Bằng phản ứng xà phòng hóa của chất béo khi tiếp xúc dung dịch kiềm mạnh, một nhóm sinh viên nghiên cứu thành công xà phòng tái chế từ dầu ăn đã qua sử dụng
Sau hơn 9 tháng nghiên cứu, nhóm sinh viên Khoa Môi trường - Trường ĐH Sài Gòn (TP HCM) - gồm: Sato Do, Đoàn Trọng Kha, Cao Hoàng Phúc và Lê Hoàng Khánh Ngân - đã cho ra mẫu xà phòng hoàn thiện đầu tiên. Hai loại xà phòng dạng rắn và lỏng do nhóm nghiên cứu có giá từ 30.000 đồng/sản phẩm.
Nhóm sinh viên Trường ĐH Sài Gòn (TP HCM) nhận giải tại cuộc thi Sinh viên nghiên cứu khoa học - Euréka năm 2023. (Ảnh do nhân vật cung cấp).
Thuyết trình về dự án, nhóm trưởng Sato Do cho biết qua khảo sát, đa số dầu ăn đã qua sử dụng đều được thải trực tiếp xuống cống thoát nước. Đây là một trong những lý do khiến hệ thống thoát nước ở đô thị bị tắc nghẽn và gây ô nhiễm nguồn nước do dầu ăn tích tụ. Từ thực tế này, nhóm sinh viên định hướng mục tiêu nghiên cứu giải pháp tái chế dầu ăn đã qua sử dụng thành sản phẩm tẩy rửa.
Dầu ăn cũ được nhóm thu về từ các hộ gia đình, lọc cặn, khử mùi rồi khuấy đều với dung dịch NaOH pha loãng. Sau đó, tiếp tục cho bột đất sét, bột màu vào hỗn hợp dung dịch và khuấy cho đến khi sệt lại rồi đổ vào khuôn. Cuối cùng, hỗn hợp này được phơi trong phòng lạnh để quá trình xà phòng hóa diễn ra hoàn toàn. Sau 7 tuần, sản phẩm xà phòng có thể đem ra sử dụng.
Sản phẩm xà phòng làm từ dầu ăn đã qua sử dụng. (Ảnh do nhân vật cung cấp).
Cao Hoàng Phúc cho hay nhóm đã tìm tòi và nghiên cứu ra công thức tính toán lượng NaOH thích hợp cần dùng để xà phòng hóa lượng dầu ăn, tránh hiện tượng xà phòng tạo ra có độ pH cao khiến người sử dụng dễ bị ăn da tay. Nhóm cũng bổ sung tinh dầu vào xà phòng để tạo mùi hương dễ chịu và tạo hình nhiều kiểu để sản phẩm trông đẹp mắt hơn.
Nhóm sinh viên Trường ĐH Sài Gòn cho biết thời gian đầu, họ gặp không ít khó khăn để vừa cân bằng giữa nhiệm vụ chính là học tập ở trường vừa bảo đảm tiến độ nghiên cứu. Mặc dù đã áp dụng nhiều kiến thức được học nhưng những thử nghiệm đầu tiên của nhóm đều thất bại khi sản phẩm xà phòng vẫn còn mùi dầu ăn. Sau mỗi lần thất bại, cả nhóm lại cùng đánh giá để tìm ra công thức hiệu chỉnh cho lần thí nghiệm sau.
"Nhóm đang tiếp tục hoàn thiện quy trình tái chế dầu ăn theo hướng đơn giản để người dân có thể tự làm xà phòng tại nhà. Qua đó, mỗi người sẽ vừa góp phần bảo vệ hệ thống thoát nước của đô thị vừa tiết kiệm được khoản tiền mua chất tẩy rửa" - nhóm trưởng Sato Do hào hứng.
ThS Nguyễn Thị Ngọc Thảo, giảng viên Khoa Môi trường - Trường ĐH Sài Gòn, đánh giá cao ý nghĩa cộng đồng của sản phẩm xà phòng tái chế từ dầu ăn đã qua sử dụng. Tuy nhiên, nếu sản xuất sản phẩm này với quy mô lớn, nhóm cần tính đến những khó khăn, nhất là quy trình thu gom nguyên liệu để tái chế.
| "Qua sử dụng cho thấy xà phòng làm từ dầu ăn cũ có khả năng tẩy rửa tốt nhưng không lưu mùi hương lâu. Bên cạnh đó, so với những loại xà phòng thông thường, xà phòng này mềm và ít bọt hơn" - ThS Thảo nhận xét. |
Sản phẩm xà phòng làm từ dầu ăn đã qua sử dụng đoạt giải ba lĩnh vực Khoa học tự nhiên trong cuộc thi "Sinh viên nghiên cứu khoa học" cấp trường, giải khuyến khích cuộc thi Sinh viên nghiên cứu khoa học - Euréka năm 2023 do Thành Đoàn phối hợp ĐHQG TP HCM tổ chức.
Mở workshop để "nâng cấp" sản phẩm Song song với việc nghiên cứu, nhóm sinh viên còn tổ chức các buổi workshop dành cho những người có nhu cầu, mong muốn bảo vệ môi trường và thư giãn cuối tuần. Bên cạnh việc chia sẻ kinh nghiệm và kết quả nghiên cứu, nhóm còn trực tiếp hướng dẫn cách tái chế dầu ăn đã qua sử dụng thành xà phòng. Thông qua việc tổ chức workshop, nhóm vừa có thêm kinh phí để tiếp tục nghiên cứu vừa ghi nhận góp ý của khách hàng trong quá trình sử dụng sản phẩm. Từ đó, nhóm "nâng cấp" những phiên bản mới có chất lượng hơn. |