Tại sao chúng ta lại ngáp? Hành động ấy có tác dụng gì?
Ai cũng phải ngáp. Cả bạn, bố mẹ bạn, hay "boss" mèo, "boss" chó nhà bạn. Tất cả đều ngáp. Chúng ta cũng chẳng thể chống cự hay kháng lại nó. Đơn giản chỉ là ngáp thôi. Và cái việc ngáp ấy đã tồn tại ngay từ khi loài người xuất hiện rồi.
Nhưng tại sao chúng ta lại ngáp?
Không phải đến bây giờ con người mới thắc mắc về điều đó, và trong quá khứ, chúng ta đã có một số giả thuyết về nó.
Khoảng những năm 400 TCN, triết gia Hippocrates từng cho rằng ngáp là trạng thái giải phóng các luồng khí độc ra khỏi phổi, trước khi chúng ta bị ốm. Đến thế kỷ 17 - 18, giới bác sĩ lại tin rằng ngáp làm tăng lượng oxy trong máu, tăng huyết áp, tăng nhịp tim, và giúp máu chảy mạnh hơn.
Và gần đây nhất, các giả thuyết lại nghiêng về ý tưởng ngáp giúp não bộ hạ nhiệt. Nghĩa là nếu nhiệt độ bên ngoài nóng hơn, tần suất ngáp sẽ tăng lên.
Ai cũng ngáp cả thôi.
Nhưng dù có muôn vàn giả thuyết, thì sự thật là khoa học vẫn không thể chạm đến bản chất thực sự của nó. Lý do chúng ta ngáp là gì? Những gì khoa học biết được chỉ là mọi loài vật cũng đều ngáp, và chúng ngáp khi cảm thấy mệt mỏi, hoặc cũng có thể là để đe dọa loài khác.
Ngoài ra, còn một điểm hết sức thú vị, đó là ngáp có tính lây lan - đặc biệt là ở các loài có tính cộng đồng cao như tinh tinh, khỉ bonobo, khỉ đuôi vàng, sói, và cả con người.
Có nghĩa rằng nhìn thấy ai đó ngáp cũng vô tình khiến bạn muốn ngáp nhiều hơn. Lý do được đưa ra là vì khi ấy, não bộ của chúng ta bị kích hoạt bộ phận đồng cảm và tương tác xã hội.
Và thậm chí, ngáp lây được từ loài này sang loài khác.
Các loài chúng ta muốn nói ở đây chính là người và các "boss" chó. Năm 2011, một thí nghiệm tại Anh đã chỉ ra ít nhất 5 trên 19 con chó tham gia thử nghiệm ngáp theo con người, dù người đó không quen biết gì với nó. Đến năm 2013, một nghiên cứu khác quy mô lớn hơn đã bổ sung thêm vào kết quả ấy, rằng chó có xu hướng ngáp theo nhiều hơn nếu nhìn thấy chủ nhân của mình làm như vậy.
Nhìn thấy con người ngáp khiến chó cảm thấy căng thẳng hơn, do đó chúng ngáp theo để giảm bớt.
Nguyên do có sự lây lan này cũng chưa được làm rõ. Một số chuyên gia từ ĐH Nebraska cho rằng nó có liên quan đến nồng độ cortisol: nhìn thấy con người ngáp khiến chó cảm thấy căng thẳng hơn, do đó chúng ngáp theo để giảm bớt. Tuy nhiên, các nghiên cứu sau đó lại không chỉ ra bằng chứng nào liên quan.
Nhưng tóm lại, bạn cần phải hiểu rằng ngáp là một trong những hiện tượng... bí ẩn bậc nhất của con người. Chúng ta vẫn luôn ngáp mà chẳng cần hiểu lí do làm vậy là gì, cũng chẳng thế kháng cự được.