Chú voi ma mút có tên Lyuba sau 42.000 năm bị chôn vùi dưới bùn lầy đã lần đầu tiên xuất hiện trước công chúng Mỹ tại Bảo tàng The Field, bang Chicago.
Theo các nhà khoa học, Lyuba là chú voi ma mút từng sống ở Kỷ Băng hà, cách nay 42.000 năm. Lyuba được một người chăn tuần lộc sống tại vùng tự trị Yamal-Nenet, miền Bắc Siberia, Nga phát hiện năm 2007. Chú voi ma mút này sau đó được đặt theo tên của vợ người chăn tuần lộc.
Các nhà khoa học bên xác chú voi ma mút Lyuba.
Lyuba được bảo quản trong tình trạng nguyên vẹn nhờ nằm sâu dưới lớp băng dày hàng nghìn năm. Ngoài ra, bề mặt Lyuba còn được bảo vệ bằng một loại acid lactic do vi khuẩn trong tự nhiên sinh ra.
Các nhà khoa học cho rằng chú voi này được 1 tháng tuổi khi bị chết ngạt do rơi xuống đầm lầy gần một con sông. Lyuba dài 1,14m và nặng 42kg. Khi trưởng thành, Lyuba có thể cao 2,4m và nặng 3 đến 4 tấn.
Các nhà khoa học thuộc Khoa Cổ sinh vật học, Đại học tổng hợp Michigan đã tiến hành chụp cắt lớp và cộng hưởng từ cũng như phân tích ADN đối với Lyuba.
Ngoài ra, các phân tích dạ dày của Lyuba còn phát hiện ra sữa của voi mẹ. Các chất lưu lại trên ngà, răng nhai cũng đem lại những thông tin chính xác về chế độ ăn, môi trường và sức khỏe của chú voi này.
Lyuba được cho là mẫu vật duy nhất còn nguyên vẹn của một con voi ma mút từ Kỷ Băng hà. Các nhà khoa học đánh giá chú voi Lyuba có giá trị rất lớn đối với khoa học trong việc nghiên cứu lịch sử loài người, lịch sử các hệ khí hậu Trái đất cũng như sự biến đổi khí hậu qua các thời kỳ.
Voi ma mút có thể hồi sinh?
Tất nhiên, ở đâu DNA được tìm thấy, ở đó sẽ có những người muốn lấp đầy Công viên kỷ Jura.
Xác cá thể voi ma mút lông xù Lyuba được bảo quản nguyên vẹn dưới lớp băng. (Ảnh: Francis Latreille).
Năm 2021, Colossal, một công ty khởi nghiệp do nhà di truyền học nổi tiếng George Church đồng sáng lập, đã nhận được 15 triệu USD tài trợ cho nỗ lực mang loài voi ma mút lông xù trở lại trái đất. Công ty này đặt mục tiêu tạo ra một giống voi ma mút lai châu Á có lông.
"Con lai" này được cho là "sẽ di chuyển giống như một con voi ma mút lông xù, trông giống, nghe giống, nhưng quan trọng nhất là nó sẽ có thể sinh sống trong cùng một hệ sinh thái mà trước đây chính là nguyên nhân khiến voi ma mút tuyệt chủng".
Mặc dù một số người đang đặt câu hỏi về tính đạo đức trong mục tiêu này, công ty nói trên vẫn tin rằng việc xây dựng lại vùng lãnh nguyên Bắc Cực bằng các giống voi ma mút có thể ngăn chặn hoặc thậm chí đảo ngược tác động của biến đổi khí hậu trong khu vực.
Ben Lamm, Giám đốc điều hành và đồng sáng lập của Colossal, cho biết: "Nhân loại có thể khai thác sức mạnh của công nghệ này để xây dựng lại hệ sinh thái, chữa lành Trái Đất của chúng ta và bảo tồn tương lai của nó thông qua việc tái sinh các loài động vật đã tuyệt chủng".
Chỉ có thời gian mới cho biết liệu những dự án như vậy có thành công hay không.
Beth Shapiro, một nhà cổ sinh vật học, nói với tờ New York Times rằng cô cảm thấy sự hồi sinh của voi ma mút "là một chặng đường dài trong tương lai".
Tuy nhiên, với việc phát hiện ra những mẫu vật được bảo quản tốt như Lyuba, chúng ta đã có những cái nhìn rõ hơn bao giờ hết về những sinh vật cổ đại khổng lồ (và biết đâu đấy, đó cũng có thể là những sinh vật của thời hiện đại).