Bệnh đa xơ cứng (Multiple Sclerosis - MS) là một chứng rối loạn não bộ và tủy sống làm suy giảm chức năng thần kinh.
Bệnh đa xơ cứng thường gây viêm và nếu lặp đi lặp lại nhiều lần sẽ phá hủy màng bọc myelin của dây thần kinh, để lại nhiều vùng mô sẹo dọc theo lớp phủ ngoài các tế bào thần kinh, gây hậu quả làm chậm hoặc tắc đường truyền xung điện thần kinh. Các nhà khoa học tin rằng, đa xơ cứng là một loại phản ứng miễn dịch bất thường chống lại hệ thần kinh trung ương.
Một số nghiên cứu gần đây cho thấy bệnh MS có thể do yếu tố môi trường và cả yếu tố gia đình gây ra. Nguyên nhân gây bệnh đa xơ cứng có thể có vai trò của các vi rút, sự bất thường của các gen chịu trách nhiệm kiểm soát hệ thống miễn dịch hoặc là sự kết hợp của cả hai. Bệnh thường xảy ra ở phụ nữ nhiều hơn ở nam giới, có thể gây ảnh hưởng đến não, tủy sống và mắt.
Theo Msn, bệnh đa xơ cứng thường có một số triệu chứng sau:
Mệt mỏi. Đây là dấu hiệu phổ biến nhất của những người bị MS, và làm ảnh hưởng đến khoảng 80% bệnh nhân. Mệt mỏi do MS thường tồi tệ hơn vào cuối ngày. Không chỉ đơn giản là mệt mỏi như các căn bệnh khác, mệt mỏi do MS rất nghiêm trọng, ngay cả khi bạn ngủ một đêm thật ngon giấc. Rất khó để giải thích hiện tượng này cho bạn bè hoặc người thân trong gia đình hiểu, và sự mệt mỏi này làm ảnh hưởng đến khả năng hoạt động ở tất cả mọi thời điểm. Điều trị mệt mỏi do MS bằng cách tránh căng thẳng hoặc dùng thuốc tăng cường năng lượng cho cơ thể.
Mệt mỏi là dấu hiệu phổ biến nhất của những người bị bệnh đa xơ cứng - (Ảnh: Shutterstock)
Tê. Tê hoặc ngứa ran cũng là triệu chứng phổ biến của MS. Theo Msn, hơn một nửa số người mắc bệnh MS đều trải qua triệu chứng này. Khi xuất hiện triệu chứng trên, người bệnh có cảm giác bỏng rát hoặc cảm thấy như có con gì bò trong da, và có thể cảm nhận nó hiện diện trên khuôn mặt, cánh tay, chân. Đi bộ có thể trở nên khó khăn nếu cảm giác này xuất hiện ở bàn chân. Cảm giác tê này thường tự mất đi sau đó mà không cần điều trị.
Khó khăn khi đi bộ. Theo các chuyên gia, các triệu chứng MS như tê, yếu, cộng với các vấn đề cân bằng và mệt mỏi có thể khiến cho việc đi bộ trở nên khó khăn. Đây được gọi là rối loạn dáng đi, và nó có thể đến và đi một cách không báo trước. Điều trị tình trạng này có thể cần đến vật lý trị liệu hoặc sử dụng thiết bị trợ giúp như một cây gậy hoặc khung tập đi. Một loại thuốc mới có tên Ampyra được chứng minh có thể cải thiện tốc độ đi bộ 25%.
Rối loạn chức năng bàng quang. Khoảng 80% những người bệnh đa xơ cứng gặp một số vấn đề với việc đi tiểu tại một số điểm, bao gồm đi tiểu với tần suất nhiều hơn bình thường, tiểu khó… Rối loạn chức năng bàng quang xảy ra khi MS tấn công các dây thần kinh kiểm soát bàng quang. Nó có thể dẫn đến tình trạng gọi là bàng quang co cứng, có nghĩa là bàng quang không thể giữ nhiều nước tiểu. Điều trị rối loạn chức năng bàng quang có thể dùng thuốc và hạn chế lượng chất lỏng tiêu thụ cùng một lúc, đặc biệt là trước khi đi ngủ.
Gặp vấn đề hình ảnh. Hơn một nửa người mắc bệnh đa xơ cứng bị mắc chứng viêm dây thần kinh thị giác, gây mờ mắt, mù màu, đau mắt, thậm chí có thể bị mù. Trong nhiều trường hợp, vấn đề thị lực là triệu chứng đầu tiên của bệnh đa xơ cứng. Điều trị có thể cần dùng đến thuốc. Vấn đề thị giác khác liên quan đến MS cũng có thể bao gồm khó tập trung, cử động mắt bất thường, hoa mắt. Trong một số trường hợp, tình trạng này biến mất sau khi mắt được nghỉ ngơi.
Co thắt cơ. Hiện tượng co thắt không kiểm soát được ở các nhóm cơ rất phổ biến ở những người có MS. Người bệnh có thể đột nhiên cảm thấy một cảm giác đau đớn đến co thắt cơ bắp. Co thắt cơ có thể được kích hoạt bởi nhiệt độ lạnh, độ ẩm cao hoặc mặc quần áo chật. Co thắt có thể xảy ra ở vai, cổ, lưng hoặc bất kỳ khu vực nào, nhưng phổ biến nhất là ở cơ bắp chân. Các bài tập kéo dài và giãn cơ có thể hỗ trợ trong trường hợp này.
Đau. Khoảng một nửa trường hợp đau do MS liên quan đến một điểm nhất định, và phụ nữ có xu hướng bị nhiều hơn nam giới. Đau dây thần kinh sinh ba được đặc trưng bởi những đợt ngắn của cơn đau một bên mặt dữ dội như bị đâm hay điện giật. Các cơn đau này xảy ra bất chợt, chạy từ phía sau đầu xuống cột sống. Nó được kích hoạt khi uốn cong cổ về phía trước. Cơn đau thường biến mất sau khi được điều trị với các loại thuốc chống co giật hoặc thuốc chống trầm cảm.
Rối loạn chức năng nhận thức. Các vấn đề như mất trí nhớ ngắn hạn, không có khả năng tập trung… là một phần của triệu chứng MS, và thường được gọi là rối loạn nhận thức. Rối loạn chức năng nhận thức do MS không làm ảnh hưởng đến trí thông minh, nhưng nó có thể khiến người bệnh cảm thấy bộ não hoạt động ì ạch.
Trầm cảm. Theo nhiều nghiên cứu, những người bị bệnh đa xơ cứng có nhiều khả năng dễ bị trầm cảm lâm sàng hơn so với những người không bị MS. Trầm cảm do MS có thể do những thay đổi trong não hoặc tác dụng phụ của một số loại thuốc điều trị MS. Trầm cảm biểu hiện với cảm giác buồn bã hay thất vọng kéo dài hơn hai tuần.
Tiêu đề đã được khoahoc.tv đặt lại.