Chiếc camera này quan sát và biết được một hành vi phạm tội sắp được thực hiện trước cả khi nó diễn ra.
Vaak, một startup Nhật Bản, đã phát triển phần mềm trí tuệ nhân tạo có khả năng săn lùng những tên trộm vặt trong siêu thị bằng những thước phim từ camera an ninh. Phần mềm này sẽ dựa vào đó để phân tích tâm trạng lo lắng, bồn chồn, và những ngôn ngữ cơ thể đáng nghi ngờ khác.
Phần mềm này sẽ dựa vào đó để phân tích tâm trạng lo lắng, bồn chồn, và những ngôn ngữ cơ thể đáng nghi ngờ khác.
Dù AI thường được hình dung là một trợ lý cá nhân thông minh, hay một chiếc xe tự lái, hoá ra công nghệ này cũng khá tốt trong việc phát hiện những hành vi mờ ám. Như một cảnh được trích ra từ phim "Minority Report", các thuật toán phân tích thuớc phim từ camera an ninh và cảnh báo đội ngũ nhân viên siêu thị về những tên trộm thông qua một ứng dụng smartphone. Mục tiêu của nó là ngăn chặn; nếu đối tượng được tiếp cận và hỏi liệu có thể giúp gì cho họ, khả năng cao đối tượng đó sẽ không bao giờ thực hiện hành vi trộm cắp.
Vaak trở nên nổi tiếng vào năm ngoái sau khi giúp tóm cổ một tên trộm vặt tại một cửa hàng tiện lợi ở Yokohama. Vaak đã thiết lập phần mềm trong shop, và nó đã phát hiện một hành vi trộm cắp trước đó không phát hiện được. Thủ phạm vài ngày sau đã bị tóm gọn.
Nhà sáng lập Vaak, Ryo Tanaka, 30 tuổi, nói: "Lúc đó tôi nghĩ, 'Ah, cuối cùng cũng được'. Chúng tôi đã tiến một bước quan trọng đến gần một xã hội nơi tội phạm có thể bị ngăn chặn bằng AI".
Trộm tại các cửa hàng/siêu thị làm ngành công nghiệp bán lẻ toàn cầu thất thoát khoảng 34 triệu USD vào năm 2017 - cũng là nguồn gây thất thoát lớn nhất. Dù con số này chỉ xấp xỉ 2% doanh thu, nó có thể tạo nên một khác biệt lớn trong một ngành công nghiệp vốn có tỉ suất lợi nhuận siêu mỏng.
Cơ hội với AI này là rất lớn. Các nhà bán lẻ được cho là sẽ đầu tư 200 tỷ USD vào công nghệ mới trong năm nay, trong bối cảnh họ mở cửa với công nghệ nhiều hơn nhằm đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng, cũng như cải thiện doanh thu.
"Nếu chúng ta bước vào nhiều cửa hàng bán lẻ ở Mỹ hoặc Anh, thường có nhiều camera CCTV hay một số dạng camera khác trong cửa hàng" - Thomas O'Connor, một nhà phân tích bán lẻ tại Gartner cho biết - "Chúng có thể được tận dụng bằng cách liên kết với một công cụ phân tích có thể thực hiện việc phân tích thực sự theo một cách hiệu quả và có tác dụng rõ ràng hơn".
Bởi việc này liên quan đến bảo mật, các nhà bán lẻ phải yêu cầu các nhà cung ứng phần mềm AI như Vaak và Third Eye (trụ sở tại London) không tiết lộ việc họ sử dụng các hệ thống chống trộm cắp. Tuy nhiên, có thể đoán được rằng nhiều chuỗi cửa hàng tên tuổi tại Nhật Bản đã triển khai công nghệ này dưới một số dạng khác nhau. Vaak đã gặp gỡ hoặc được tiếp cận bởi chuỗi cửa hàng thuốc và cửa hàng tiện lợi lớn nhất Nhật Bản, theo lời Tanaka.
Ryo Tanaka.
Các nhà bán lẻ lớn đã ứng dụng công nghệ AI trong công việc kinh doanh của họ. Bên cạnh chức năng quản lý kho hàng, thực hiện những tối ưu hoá và các nhu cầu khác của doanh nghiệp, các thuật toán AI còn chạy các chatbot hỗ trợ khách hàng trên website. Phân tích hình ảnh và video cũng đang được triển khai, như Echo Look của Amazon, nhằm đưa ra những lời khuyên về thời trang cho người dùng.
"Chúng tôi vẫn đang khám phá mọi tiềm năng thị trường" - Tanaka nói - "Chúng tôi muốn tiếp tục mở rộng phạm vi của công ty".
Được thành lập vào năm 2017, Vaak hiện đang thử nghiệm trong vài chục cửa hàng tại khu vực Tokyo. Công ty này bắt đầu bán ra một phiên bản phần mềm phát hiện trộm cắp trong cửa hàng dành cho thị trường đại chúng vào tháng này, và đang nhắm đến việc mở rộng ra 100.000 cửa hàng trên toàn Nhật Bản trong 3 năm tới. Vaak hiện đã nhận được số vốn 450.000 USD từ quỹ AI của SoftBank Group, và đang thực hiện vòng gọi vốn series A với hi vọng thu về 1 tỷ Yên.
Điều khiến người ta lựa chọn công nghệ phát hiện trộm cắp trong cửa hàng dựa trên AI là bởi hầu hết phần cứng cần thiết - những camera an ninh - đã có sẵn ngay tại các địa điểm cần triển khai.
"Về cơ bản, công nghệ này sử dụng những thứ đã được tận dụng từ hàng thập kỷ qua" - Vera Merkatsz, quản lý phát triển kinh doanh tại Third Eye, nói. Được thành lập vào năm 2016, startup này cung cấp các dịch vụ tương tự Vaak nhưng tại thị trường Anh, nơi họ có một thoả thuận với một chuỗi cửa hàng tạp hoá lớn. Third Eye đang tìm cách mở rộng sang châu Âu.
Khả năng phát hiện và phân tích hành vi bất thường của con người còn có các ứng dụng khác. Vaak đang phát triển một hệ thống tự checkout dựa trên video, và muốn sử dụng các đoạn video này để thu thập thông tin về cách người tiêu dùng tương tác với các món đồ trong cửa hàng nhằm giúp các cửa hàng trưng bày sản phẩm hiệu quả hơn. Không chỉ trong lĩnh vực bán lẻ, Tanaka còn hình dung sử dụng phần mềm video tại những khu vực công cộng và các đoàn tàu để phát hiện hành vi đáng ngờ hay những người nhảy cầu tự tử. Tại Third Eye, Merkatz cho biết các công ty quản lý bảo mật đã tìm đến cô để thảo luận về công nghệ AI của họ.
"Tiềm năng là rất lớn, bởi nó có thể được áp dụng ngoài việc ngăn chặn trộm cắp trong cửa hàng và ngoài lĩnh vực bán lẻ - như áp dụng trong sản xuất hay các loại hình marketing khác" - Hiroaki Ando, một nhà tư vấn bán lẻ tại Ernst & Young Advisory & Consulting Co. tại Tokyo nhận định.