Theo tạp chí Nature, các nhà khoa học Trung Quốc đã phát hiện ra loài cá hóa thạch xuất hiện khoảng hơn 400 triệu năm trước với những đặc điểm vô cùng nguy hiểm.
Ngày nay, hầu hết các loài động vật có xương sống đều có răng, nhưng theo quan điểm cổ sinh vật học, đây là một sự tiếp thu tiến hóa tương đối gần đây, xuất hiện chỉ hơn 400 triệu năm trước. Và các nhà khoa học Trung Quốc đã may mắn phát hiện ra một loài cá hóa thạch ngay từ thời kỳ đó, có lẽ là loài “cá có răng” đầu tiên trên Trái đất, rất giống với cá mập thời hiện đại.
Một loài cá mới, mặc dù trông không có vẻ gì là đe dọa, nhưng theo tiêu chuẩn thời đó, là một loài săn mồi nguy hiểm.
Trước khi xuất hiện răng và hàm, những động vật có xương sống cổ đại đã lục lọi trong các lớp trầm tích đáy mềm, lọc các sinh vật sống nhỏ. Không có răng, chúng chỉ có thể vô tình hút một loài giáp xác cỡ trung bình, giun hoặc họ hàng nhỏ hơn vào miệng.
Tuy nhiên, khoảng 425 triệu năm trước, một sự đổi mới tiến hóa đã xuất hiện giữa các loài cá nguyên thủy, quyết định quá trình phát triển của động vật có xương sống trong tương lai. Ở một số vòm mang không có hàm, ban đầu có chức năng hỗ trợ bộ máy hô hấp, đã dịch chuyển về phía trước, biến thành các hàm đầu tiên.
Hóa thạch “cá có răng” từ Trung Quốc có thể là tổ tiên có hàm lâu đời nhất của cá có răng thời hiện đại
Những động vật có xương sống đầu tiên có hàm xuất hiện trên Trái đất vào đầu kỷ Silur, và chính từ những sinh vật giống cá này có thể là nguồn gốc cho tất cả các động vật có xương sống trên cạn hiện đại.
Cũng trong khoảng thời gian này, những chiếc răng thật đầu tiên đã xuất hiện. Có một số giả thuyết về nguồn gốc của răng, bao gồm sự phát triển từ vảy cá hoặc hình thành sừng của yết hầu, nhưng cuối cùng, răng và hàm đã hình thành một bộ máy duy nhất dùng để tấn công và giữ con mồi.
Và bây giờ các nhà khoa học Trung Quốc đã mô tả loài cá có răng lâu đời nhất: một loài mới, được gọi là Qianodus Dupis, hoặc qianodus kép, sống cách đây khoảng 443-419 triệu năm.
Các hóa thạch được phát hiện vào năm 2019 ở tỉnh Quý Châu, miền Nam Trung Quốc. Trên hàm của cá hóa thạch này, phần đầu và phần cuối hàm có những chiếc răng dài và sắc nhọn. Những chiếc răng này ít nhất 14 triệu năm tuổi so với bất kỳ chiếc răng nào khác được các nhà cổ sinh vật học phát hiện.
Phần đầu và cuối hàm của cá hóa thạch có răng dài và sắc nhọn.
Sự xuất hiện của răng ở động vật có xương sống đã dẫn đến sự bùng nổ đa dạng sinh học. Các nhà khoa học cho rằng, có nhiều loài động vật với hàm răng sắc nhọn, đã bơi trong các vùng biển cổ đại, có khả năng cắn và xé xác con mồi.
Và các nhà khoa học cũng đưa ra phán đoán rằng, thực chất cá cổ đại không phải là không có hàm, thậm chí cá với hàm răng sắc nhọn đã xuất hiện cách đây 419 triệu năm, vào đầu kỷ Devon.
Đồng thời nhận định rằng, cá xương và sụn cổ đại đã đạt đến sự đa dạng chưa từng có, nhờ đó thời gian này được gọi là “kỷ nguyên của cá”.