Nếu ngậm một ngụm nước trong miệng, bạn sẽ không thể nói. Những con cá cũng vậy. Nhưng không nói không có nghĩa là chúng không biết giao tiếp. Ở dưới nước, một số loài cá vẫn thường giao tiếp với nhau bằng dòng điện. Và điều đó không làm hạn chế những kỹ năng sử dụng ngôn ngữ của chúng.
Trên thực tế, các nhà khoa học cho biết có những loài cá còn sở hữu kỹ năng diễn thuyết bậc thầy. Chẳng hạn như những con cá voi Châu Phi này, không biết đã học đâu được một phong cách nói chuyện rất giống với cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama.
Chúng thậm chí đã ứng dụng "kỹ thuật Obama" rất hiệu quả.
Ở dưới nước, một số loài cá vẫn thường giao tiếp với nhau bằng dòng điện.
Obama’s pause: Kỹ thuật thuyết trình đỉnh cao
Nếu đã từng nghe những bài thuyết trình nào của cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama, chắc chắn bạn sẽ nhận ra một đặc điểm làm nổi bật phong cách nói chuyện của ông ấy. Đó không phải là ngôn ngữ cử chỉ, khả năng dùng tính từ điêu luyện hay kỹ thuật lặp lại các trường đoạn mà ai cũng có thể làm được.
Obama nổi tiếng… với những bài diễn thuyết... dày đặc khoảng dừng... được gọi là "Obama’s pause":
Thông thường, ông ấy sẽ nói một đoạn khá dài, sau đó dừng lại khoảng một vài giây. Trong khoảng lặng đó, Obama thường xuyên chớp mắt như thể ngẫm nghĩ, hoặc nhìn xung quanh khán phòng như muốn giao tiếp với khán giả (nhưng có thể thực chất ông ấy chỉ đang đọc bản ghi chú trên các màn hình trong suốt dành cho tổng thống mà thôi).
Bất chấp mục đích của khoảng lặng này là gì, khán giả luôn cảm thấy ở đó một sự đĩnh đạc của Obama. Nó cho thấy ông ấy đang kiểm soát tốt bài thuyết trình của mình. Và mỗi khi im lặng, vị cựu tổng thống Mỹ luôn có một sức hút và uy quyền kỳ lạ.
Hơn nữa, chính khoảng lặng ấy cũng có tác dụng với thính giả. Nó vừa cho phép họ kịp hấp thụ những thông điệp mà Obama vừa nói phía trước, lại vừa có quãng nghỉ để chuẩn bị cho một thông điệp tiếp theo phía sau. Khoảng lặng càng dài, tầm quan trọng của các thông điệp lại càng lớn.
Do đó, đối với những bài diễn thuyết của Obama, những gì ông ấy sẽ nói sau khoảng dừng luôn được chờ đợi một cách hồi hộp bởi thính giả. Người nghe không những không bị nhàm chán bởi chúng, mà họ còn cảm thấy tập trung hơn.
Khoảng lặng Obama’s pause dường như còn có tác dụng kéo những người đang mất tập trung trở lại với khán phòng. Khi xung quanh chỉ còn tiếng im lặng, rõ ràng họ sẽ phải rời chiếc điện thoại và tự hỏi "Sao ông ấy không nói nữa" phải không?
Bản chất tự nhiên của Obama’s pause
Nếu bạn tự hỏi tại sao những điểm dừng trong bài thuyết trình lại có hiệu quả, thì đó có thể là do bản năng giao tiếp tự nhiên – không phải chỉ đối với con người chúng ta, mà cả với các loài động vật.
Khi lắng nghe những cuộc giao tiếp của ếch và chim, các nhà khoa học cũng phát hiện những khoảng dừng có mục đích của chúng. Và điều này không chỉ đúng với những sinh vật có thể "nói chuyện" với nhau thông qua "tiếng nói".
Một nghiên cứu mới đăng trên tạp chí Current Biology bây giờ cho thấy ngay cả cá cũng biết đến kỹ thuật tạm dừng này. Đó là những con cá voi Châu Phi (Brienomyrus brachyistius) sử dụng một ngôn ngữ giao tiếp đặc biệt thông qua xung điện.
Theo dõi hành vi của loài cá này, các nhà khoa học phát hiện khi chúng ở một mình, cá voi Châu Phi sẽ "độc thoại" bằng các xung điện yếu gần như liên tục và đều đều. Chúng làm vậy nhằm mục đích cảm nhận môi trường nước xung quanh và xua đuổi kẻ thù khi cần thiết.
