Theo báo cáo của các nhà hóa sinh học tại Louisiana hôm nay trong buổi họp thường niên lần thứ 235 của Hiệp hội hóa học Hoa Kì, mặc dù những con cá sấu vẫn nổi danh với những vụ tấn công người và động vật, chúng lại đang nắm giữ một vai trò mới với nhiệm vụ cứu người trên phương diện y học.
Họ đã mô tả rằng protein trong máu của cá sấu chính là một nguồn kháng sinh phong phú để chống lại các bệnh truyền nhiễm có liên quan đến lở loét do tiểu đường, các vết bỏng nặng, hay các siêu vi trùng có khả năng kháng cự các loại dược phẩm thông thường.
Đây cũng là nghiên cứu đầu tiên tìm hiểu chi tiết chức năng kháng khuẩn và đã phát hiện ra rất nhiều ứng dụng hứa hẹn của protein kháng sinh trong máu cá sấu. Trong số đó, các nhà khoa học cho biết protein kháng sinh trong máu cá sấu có thể chống lại nấm Candida albicans vốn là một tình trạng nguy hiểm xuất hiện ở các bệnh nhân AIDS và những người được cấy ghép có hệ thống miễn dịch bị suy yếu.
Máu cá sấu Mỹ là một nguồn kháng sinh phong phú để chống lại các siêu vi trùng chết người hay các bệnh truyền nhiễm. (Ảnh: Courtesy of U.S. Fish & Wildlife Service) |
Đồng tác giả của nghiên cứu là tiến sĩ Mark Merchant – nhà hóa sinh học thuộc Đại học bang McNeese tại Lake Charles, La. – cho biết: “Chúng tôi rất thích thú với tiềm năng kháng khuẩn và kháng nấm của các protein trong máu cá sấu. Một ngày nào đó các bệnh nhân sẽ có thể được điều trị bằng các sản phẩm từ máu cá sấu”.
Các nghiên cứu trước của tiến sĩ Merchant cho thấy cá sấu có hệ miễn dịch mạnh khác thường so với con người. Không giống với chúng ta, cá sấu có thể chống lại các vi sinh vật như nấm, virus hay vi khuẩn mà chưa cần phải tiếp cận đặc biệt với chúng. Các nhà khoa học tin rằng đây là một đặc điểm thích nghi giúp cá sấu có thể hồi phục thương tích nhanh chóng do chúng thường xuyên phải đổ máu sau những trận chiến tranh giành lãnh thổ kinh hoàng.
Cùng với Kermit Murray và Lancia Darville (Đại học bang Louisiana tại Baton Rouge), Merchant cùng đồng nghiệp đã thu thập các mẫu máu cá sấu Mỹ. Sau đó họ tách rời tế bào bạch cầu chống lại bệnh tật (tế bào leucocyte) và tách chiết protein linh động từ những tế bào đó.
Qua các thí nghiệm, chỉ một lượng nhỏ protein tách chiết cũng có thể tiêu diệt được rất nhiều loại vi khuẩn; trong đó có siêu khuẩn MRSA (methicillin-resistant Staphylococcus aureus) - loại vi trùng chết người đề kháng một số loại thuốc trụ sinh đang dần lây lan từ các cơ sở chăm sóc sức khỏe ra ngoài cộng đồng. Loại siêu khuẩn này có khả năng kháng nhiều loại thuốc ngày càng cao và khiến hàng nghìn người tử vong mỗi năm.
Protein trong máu cá sấu cũng có thể tiêu diệt sáu trên tám dòng nấm Candida albicans khác nhau. Nghiên cứu trước đó cũng cho thấy khả năng protein trong máu cá sấu có thể được ứng dụng trong điều trị HIV – loại virus gây ra đại dịch AIDS.
Các nhà khoa học hiện vẫn tiếp tục nghiên cứu để tìm ra các loại protein kháng khuẩn chính xác và xác định xem protein nào có hiệu quả lớn nhất trong điều trị các loại vi khuẩn khác nhau. Theo ước tính của các nhà khoa học, máu cá sấu tách chiết có thể chứa ít nhất bốn loại chất có nhiều ứng dụng.
Với các cấu trúc hóa học trong tay, các nhà khoa học có thể bắt tay vào việc sản xuất dược phẩm chống nấm và vi khuẩn (bao gồm các loại thuốc viên, kem thoa) để ngăn ngừa viêm nhiễm. Tiến sĩ Merchant cho biết có thể sản xuất được thuốc mỡ dùng cho một bộ phận nào đó của cơ thể. Kem bôi sản xuất từ máu cá sấu có thể được dùng để thoa lên các vết lở loét ở chân của những bệnh nhân tiểu đường nhằm giúp họ tránh được các chứng viêm nhiễm có thể dẫn đến phải phẫu thuật loại bỏ đôi chân. Loại kem này cũng có thể được ứng dụng để bôi cho các bệnh nhân bị bỏng nhằm khoanh vùng phần da bị hủy hoại cho đến khi chúng lành.
Tiến sĩ Merchant tiết lộ những protein này có thể được gọi là alligacin. Nếu các nghiên cứu tiếp theo có nhiều khả quan, các loại dược phẩm mới có thể được bày bán trên thị trường trong vòng năm đến mười năm nữa. Tuy vậy các nhà khoa học thận trọng lưu ý rằng cho đến thời điểm đó, tốt nhất chúng ta không nên tự tạo những phương thuốc gia truyền của mình bằng máu cá sấu vì máu cá sấu tươi, chưa qua xử lý có thể khiến bạn cảm thấy không khỏe hoặc thậm chí đe dọa tính mạng bạn nếu được tiêm vào cơ thể.
Cũng theo tiến sĩ Merchant, các chất kháng khuẩn tương tự cũng được phát hiện ở loài cùng họ với cá sấu Mỹ là cá sấu châu Phi. Trong tương lai, ông dự định nghiên cứu mẫu máu của cá sấu Mỹ và cá sấu châu Phi trên toàn thế giới để kiểm định tiềm năng kháng bệnh của chúng. Bang Louisiana và Quỹ Khoa học quốc gia đã tài trợ cho nghiên cứu này.