Các nhà khảo cổ Hà Lan vừa phát hiện ra một phần của con đường quân sự mà các binh lính La Mã từng diễu hành qua gần 2.000 năm trước, nhằm phòng ngự trước quân Đức xâm lăng ở biên giới phía bắc của đế chế La Mã.
Con đường được sử dụng từ năm 50 đến 350 trước khi nó bị hư hỏng và mất tích hoàn toàn dưới mặt đất. Nhà khảo cổ Wilfried Hessing, đứng đầu cuộc khai quật tại Houten, cách Amsterdam 48km về phía đông nam, cho biết con đường nối liền 2 pháo đài - Traiectum (Utrecht ngày nay) và Fectio (Vechten ngày nay). Những cột gỗ được phát hiện tại khu vực có thể đã được sử dụng để ngăn ngừa xói mòn ở 2 bên đường. Các chuyên gia hy vọng sẽ sử dụng kỹ thuật tính vòng cây để xác định tuổi chính xác của những thân gỗ này.
"Nó về sau được sử dụng để giao thương, nhưng trước tiên nó là một phần của chiến thuật quân sự để bảo vệ biên giới. Với con đường này bạn có thể phản ứng một cách nhanh chóng nên cần tới ít quân đội hơn".
Hessing cho biết con đường được xây từ các gò đất sét và cát nhô cao khoảng 1m so với cánh đồng xung quanh.
Các cuộc khai quật tại những phần khác của con đường cũng đang diễn ra tại các nước châu Âu khác. Liên Hợp Quốc dự định tuyên bố đây là một di sản thế giới.
Hessing cho biết con đường được xây từ các gò đất sét và cát nhô cao khoảng 1m so với cánh đồng xung quanh. Nó được rải các lớp sỏi và vỏ sò hến nghiền nát. Lớp sỏi cứng ở trên cùng vẫn còn nguyên vẹn một cách kỳ lạ. Con đường cũng bị xói mòn do những đường thoát nước nên các cọc gỗ được chống lên để gia cố móng.
Người La Mã lần đầu tiên đặt chân tới vùng đất này của Hà Lan dưới sự thống lĩnh của Julius Caesar vào năm 53 trước Công nguyên. Theo lịch sử gia La Mã Tacitus, một bộ lạc của Đức đã nổi dậy vào năm 69 và chiếm giữ 2 pháo đài ven biển. Lính La Mã có thể đã rút về phía đông dọc theo con đường để bảo vệ chắc chắn hơn những pháo đài ở nơi là nước Đức ngày nay.
Một năm sau đó, sau thất bại đầu tiên trên một chiến trường lầy lội gần Nijmegen, quân La Mã đã giảng hoà với quân Batavian, kẻ chủ mưu trong cuộc nổi loạn.
Mặc dù con đường này đã được biết đến từ những bản sao chép bản đồ thời Trung cổ, mới chỉ một vài phần được tìm thấy nguyên vẹn ở Hà Lan. Trong số những vật dụng tìm thấy có một con dao, cái cưa, xẻng gỗ, kéo lớn, nồi đồng, cốc chén bằng đất sét, xà beng bằng sắt, đế giày da và một mảnh gỗ có con số La Mã trên đó.
M.T.