụ thể, được gọi là ERAP2, sống sót với tỷ lệ cao hơn nhiều, Guardian đưa tin.
Các nhà khoa học đã lấy mẫu từ hài cốt người được chôn cất tại ba nghĩa trang ở London. (Ảnh: Bảo tàng Khảo cổ học London).
Các phát hiện này làm sáng tỏ về cách thức Cái chết Đen - dịch bệnh đã xóa sổ khoảng 50% dân số châu Âu - định hình sự tiến hóa của các gene miễn dịch như ERAP2. Điều đó cũng định hình cách con người phản ứng với bệnh tật ngày nay.
Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng biến thể ERAP2 cũng là một yếu tố tạo ra nguy cơ đối với bệnh Crohn và có liên quan đến các bệnh tự miễn dịch khác. Đây được coi là biến thể "có lợi một cách có chọn lọc".
Nhiều người châu Âu mang đột biến gene đã bảo vệ tổ tiên của họ khỏi bệnh dịch hạch, các nhà khoa học báo cáo hôm 19/10 trên tạp chí Nature.
Một số biến thể di truyền nhất định được cho giúp con người có nhiều khả năng sống sót sau bệnh dịch này hơn. Tuy nhiên, sự bảo vệ đó đi kèm với cái giá phải trả: Những người thừa hưởng các đột biến kháng bệnh dịch hạch có nguy cơ mắc các rối loạn miễn dịch như bệnh Crohn cao hơn, New York Times đưa tin.
Bệnh Crohn là một rối loạn trong đó hệ thống miễn dịch tấn công các vi khuẩn thân thiện trong ruột và gây ra tình trạng viêm.
Luis Barreiro, giáo sư y học di truyền tại Trung tâm Y tế Đại học Chicago (Mỹ) và là đồng tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: “Đây là minh chứng đầu tiên cho thấy rằng Cái chết Đen thực sự là một áp lực chọn lọc quan trọng đến sự phát triển của hệ thống miễn dịch của con người”.
Đối với nghiên cứu, hơn 500 mẫu ADN cổ đại đã được lấy từ hài cốt, bao gồm cả những người được chôn cất trong hố dịch hạch East Smithfield ở London. Các mẫu này được lấy từ những người đã chết trước, trong và sống sót sau Cái chết Đen.
Những người có biến thể đó có khả năng sống sót sau Cái chết Đen cao hơn khoảng 40% so với những người không có.
Đề cập về nguy cơ của biến thể gene này, Hendrik Poinar, giáo sư nhân chủng học tại Đại học McMaster ở Canada và là đồng tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: “Đây là những tác dụng phụ đáng tiếc của quá trình chọn lọc để bảo vệ lâu dài”.
Mặc dù dịch hạch đã lây nhiễm cho con người hàng nghìn năm, nó tấn công châu Âu thời Trung cổ với mức độ dữ dội khiến các nhà khoa học tự hỏi liệu Cái chết Đen đã thay đổi cấu trúc gene của châu Âu.
“Chúng tôi mong đợi sẽ thấy một sự thay đổi lớn”, ông Poinar nói.