Nhưng khi một con cá voi Châu Phi gặp một con cá khác, cuộc nói chuyện của chúng bắt đầu giống với phong cách Obama. Chúng liên tục chèn các khoảng dừng vào giữa các tín hiệu xung điện. Điều đặc biệt là sau mỗi khoảng dừng đó, các tín hiệu điện không còn đều đều mà sẽ mạnh lên.
Nhà sinh vật học thần kinh Tsunehiko Kohashi đến từ Đại học Washington cho biết: "Những tín hiệu điện mạnh này đem theo một "nội dung thông tin cao", chẳng hạn như một lời tán tỉnh, hoặc tuyên bố chủ quyền lãnh thổ. Và khoảng dừng Obama đã giúp cho lũ cá chuẩn bị được cho thông tin nhấn mạnh đó".
Một số loài cá cũng biết đến kỹ thuật tạm dừng này.
Điều gì đã xảy ra trong não bộ lũ cá... và cả chúng ta?
Để chứng minh Obama’s pause không chỉ là một hiệu ứng tâm lý mà còn có cả cơ chế sinh học phía sau đó, các nhà khoa học đã làm một thí nghiệm nhỏ với những con cá voi Châu Phi.
Đầu tiên, họ kích thích chúng bằng một số tín hiệu điện đều đều giống như một cuộc thuyết trình không có điểm dừng. Kết quả quan sát cho thấy hoạt động não của những con cá này ngày càng yếu dần, như một người buồn ngủ trong khán phòng vậy.
Nhưng cũng với tín hiệu đều đều đó, khi các nhà khoa học chèn thêm vào đó các khoảng lặng nhân tạo, họ đã ngay lập tức tìm thấy những gia tăng trong hoạt động não của những con cá voi Châu Phi được "cho nghe" đoạn hội thoại mới.
"Thật thú vị, khoảng thời gian tạm dừng của lũ cá gần giống với khoảng thời gian tạm dừng của con người chúng ta. Nó xảy ra trong khoảng từ vài trăm mili giây cho đến hàng giây", các nhà nghiên cứu viết.
Điều này cho thấy một quá trình tế bào tương tự đang xảy ra ở cả não cá và não người, và các tác giả cho rằng họ biết nó là gì.
Giả sử khi bạn đang nghe một bài thuyết trình đều đều không có điểm dừng, các thụ thể trong não của bạn sẽ phải liên tục tiếp nhận các kích thích lặp đi lặp lại. Quá trình này đã được chứng minh làm suy yếu khớp thần kinh theo thời gian, và làm giảm hoạt động của các mạch cảm giác trong não bộ.
Các nhà khoa học gọi hiện tượng này là "suy nhược khớp thần kinh". Và nó sẽ khiến bạn thấy bài thuyết trình trở nên nhàm chán và chẳng có thông tin nào quan trọng.
Thí nghiệm của nhà khoa học với cá voi châu Phi.
Ngược lại, khi bài thuyết trình có khoảng lặng như của cựu Tổng thống Obama, nó lại đem đến một luồng tín hiệu kích thích khác. Với mỗi điểm dừng, các thụ thể trong não đã được nghỉ ngơi, cho phép nó hồi phục để tiếp nhận được các thông tin mới.
Não bộ được "sạc" trở lại sẽ cho phép bạn nhận ra tín hiệu nào là quan trọng nhất và do đó cần được chú ý nhất.
"Các khoảng dừng được chèn vào trong bài phát biểu sẽ thiết lập lại độ nhạy cho não bộ của người nghe, thứ vốn bị suy giảm trong những phần liên tục của bài phát biểu", Kohashi kết luận. "Tạm dừng dường như sẽ làm cho thông điệp phát ra ngay sau đó trở nên rõ ràng nhất có thể".
Bởi vậy lần tới, khi muốn thông báo một thông tin quan trọng với ai đó và muốn họ phải thật chú ý, bạn có thể thử áp dụng kỹ thuật Obama’s pause này của những con cá voi Châu Phi. Hãy hít một hơi thật sâu, dừng lại vài giây rồi nói ra điều quan trọng đó.
Vì sự hiệu quả của phương pháp này bây giờ đã được chứng thực bởi khoa học.