Ở châu Âu chuột lang được coi là thú cưng nhưng tại Peru, chúng được người dân nuôi, rồi để nguyên con ướp với tỏi và muối, chiên giòn hoặc xiên nướng thành món đặc sản từ hàng nghìn năm nay.
Cuy là chuột lang nướng hoặc chiên giòn, một trong những món ngon nổi tiếng ở Peru. Loài chuột lang có nguồn gốc từ vùng núi Andes (gồm Colombia, Ecuador, Bolivia, và Peru) được nuôi để lấy thịt. Cuy trở thành món ăn của những người Peru bản xứ như các tộc người Moche, Incas và Quechua. Cho tới khi người Tây Ban Nha đặt chân tới, chuột lang mới được đưa sang châu Âu và thuần hóa thành thú cưng.
Thịt chuột lang đặc biệt có hàm lượng protein cao và ít cholesterol hơn thịt gà, lợn hay bò. Tại Cusco có cả chương trình nuôi chuột lang làm thực phẩm cho các bệnh nhân ung thư, vì thịt của chúng tốt cho sức khỏe hơn các loại thịt khác. Chuột lang ở Peru thậm chí còn có ngày lễ quốc gia riêng, vào thứ 6 tuần hai của tháng 10.
Hai món nổi tiếng nhất làm từ chuột lang ở Peru là cuy chactado, cuy al palo. Cuy chactado là đặc sản vùng Arequipa với thịt ép chặt bằng đá rồi chiên giòn, còn cuy al palo là chuột lang xiên que rồi quay trên bếp than.
Người dân Peru không ăn cuy trong ngày thường mà dành món ăn này cho các dịp quan trọng như lễ hội, sinh nhật, năm mới, tiệc đãi khách quý... Tuy nhiên, càng ngày càng nhiều du khách quốc tế tò mò hoặc ham khám phá ẩm thực địa phương, nên nhiều nhà hàng ở Peru đã cho cuy vào thực đơn.
Món chuột lang nướng nguyên con ở Peru. (Ảnh: EaterNY).
Nuôi chuột lang chỉ cần một không gian nhỏ và rau làm thức ăn. Tuy vậy, những con chuột nuôi làm thực phẩm chỉ được cho ăn cỏ linh lăng (cây họ đậu) để đảm bảo độ dai của thịt. Chuột lang khi chế biến thành món ăn sẽ được giữ nguyên con, cả đầu, răng, tai và các phần khác. Sau khi làm sạch lông, loại bỏ nội tạng, chuột được phủ tỏi, ớt và muối để tăng độ giòn trước khi cho lên bếp.
Thực khách có thể thưởng thức cuy bằng hai tay hoặc dùng dao dĩa tùy ý. Ăn cuy bằng tay được chấp nhận ở các nhà hàng Peru. Món này ăn theo cách truyền thống phải có thêm khoai tây vàng, ngô, sốt salsa criolla, đôi khi cả cà chua, dưa chuột, rau diếp và hành.
Khi được một gia đình Peru đãi cuy, hãy nhớ dù không dám ăn bạn cũng phải thử một chút, vì người dân ở đây coi cuy như món ăn ngon chỉ dành cho khách quý.