Các xác ướp được bọc trong vải và dây thừng, một số còn đeo mặt nạ bằng gỗ và gốm gọi là "đầu giả".
Một xác ướp đeo mặt nạ chạm khắc. (Ảnh: PUCP Archaeology Program Valley of Pachacamac).
Các nhà khảo cổ khai quật mộ của ít nhất 73 người sống cách đây khoảng 1.000 năm, vài trăm năm trước khi người Inca chiếm lĩnh nhiều khu vực thuộc miền tây Nam Mỹ, Live Science hôm 28/11 đưa tin. 73 xác ướp đều được quấn vải, một số còn sử dụng vải nhiều màu sắc, và dây thừng. Một số đeo mặt nạ làm từ gỗ và gốm, được gọi là "đầu giả", theo Krzysztof Makowski, người đứng đầu nhóm khai quật, nhà khảo cổ tại Đại học Pontifical Catholic Peru. Nhóm chuyên gia cũng tìm thấy những đồ gốm nhiều màu sắc trong vài ngôi mộ.
Những xác ướp mới phát hiện nằm ở di chỉ khảo cổ Pachacamac thuộc nền văn hóa Wari, gần thủ đô Lima của Peru. Họ được chôn cất gần đền Painted vào khoảng năm 800 - 1100, thời kỳ đế chế Wari đang mở rộng tại khu vực này.
Wari nổi tiếng với những xác ướp được bảo quản tốt, nghệ thuật tinh xảo, bao gồm cả những đồ gốm và vải thiết kế cầu kỳ. Họ cũng có những tập tục hiến tế người và sử dụng chất gây ảo giác trong những nghi lễ tôn giáo.
Ngoài 73 xác ướp, các nhà khảo cổ còn tìm thấy hai cây trượng bằng gỗ ở tàn tích của một khu định cư gần đó. Chúng nằm giữa bãi vỏ hàu gai (Spondylus princeps) được nhập khẩu từ nơi ngày nay là Ecuador, phía bắc đế chế Wari. Mỗi cây trượng đều có hình chạm khắc phức tạp.
Các chuyên gia vẫn đang tiến hành khai quật thêm tại Pachacamac và phân tích xác ướp. Trong ngôn ngữ Quechea mà người bản địa vùng Andes sử dụng, Pachacamac nghĩa là "người mang lại sự sống cho Trái Đất". Nghiên cứu khảo cổ học cho thấy, Pachacamac là một khu định cư tương đối khiêm tốn thời Wari nhưng sau đó phát triển mạnh vào thời Inca. Nơi này trở thành địa điểm thờ cúng tôn giáo quan trọng trong thế kỷ 15.