Israel, một quốc gia nhỏ ở Trung Đông, với những thành tựu đáng kinh ngạc, không chỉ có công nghệ tiên tiến, môi trường kinh doanh sáng tạo và nền kinh tế thịnh vượng, mà còn đóng một vai trò quan trọng trong các vấn đề quốc tế với sức mạnh quân sự cũng như vai trò địa chính trị.
Tuy nhiên, thật không thể tin được rằng quốc gia có diện tích đất liền chỉ trên 20.000 km vuông (tức là chỉ lớn hơn tỉnh Nghệ An của Việt Nam chút ít) lại có thể đạt được những thành tựu rực rỡ như vậy.
Điều kiện địa lý của Israel
Là một quốc gia nhỏ nằm ở Trung Đông, Israel có diện tích khá nhỏ và điều kiện địa lý tương đối đặc biệt có thể hạn chế sự phát triển của quốc gia này.
Trong Báo cáo Hạnh phúc Thế giới 2022 (WHR), Mạng lưới Giải pháp Phát triển Bền vững của Liên hợp quốc đã xếp hạng Israel là quốc gia hạnh phúc thứ 9 thế giới. (Ảnh: National Geographic).
Israel nằm trên bờ biển phía đông của biển Địa Trung Hải, giáp Liban ở phía bắc, Syria ở phía đông bắc, Jordan ở phía đông nam và Ai Cập ở phía nam. Mặc dù Israel có bờ biển Địa Trung Hải, nhưng phần lớn lãnh thổ của họ, đặc biệt là vùng nội địa, là một sa mạc rộng lớn.
Điều này khiến Israel phải đối mặt với tình trạng thiếu nước trầm trọng, quốc gia này nhận được lượng mưa hàng năm ít, hầu hết mưa chỉ rơi vào mùa đông. Điều kiện địa lý không thuận lợi này đã hạn chế sự phát triển nông nghiệp của Israel, khiến sản lượng nông nghiệp không đáp ứng đủ nhu cầu trong nước và phải phụ thuộc vào nhập khẩu.
Israel nằm trên bờ biển Địa Trung Hải và bị đe dọa bởi thiên tai từ vị trí địa lý. (Ảnh: Audleytravel).
Vị trí địa lý của Israel cũng đặt ra một mối đe dọa an ninh cho chính mình. Israel nằm ở ngã tư của Trung Đông, và các nước xung quanh có chính trị bất ổn, thường xuyên xảy ra xung đột. Điều này khiến Israel cần đầu tư nhiều nguồn lực để duy trì an ninh quốc gia, chẳng hạn như xây dựng quân đội và mua sắm vũ khí, trang thiết bị. Điều này làm suy yếu đáng kể khả năng đầu tư vào các lĩnh vực khác của Israel.
Ngoài ra, do tranh chấp biên giới và quan hệ bất ổn với các nước láng giềng, Israel đã phải chịu sự phong tỏa kinh tế và lệnh trừng phạt từ các nước láng giềng, điều này làm hạn chế giao lưu và hợp tác kinh tế với các nước khác.
Khu vực bờ biển Địa Trung Hải của quốc gia này dễ xảy ra các hiểm họa tự nhiên như động đất và sóng thần, tạo thêm rủi ro và bất ổn cho người dân sống trong khu vực. Điều này cũng đòi hỏi chính phủ Israel phải đầu tư nhiều nguồn lực hơn để ứng phó và phòng chống thiên tai, điều này càng hạn chế sự phát triển của Israel trong các lĩnh vực khác.
Làm thế nào Israel có thể vượt qua những hạn chế về địa lý?
Israel, một quốc gia nhỏ ở Trung Đông, phải đối mặt với những hạn chế về địa lý. Tuy nhiên, thông qua đổi mới công nghệ liên tục, Israel đã vượt qua những hạn chế này và đạt được sự phát triển đáng kinh ngạc.
Thiếu nước là vấn đề nghiêm trọng hàng đầu của Israel. (Ảnh: Audleytravel)
Một trong những thách thức địa lý lớn nhất đối với Israel là khan hiếm nước. Vùng này khô hạn quanh năm và nguồn nước rất hạn chế. Tuy nhiên, Israel đã sử dụng những đổi mới khoa học và công nghệ để phát triển các công nghệ xử lý nước tiên tiến cho phép sử dụng tài nguyên nước hiệu quả hơn. Một ví dụ thành công như vậy là hệ thống tưới nhỏ giọt ở Israel. Hệ thống này giảm thiểu lãng phí nước bằng cách cung cấp các giọt nước trực tiếp đến rễ cây.
Ngoài ra, Israel đã phát triển một công nghệ gọi là thẩm thấu ngược, có thể biến nước biển thành nước uống được. Những đổi mới công nghệ này đã giúp Israel phát triển nền nông nghiệp với nguồn nước hạn chế và trở thành một trong những nhà sản xuất nông nghiệp hàng đầu thế giới.
Việc chủ động được nguồn nước giúp Israel có cơ hội phát triển nhiều loại cây nông nghiệp khác nhau, từ ngũ cốc tới các loại cây ăn quả. (Ảnh: CIO).
Một thách thức địa lý khác mà Israel phải đối mặt là đất đai bạc màu. Độ phì nhiêu của đất thấp, không thích hợp cho sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, Israel đã phát triển một loạt công nghệ nông nghiệp cho phép sản xuất nông nghiệp hiệu quả trong một môi trường như vậy. Một trong những công nghệ then chốt là hệ thống tưới tiêu chính xác. Hệ thống này có thể cung cấp nước và dinh dưỡng chính xác theo nhu cầu của cây trồng, giúp cải thiện hiệu quả năng suất và chất lượng cây trồng.
