Với đường chạy, máy quay phim và một miếng thịt gà, các nhà khoa học đang cố gắng khám phá ra bí ẩn về tốc độ của loài báo.
Một đội nghiên cứu thuộc ĐH Thú y Hoàng gia (RVC, London, Anh Quốc) đang sử dụng một camera tốc độ cao và một đường chạy nhạy để giám sát “chú mèo lớn” khi chú đang chạy nước rút.
Loài báo có thể đạt tới tốc độ ít nhất là 104km/h và có thể đạt tới vận tốc tối đa chỉ trong vòng vài cú nhảy. Nghiên cứu này đang được thực hiện trên loài báo Bắc Phi ở sở thú ZSL Whipsnade.
GS. Alan Wilson, chủ nhiệm Phòng thí nghiệm Cấu trúc và chuyển động tại RVC nói: “Loài báo thật quyến rũ. Chúng có thể chạy nhanh hơn bất cứ loài vật nào mà chúng ta biết tới 50%. Bởi vậy để có thể hiểu biết về cái gì đã làm nên giới hạn tốc độ thì báo là một loài vật tuyệt vời để nghiên cứu”.
Phương pháp nghiên cứu - Đuổi bắt gà
Giống như những con mèo nhà không thể cưỡng lại việc đuổi bắt một mảnh của sợi dây, loài báo cũng tìm thấy sự hấp dẫn của một sợi dây được kéo đi. Rất khó để có thể từ chối một sợi dây như vậy, đặc biệt khi có một miếng mồi lủng lẳng cuối sợi dây.
Bởi vậy đội nghiên cứu đã “dụ dỗ” những chú báo của sở thú bằng cách gắn thêm một miếng thịt gà vào một sợi dây chuyển động nhanh được đẩy dọc theo hàng rào bằng động cơ điện.
Khi con mèo đuổi bắt miếng mồi gà, 4 camera tốc độ cao có khả năng “chớp” 1.000 khung hình trong một giây - nhiều hơn rất nhiều so với 25 tấm /giây của một camera tiêu chuẩn bình thường - bắt từng chuyển động của con vật.
Penny Hudson, một tiến sĩ ở ĐH Thú y Hoàng gia cho biết: “Chúng tôi sử dụng 2 camera ở mỗi bên hàng rào để có thể quan sát con báo từ cả 2 phía. Khi một con báo phi nước đại, sẽ có những khác biệt giữa mỗi bên của cơ thể - nó có dáng chuyển động không đối xứng”.
Các nhà khoa học cũng sử dụng những tấm kim loại đặc biệt đặt trên đường chạy của con báo.
Bà Hudson giải thích: “Những tấm kim loại này giống như một cái cân đĩa tinh vi có thể đo được lực trên đôi chân của những con báo”.
Loài động vật chạy nhanh như chớp
Các nhà khoa học sẽ tiến hành so sánh kết quả nghiên cứu trên loài báo với nghiên cứu khác được thực hiện trên loài chó săn thỏ, một loài vật có thể đạt tốc độ xấp xỉ 60km/h.
Bà Hudson cho biết: “Chó săn thỏ được thuần dưỡng để chạy nhanh hơn trong khi những con báo tự rèn luyện khả năng này. Nhưng loài báo có thể chạy nhanh hơn rất nhiều so với một con chó săn thỏ đựơc huấn luyện để tham gia các giải đua”.
So với loài báo thì tốc độ của con người thật quá khiêm tốn. Người chạy nhanh nhất là Usain Bolt - chạy 100m mất 9,69s (trung bình khoảng 37km/h).
Các nhà khoa học cũng tiến hành so sánh nguyên nhân làm nên tốc độ của mỗi loài.
Đối với loài chó săn thỏ, tốc độ được giới hạn bởi chuyển động của 2 đôi chân. Nhưng đối với loài báo, nguyên nhân vẫn chưa được làm sáng tỏ - bởi kết quả thu được từ thí nghiệm trên sẽ phải qua phân tích để kiểm tra sức mạnh và động lực của đôi chân loài báo, tốc độ, độ dài của mỗi sải chân cũng như độ mở và tư thế của khớp xương.
Bà Hudson nói thêm: “Chúng ta thật sự không biết điều gì đã giúp cho những con báo nhanh như vậy - có thể là do xương sống mềm dẻo của chúng hoặc cũng có thể là do xương vai, từ đó giúp chúng có thể mở rộng chân thêm một chút nữa. Hy vọng là các dữ liệu thu được có thể giúp chúng tôi làm sáng tỏ những bí ẩn này".
Những con báo hoang dã chạy nhanh hơn?
Năm 1997, trong một số báo của tạp chí Động vật học (Journal of Zoology) đã đưa ra số liệu về tốc độ tối đa của loài báo là 104km/h. Con số trên được lấy từ một cuộc thí nghiệm tại Kenya năm 1965, nơi mà những con báo bị giam cầm được tính giờ khi nó đuổi theo thức ăn còn sót lại của bữa trưa được gắn sau một cái xe.
Nhưng các nhà nghiên cứu nghĩ rằng rất có khả năng loài mèo này có thể chạy nhanh hơn thế nữa.
GS. Wilson, người có một cuộc nghiên cứu về cơ khí sinh học được tài trợ bởi Hội đồng nghiên cứu về khoa học sinh học và kỹ thuật sinh học cho rằng, những con báo bị giam nhốt ở Whipsnade có thể đạt tới vận tốc cao 54km/h. Ông giải thích: “Chúng ta biết loài báo sẽ không đạt tới vận tốc tối ưu của chúng trong điều kiện giam nhốt".
Bởi vậy ông mong muốn đội nghiên cứu của ông có thể thực hiện những cuộc nghiên cứu với những con báo trong môi trường tự nhiên, nơi họ có thể chứng kiến những chú báo chạy như thế nào và cố gắng ghi nhận chính xác hơn vận tốc tối ưu của loài báo này.
GS. Wilson cho biết, đội của ông cũng hy vọng có thể gắn hệ thống định vị toàn cầu vào những con báo và có được hình ảnh ghi lại hoạt động của những con báo hoang dã bởi môi trường hoang dã là nơi mà loài báo thể hiện hết tốc độ của nó, từ đó tìm hiểu “bí quyết” tốc độ của loài vật này.