Các nhà khoa học lần đầu tiên phát hiện thạch sùng dẹp Cát Tiên, là loài khác biệt có các đốm nâu sẫm và trắng, đuôi màu xám tro.
Loài thạch sùng dẹp mới tên khoa học Hemiphyllodactylus cattien, thuộc họ Gekkonidae (họ Tắc kè) được các nhà nghiên cứu từ Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga, gồm tiến sĩ Lê Xuân Đắc, Nikolay A. Poyarkov, Platon Yushchenko cùng các cộng sự, lần đầu tiên mô tả vào năm 2023. Nghiên cứu đã công bố trên tạp chí Zootaxa cuối tháng 6.
Loài thạch sùng dẹp Cát Tiên được các nhà khoa học phát hiện. (Ảnh: Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga).
Theo thông tin từ Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga, loài thạch sùng dẹp Cát Tiên được ghi nhận trên thân cây cách mặt đất 1,5 m, trong rừng khộp nguyên sinh dọc theo đường mòn đến hồ Bàu Sấu. Đây là loài thứ tám thuộc giống Hemiphyllodactylus được mô tả ở Việt Nam. Không như phần lớn các loài giống Hemiphyllodactylus là loài đặc hữu có giới hạn sinh sống ở vùng cao, loài mới này sống ở vùng đất thấp.
Thạch sùng dẹp Cát Tiên là một loài nhỏ, con cái có chiều dài đầu - thân tối đa 35,1 mm; đầu hình tam giác ở mặt sau. Phân tích trình tự gene ND2 mtDNA cho thấy, thạch sùng dẹp Cát Tiên là loài có quan hệ di truyền gần với các loài H. indosobrinus từ Lào và H. flaviventris từ Thái Lan.
Ảnh chụp phân tích mẫu vật loài mới. (Ảnh: Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga).
Chia sẻ trên Miami Herald, tiến sĩ Nikolay A. Poyarkov, tác giả chính của nghiên cứu cho biết việc khám phá ra loài mới này khá bất ngờ. Ngay từ năm 2021, nhóm nghiên cứu của tiến sĩ Poyarkov đã tiến hành khảo sát các loài bò sát và lưỡng cư tại Vườn Quốc gia Cát Tiên. Trong một chuyến khảo sát thực địa, họ tình cờ phát hiện sinh vật lạ có đầu hình tam giác rơi từ trên cây xuống. Các phân tích DNA cho thấy sự khác biệt di truyền khoảng 20% đến 24% so với những loài thuộc họ tắc kè được công nhận trước đó. Điều này cho phép các nhà khoa học công nhận nó là một loài riêng biệt.
Thạch sùng dẹp Cát Tiên được mô tả là "loài còn nhiều bí ẩn và rất khó bắt gặp". Các nhà nghiên cứu rất nỗ lực để thu thập thêm mẫu vật của loài này với nhiều cuộc khảo sát chuyên sâu dọc theo đường mòn đến hồ Bàu Sấu, song hiện chỉ thu thập được mẫu vật duy nhất.
| Vườn Quốc gia Cát Tiên, cách TP HCM gần 150km về phía đông bắc, là rừng đất thấp ẩm ướt có hệ động thực vật phong phú. Với tổng diện tích gần 72.000 ha, hiện Vườn Quốc gia Cát Tiên là một trong 9 khu dự trữ sinh quyển thế giới ở Việt Nam được UNESCO công nhận. |