Ngoài ra, Israel đã phát triển một phương pháp gọi là canh tác không cần đất, phương pháp này tạo ra các sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao mà không cần đất bằng cách trồng cây trong dung dịch dinh dưỡng nhân tạo. Những đổi mới khoa học và công nghệ này không chỉ giúp Israel hiện thực hóa sự phát triển của nông nghiệp mà còn đưa Israel trở thành quốc gia dẫn đầu về công nghệ nông nghiệp.
Với hơn một nửa diện tích đất là sa mạc, điều kiện khí hậu khắc nghiệt và thiếu nước hoàn toàn không phù hợp cho nông nghiệp, Israel vẫn là một trong những nhà xuất khẩu nông sản của thế giới và đứng đầu trong công nghệ dùng cho nông nghiệp. (Ảnh: Israel21c)
Israel cũng đạt được hàng loạt đột phá trong lĩnh vực năng lượng và bảo vệ môi trường. Là một quốc gia bên bờ biển Địa Trung Hải, Israel sử dụng nguồn năng lượng Mặt trời dồi dào của mình để phát triển mạnh mẽ công nghệ năng lượng Mặt trời. Israel đã có những bước đột phá lớn trong lĩnh vực năng lượng Mặt trời, không chỉ dẫn đầu nhiều quốc gia về sản xuất điện Mặt trời mà còn phát triển hàng loạt sản phẩm năng lượng Mặt trời như máy nước nóng năng lượng Mặt trời, đèn năng lượng Mặt trời...
Việc ứng dụng các công nghệ này không chỉ cung cấp cho Israel nguồn năng lượng tái tạo mà còn có những đóng góp to lớn cho sự phát triển của lĩnh vực năng lượng toàn cầu. Ngoài ra, Israel cũng cam kết nghiên cứu và phát triển công nghệ bảo vệ môi trường, giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và bảo vệ cân bằng sinh thái thông qua đổi mới công nghệ.
Sự phát triển sức mạnh kinh tế và quân sự của Israel đã biến quốc gia này thành một siêu cường như thế nào?
Israel là một quốc gia có những đặc điểm độc đáo ở Trung Đông, sự độc đáo của nó không chỉ thể hiện ở vị trí địa lý mà còn ở sự phát triển của nền kinh tế và sức mạnh quân sự. Những thành tựu của Israel trong các lĩnh vực này đã đưa nước này trở thành một siêu cường.
Không thể trông chờ vào nguồn nước tự nhiên, quốc gia này đã đẩy mạnh khử muối từ nước biển, không chỉ đáp ứng nhu cầu sử dụng của con người mà còn dùng phục vụ nông nghiệp. Ngoài ra, việc tái chế nước thải lên tới 75% cũng giúp Israel có thêm nguồn nước phụ vụ nhu cầu. Ảnh: Israel21c
Sự phát triển của Israel trong lĩnh vực kinh tế là một trong những nền tảng cho vị thế siêu cường của nước này. Mặc dù tài nguyên đất đai của Israel tương đối hạn chế nhưng nguồn nhân lực của họ rất phong phú.
Israel có một đội ngũ nhân tài có trình độ học vấn cao, những người xuất sắc trong các lĩnh vực như khoa học và công nghệ, nông nghiệp, chăm sóc y tế và truyền thông. Khả năng sáng tạo và trình độ công nghệ của Israel được đánh giá cao trên thế giới. Điều này cũng đã khiến Israel trở thành một trong những điểm nóng về khởi nghiệp và đổi mới công nghệ trên thế giới.
Những thành tựu của Israel trong việc phát triển sức mạnh quân sự cũng rất ấn tượng. Là một quốc gia có rủi ro chính trị và quân sự tương đối cao, Israel đã đầu tư rất nhiều năng lượng và nguồn lực vào công nghệ quân sự cũng như tư duy chiến lược.
Công nghiệp quốc phòng Israel có khả năng độc lập thiết kế, chế tạo các loại vũ khí, trang bị như tên lửa Jew, tên lửa hành trình Tomahawk, tên lửa chống hạm Harpoon... Những vũ khí, trang bị này không chỉ bảo đảm an ninh quốc gia của Israel mà còn trở thành mặt hàng xuất khẩu quân sự quan trọng.
Là một quốc gia có rủi ro chính trị và quân sự tương đối cao, Israel đã đầu tư rất nhiều năng lượng và nguồn lực vào công nghệ quân sự cũng như tư duy chiến lược. (Ảnh: APM Reports).
Ngoài ra, Israel cũng đạt được những thành tích ấn tượng trong lĩnh vực tình báo. Israel đã thiết lập mạng lưới tình báo chuyên sâu và hiệu quả nhất thế giới, đồng thời khả năng thu thập thông tin tình báo, phân tích và các hoạt động chống khủng bố của Israel đã nổi tiếng thế giới. Khả năng tình báo mạnh mẽ này đã đảm bảo an ninh quốc gia cho Israel và cũng đã giành được sự hợp tác và hỗ trợ của các quốc gia khác.
Mặc dù Israel đã đạt được những thành tựu to lớn về kinh tế và quân sự, nhưng không có nghĩa là quốc gia này không đối mặt với những thách thức và khó khăn. Israel có diện tích đất đai hạn chế, xung quanh có hàng loạt rủi ro địa chính trị, môi trường chính trị trong khu vực cũng thường xuyên xảy ra bất ổn.
Bất chấp điều đó, Israel đưa ra nhiều ví dụ cho phần còn lại của thế giới học hỏi. Hệ thống giáo dục và đổi mới của nó đã trở thành một mô hình truyền cảm hứng có tác động tích cực không chỉ đến người dân Israel mà cả cộng đồng toàn cầu.