Văn hóa Tripolye là một nền văn hóa hậu đồ đá mới đã thịnh vượng trong khoảng thời gan từ khoảng 5400 TCN tới 2750 TCN tại khu vực Dnister (Nistru) - Dnepr thuộc Moldova, România và Ukraina ngày nay. Nền văn hoá này luôn thu hút sự chú ý đặc biệt của giới khảo cổ trên thế giới.
Chính vì vậy, việc khai quật một khu vực được cho là trung tâm cộng đồng thời kỳ đồ đá ở Ukraina đang giúp giải thích lý do tại sao các nhóm lớn hàng chục nghìn người phát triển mạnh mẽ và sau đó đã sụp đổ hơn 5.000 năm trước.
Khu vực khai quật ở Ukraina được đánh giá lớn hơn nhiều so với những ngôi nhà xung quanh nó, mặc dù không đặc biệt lớn theo tiêu chuẩn hiện đại.
Khu vực được cho là “siêu cấu trúc” bí ẩn ở Ukraina mới được tìm thấy.
Với khoảng 190m2, cấu trúc có kích thước của một ngôi nhà khiêm tốn của người Mỹ. Tuy nhiên, một số siêu đô thị Đông Âu có diện tích lên tới 1.680m2.
Nhiều kiến trúc nằm dưới lòng đất đã được phát hiện thông qua các phương pháp sử dụng dị thường từ tính trong đất để phát hiện. Bây giờ, việc khai quật thực tế của một siêu hạ tầng này tại một địa điểm có tên Maidanetske cho thấy những tòa nhà có thể được sử dụng cho các hoạt động hàng ngày, như chuẩn bị thực phẩm, lưu trữ và là nhà ăn.
"Nó tương tự như các hoạt động được thực hiện trong những ngôi nhà bình thường", Robert Hofmann, nhà khảo cổ học tại Đại học Christian-Albrechts ở Kiel, Đức, người đứng đầu nghiên cứu mới cho biết.
Các siêu đô thị được xây dựng bởi văn hóa Tripolye, một nền văn minh trải dài từ dãy núi Carpathian đến sông Dnieper trong thời kỳ đồ đá. Từ khoảng 4100 TCN. đến 3600 TCN. Người Tripolye đã xây dựng những cộng đồng lớn bao gồm hàng ngàn ngôi nhà.
Maidanetske, ở Ukraina thời hiện đại, có khoảng 3.000 ngôi nhà riêng lẻ, mặc dù không rõ liệu tất cả chúng có tồn tại cùng một lúc hay nếu có các giai đoạn phá hủy và xây dựng lại. Do đó, dân số của các cộng đồng này có xu hướng khó xác định, Hofmann nói. Maidanetske có thể là nhà của khoảng 5.000 người hoặc 15.000 người.
Các nhà khảo cổ cũng tranh luận về việc khu vực này là khu định cư quanh năm hay các điểm tập kết theo mùa. Người Tripolye là những người nông dân trồng ngũ cốc, cũng như những người chăn gia súc.
Những ngôi nhà ở Tripolye thường được sắp xếp theo vòng tròn đồng tâm, đôi khi rải rác với các quảng trường được neo bởi các tòa nhà hình chữ nhật lớn mà các nhà khảo cổ học gọi là "siêu đô thị".
Hofmann và các đồng nghiệp đã so sánh các cuộc khai quật Maidanetske của họ với dữ liệu từ tính và khảo cổ từ 12 siêu đô thị khác ở Maidanetske và 104 nơi khác từ 19 địa điểm khác nhau trên khắp Đông Âu.
Rải rác trong cấu trúc, các nhà khảo cổ tìm thấy đồ gốm, bao gồm cả lọ kín và dụng cụ nhà bếp. Cũng có xương nằm rải rác gần lò sưởi, có lẽ là từ bữa ăn cuối cùng trước khi tòa nhà bị bỏ hoang.