Những chuyến đi dài bằng ô tô hay máy bay thường làm bạn mệt mỏi rã rời dù bản thân chẳng phải vận động mấy và chỉ ngồi yên một chỗ.
Theo ScienceABC, chắc hẳn chúng ta đã không ít lần tự hỏi vì sao mọi người lại cảm thấy mệt mỏi khi di chuyển quãng đường dài trên một số phương tiện nhất định như ô tô, máy bay? Chúng ta cơ bản chỉ ngồi đó, không làm gì cả, phải không?
Lưu ý: Cảm giác mệt mỏi trong xe hơi, xe buýt hoặc thậm chí máy bay là khá chủ quan do đó không phải trường hợp nào mọi người cũng cảm thấy mệt mỏi. Có thể với một số người, di chuyển trên xe buýt trên một quãng đường dài không có gì là mệt mỏi cả. Bài viết này chỉ trình bày một vài nguyên nhân góp phần lớn vào việc khiến người ta cảm thấy mệt mỏi sau một hành trình dài trên xe hơi, xe buýt hoặc máy bay thương mại.
Các yếu tố tác động đến sự thoải mái của hành khách trên đường
Khi bạn đi trên đường, xe hơi/xe buýt của bạn chắc chắn sẽ tăng tốc/giảm tốc vô số lần. Thêm vào đó, những chiếc xe cũ cũng sẽ liên tục lắc lư bạn từ bên này sang bên khác.
Ngoài những khúc cua, lắc lư và thay đổi tốc độ liên tục, còn có một vài yếu tố khác, như tình trạng của ô tô, ghế hành khách và thậm chí là chất lượng của đường. Tất cả các yếu tố này đều ảnh hưởng đến sự thoải mái của hành khách.
Tình trạng của ô tô, ghế hành khách và thậm chí là chất lượng của đường... đều ảnh hưởng đến sự thoải mái của hành khách.
Bạn có thể không nhận ra điều này một cách chủ động nhưng sự lắc lư và thay đổi tốc độ liên tục khiến bạn không thoải mái. Bộ não giữ cho cơ bắp của bạn tham gia vào các chuyển động nhỏ của chiếc xe để đảm bảo rằng tư thế của bạn được duy trì đúng cách. Những cử động nhỏ này khiến cơ bắp của bạn liên tục hoạt động, khiến chúng mệt mỏi trong một hành trình dài (từ 2, 3 giờ trở lên).
Bạn không chủ động nhận ra điều đó, không có nghĩa là cơ bắp của bạn chỉ "ngồi ở đó và không làm gì cả". Trên thực tế, đây là lý do tại sao đứng yên làm đau chân của bạn hơn là đi bộ.
Ở đây, có một sự thật thú vị: Greger Huttu, một nhà vô địch thế giới của iRacing (một game giả lập đua xe ảo) đã được mời lái một chiếc xe đua thực sự. Anh ta đi một vài vòng rất nhanh (gần 100 dặm/giờ), nhưng sau đó cơ thể anh ta không thể xử lý các lực vật lý to lớn tác động lên nó. Anh bỏ cuộc sau 15 vòng đua.
Trái ngược với những gì người ta có thể nghĩ, lái xe đua gây ảnh hưởng nặng nề cho các tài xế. Đó là lý do tại sao các tay đua F1 làm việc rất nhiều để giữ dáng và xử lý các lực tác động khổng lồ trong quá trình đua.
Lái xe đua gây ảnh hưởng nặng nề cho các tài xế.
Mặt khác, việc đi xe lửa sẽ ít mệt mỏi hơn. Lý do rất đơn giản: nó không tăng tốc/giảm tốc và thay đổi hướng thường xuyên như ô tô trên đường. Vì vậy, những chuyến tàu thường ít mang lại cảm giác mệt mỏi hơn.
Các yếu tố gây mệt mỏi trong một chuyến bay
Các chuyến bay dài cũng thường tạo ra cảm giác mệt mỏi. Người ta có thể nghĩ rằng máy bay không thường xuyên tăng giảm tốc độ như ô tô nên việc đi lại bằng phương tiện này sẽ ít mệt mỏi?
Tuy nhiên, có những yếu tố khác làm bạn mệt mỏi khi trải qua một chuyến bay.
Đầu tiên, cơ thể bạn phải điều chỉnh để thích ứng với sự thay đổi về độ cao. Mặc dù áp suất trong cabin giúp cơ thể bạn dễ dàng điều chỉnh để thích ứng với độ cao nhưng nó vẫn khác xa với trình trạng bình thường khi bạn ngồi trên một chiếc ghế trong phòng ngủ.
Kế đến là hiện tượng mất nước. Để duy trì áp suất trong cabin, các hãng hàng không phải điều tiết chặt chẽ không khí bên trong. Điều này liên quan đến việc thay đổi thành phần của không khí trong cabin. Đây là lý do tại sao không khí trong cabin khô hơn 15% so với không khí trên mặt đất và điều này khiến hành khách bị mất nước. Trên thực tế, đây là một trong nhiều lý do khiến thực phẩm máy bay có vị rất tệ.
Hơn nữa, tất cả những tiếng ồn, run rẩy, lăn, nhiễu loạn và các rung động khác bạn trải qua trong một chuyến bay không phải là chuyển động tự nhiên mà cơ thể thực hiện hàng ngày. Cơ thể liên tục cố gắng tự ổn định, điều này gây ra mệt mỏi, đó là lý do tại sao bạn cảm thấy mệt mỏi sau một chuyến bay dài (dù bạn có cảm giác mình chỉ ngồi trên ghế và không làm gì cả).
Các chuyến bay dài cũng thường tạo ra cảm giác mệt mỏi.
Yếu tố tâm lý
Người ta không thể coi thường khía cạnh tâm lý của việc đi di chuyển trên một khoảng cách dài. Trên một chuyến bay, bạn có thể có một chút ý thức về bản thân và môi trường xung quanh. Có những người lạ xung quanh bạn, và bạn vô thức cố gắng tránh xa không gian cá nhân của họ. Nói cách khác, bạn liên tục bị cảnh báo hay lo lắng và rõ ràng đây không phải một tâm trạng hình thành một cách tự nhiên. Điều này làm tăng thêm sự mệt mỏi về tinh thần khi phải di chuyển hàng giờ trong một chuyến bay.
Đó là tại sao hạng thương gia trong các chuyến bay lại được nhiều người ưa thích. Bạn có nhiều không gian hơn trên đó, thoải mái duỗi chân, thậm chí là nằm ngủ và điều này khiến bạn thoải mái hơn. Khoang thương gia có mục đích tạo ra cho bạn một không gian như ở nhà, để bạn nghỉ ngơi tốt và sẵn sàng làm việc ngay khi bạn bước xuống máy bay.
Mệt mỏi là một cảm giác khá chủ quan và khác nhau ở từng người. Nhưng trên đây là một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến con người, làm cho họ có cảm giác mệt mỏi khi trải qua một chuyến đi dài.