Khi nhắc tới tiến hóa, người ta vẫn luôn tin rằng đây là quá trình bạn không thể đi giật lùi. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới phát hiện tiến hóa không phải luôn luôn là quá trình tiến về phía trước, theo một hướng.
Hai nhà khoa học đến từ trường Đại học Michigan (Mỹ) đã khám phá ra trường hợp sinh vật “tiến hóa ngược” khi tiến hành nghiên cứu gene của một loại mạt bụi nhà phổ biến.
Theo nhóm nghiên cứu, các con mạt bụi nhà sống dựa vào đệm, ghế sofa và thảm ngay cả trong những căn nhà sạch sẽ nhất. Chúng là sản phẩm tiến hóa từ các ký sinh trùng vốn cũng là hậu duệ của những sinh vật sống tự do cách đây hàng triệu năm.
Mạt bụi nhà là sinh vật “tiến hóa ngược”, do từ bỏ lối sống ký sinh để
trở về với kiểu sống tự do như tổ tiên xa xưa của chúng. (Ảnh: Daily Mail)
“Tất cả các phân tích của chúng tôi đều cho thấy, những con mạt bụi nhà đã từ bỏ lối sống ký sinh để chuyển thành sinh vật sống tự do như tổ tiên xa xưa của chúng, rồi thích nghi với nhiều môi trường sống, kể cả nơi cư trú của con người”, trích báo cáo nghiên cứu của hai nhà khoa học Pavel Klimov và Barry O'Connor.
Loài mạt bụi nhà là động vật thuộc lớp nhện, họ Pyroglyphidae. Chúng cũng có 8 chân như nhện và nằm trong số các sinh vật đa dạng nhất trên Trái đất.
Mạt bụi nhà là nguyên nhân gây các triệu chứng dị ứng phổ biến nhất ở người, ảnh hưởng đến khoảng 1,2 tỷ người trên toàn thế giới.
Bất chấp tác động rất lớn đến sức khỏe con người, giới khoa học vẫn chưa biết nhiều về các mối quan hệ tiến hóa giữa những sinh vật có kích thước bằng hạt bụi này.
Theo Klimov và O'Connor, hiện đã có 62 giả thuyết khác nhau được công bố về nguồn gốc của các con mạt bụi nhà sống tự do hiện nay. Trong nghiên cứu của mình, Klimov và O'Connor đã đánh giá lại kỹ lưỡng tất cả các giả thuyết xem liệu mạt bụi nhà tiến hóa từ một loài tổ tiên sống tự do hay từ ký sinh trùng - sinh vật sống dựa vào vật chủ và gây hại cho “ân nhân” nuôi sống mình.
Hai nhà khoa học đã sử dụng phương pháp giải trình tự ADN quy mô lớn, xây dựng các cây tiến hóa chi tiết và phân tích kiểm tra các giả thuyết. Kết quả thu được rất đáng kinh ngạc vì nó đi ngược lại quan điểm cố hữu rằng, các ký sinh trùng chuyên biệt cao không thể quay trở về với lối sống sống tự do của tổ tiên chúng.