Con người có vô số thói quen diễn ra thường ngày nhưng nhiều trong số đó khoa học vẫn chưa thể tìm ra nguyên nhân vì sao chúng ta lại hay có những hành động như thế. Cắn móng tay là một trong số đó.
Nguyên nhân vì sao nhiều người lại cắn móng tay
Ít nhất một lần trong đời, khi gặp phải những tình huống căng thẳng, ta vẫn thường có hành vi cắn móng tay, nhưng có một con số thật bất ngờ, có đến 20% dân số thường xuyên làm điều này, họ lặp đi lặp lại việc cắn vùng da quanh móng tay mà không thể kiềm chế được. Khoa học gọi chứng này là onychophagia.
Mặc dù đây là hành vi khá phổ biến nhưng các nhà tâm lý học chỉ mới nghiên cứu trong vài thập kỷ trở lại đây. Họ vẫn cố gắng để giải mã câu hỏi vì sao những người mắc chứng onychophagia đã từng cố giữ lý trí để kìm hãm hành động này nhưng không thể.
Có đến 20% dân số thường xuyên làm điều này.
Những giả thuyết ban đầu về lý do tại sao chúng ta cắn móng tay đã bị bác bỏ
Nhiều giải thích của những nhà nghiên cứu về hiện tượng này đã từng bị bỏ qua. Như nhà khoa học Sigmund Freud từng cho rằng điều này xuất bởi sự phát triển tâm lý tình dục trong giai đoạn sơ sinh. Sau đó do quá trình cai sữa hoặc mọc răng mà trẻ cần thứ gì đó để cắn như móng tay nên lâu dần trở thành thói quen khó bỏ.
Một số nhà khoa học khác xem việc cắn móng tay hay nhổ tóc, lột da là những hình thức tự làm hại chính mình ở mức độ nhẹ. Theo giả thuyết này, cắn móng tay có thể là dấu hiệu của sự tự thù ghét bản thân.
Chứng này cũng từng được xem xét có nên đưa vào danh sách thuộc nhóm các chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế hay không. Tuy nhiên, họ đã cho rằng có thể nhiều người bị ám ảnh cưỡng chế mắc chứng onychophagia nhưng không hẳn những người hay cắn móng tay lại thuộc về nhóm người bị vấn đề nêu trên.
Giả thuyết mới: cắn móng tay giúp chúng ta cân bằng cảm xúc
Gần đây, các nhà tâm lý học đã đưa ra giả thuyết nghe có vẻ hợp lý hơn về điều này. Theo đó, họ cho rằng việc cắn móng tay có thể mang đến sự giải tỏa tâm lý tạm thời, một chút khoái cảm hoặc mang lại cảm giác thư giãn cho người đó.
Penzel, một nghiên cứu tâm lý chỉ ra rằng nhiều người có hành động này khi họ bị chê bai hoặc nhận được những lời khen. Khi bị đánh giá thấp, cắn móng tay giúp họ bộc lộ và phát triển cảm xúc, còn khi được tuyên dương, hành động này sẽ giúp họ kìm hãm cơn phấn khích lại. Giống như nicotine, hành vi cắn móng tay có tác dụng vừa kích thích lại vừa tạo cảm giác thư giãn.
Hành vi cắn móng tay có tác dụng vừa kích thích lại vừa tạo cảm giác thư giãn.
Sarah Roberts và các nhà nghiên cứu khác tại Đại học Quebec ở Montreal đã làm sáng tỏ hơn luận điểm này. Nghiên cứu đã để những người mắc chứng onychophagia hoặc có các hành vi lặp đi lặp lại khác trên cơ thể vào các tình huống thí nghiệm như giao cho họ một nhiệm vụ khó khăn mà biết chắc họ không thể hoàn thành, đưa họ vào căn phòng trống không có gì để làm, cho họ xem cảnh tai nạn máy bay và cho họ xem video về một bãi biển trong một chiếc ghế thoải mái để kích thích sự thất vọng, chán nản, lo âu hay thư giãn trong họ.
Các nhà nghiên cứu quan sát được hành vi của những người tham gia thí nghiệm và nhận ra một điều thú vị. Người ta sẽ cắn móng tay trong tình trạng căng thẳng hay buồn chán nhiều hơn là trong điều kiện thư giãn.
Vì sao lại là cắn móng tay mà không phải là hành động khác?
Khoa họ từng chỉ ra nhiều động vật cũng có hành động lặp đi lặp lại trên cơ thể như mèo tự liếm thân, ngựa tự cắn vào sườn,… Có lẽ điều này khiến chúng dễ chịu và thoải mái. Như vậy, điều này cũng có thể hiểu là do những tiến hóa của những động vật có vú từ thời xưa để lại.
Một giải thích khác thì cho rằng, khi tâm trạng bất ổn, bạn thường tìm kiếm một điều gì đó để quên đi chuyện đã trải qua, và đôi tay vẫn luôn hiện hữu cùng bạn. Việc cắn móng tay có thể trấn an được bạn ở thời điểm đó và vì móng tay là thứ có thể mọc lại nên bạn luôn luôn nhắm vào chúng. Làm điều đó nhiều lần và dần trở thành thói quen, vậy nên mỗi lần gặp buồn chán bạn sẽ vô thức lặp lại hành động này.
Làm thế nào để hạn chế thói quen xấu này?
Nếu gặp những tình huống khiến bạn thất vọng hãy nghĩ ra một điều gì đó để làm giải khuây.
Không có một phương cách nào điều trị dứt điểm tật xấu này. Thế nhưng, nếu muốn hạn chế bạn có thể nhai kẹo cao su hoặc hãy để tay bạn luôn có một đồ vật để cầm. Nếu gặp những tình huống khiến bạn thất vọng hãy nghĩ ra một điều gì đó để làm giải khuây.
Bạn cũng có thể sử dụng một loại sơn móng tay có mùi vị gây khó chịu như sơn bóng chẳng hạn. Không quá độc hại nhưng khi để chúng tiếp xúc với miệng, chắc chắn móng tay sẽ để lại vị đắng chẳng chút dễ chịu nào.