Do quá thảm khốc, tai nạn chìm tàu Sultana vào năm 1865 được cho là còn tồi tệ hơn vụ đắm tàu Titanic.
Khi nhắc đến thảm họa hàng hải trong lịch sử, vụ tai nạn của con tàu sang trọng Titanic huyền thoại luôn được nhắc đến bởi sự đau thương và tàn khốc của nó. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, trước khi Titanic được xây dựng và gặp nạn, thảm họa chìm tàu Sultana cũng được coi là thảm họa "Titanic phiên bản Mỹ" mỗi lần nhắc lại.
Thảm kịch kinh hoàng khiến con tàu Sultana còn được gọi là "Titanic phiên bản Mỹ".
Vào năm 1865, khi cuộc nội chiến kết thúc, đã có hàng nghìn binh sĩ Liên minh mới được ân xá. Đa phần, những binh sĩ này đều bị giam giữ tại các nhà tù ở Cahaba, bang Alabama và Andersonville, bang Georgia và họ sẽ được đưa tới một trại giam giữ nhỏ ở ngoại ô Vicksburg, bang Mississippi trước khi ngược sông lên phía Bắc.
Con tàu bị nhồi nhét
Vào thời điểm đó, thuyền trưởng James Cass Mason, người đang chỉ huy con tàu hơi gồm 85 thành viên tên Sultana đang trên đường hướng đến Missouri để vận chuyển bông. Tuy nhiên, trong một lần dừng chân ở Vicksburg để sửa chữa nồi hơi, James Cass Mason đã nhận được tin rằng chính phủ Hoa Kỳ sẵn sàng trả khoản phí lên tới 5 đô la cho mỗi người lính và 10 đô la cho mỗi sĩ quan để có thể vận chuyển các cựu tù nhân Liên minh trở lại miền Bắc.
Thuyền trưởng James Cass Mason.
Bị thu hút và mờ mắt bởi lòng tham, vị thuyền trưởng này đã nắm bắt cơ hội và nhận hối lộ từ một sĩ quan để vận chuyển càng nhiều tù nhân càng tốt. Ông lo lắng rằng nếu đợi lò hơi sửa xong, những người lính sẽ tìm một con tàu khác. Do đó, thuyền trưởng Mason chỉ tạm thời sửa chữa qua loa phần nồi hơi của con tàu để có thể nhanh chóng thực hiện màn "hốt bạc" của mình.
Do không tốn nhiều thời gian sửa chữa, vào ngày 24/4/1865, tàu Sultana đã bắt đầu khởi hành từ Vicksburg để đi lên phía Bắc. Mặc cho sức chở hợp pháp của con tàu chỉ là 376 hành khách, thuyền trưởng đã cho chở tới 2.500 người, trong đó có khoảng 1.960 tù nhân, 22 sĩ quan, 70 hành khách trả tiền cho cabin riêng và 85 thủy thủ tàu. Số lượng người cho phép vượt quá gấp trăm lần khiến cho con tàu chật kín người.
Bi kịch ập đến
Bên cạnh việc sửa chữa qua loa phần nồi hơi và nhồi nhét chật cứng khách trên con tàu, thuyền trưởng Mason còn có thêm một quyết định táo bạo nữa là để con thuyền ra khơi trong điều kiện thời tiết xấu. Được biết, vào ngày hôm đó, sông Mississippi cuộn sóng dữ, nhiều thân cây và rác rưởi dập dềnh trên mặt nước khiến con tàu càng khó điều khiển khi đêm xuống.
Sau khi tạm dừng chốc lát ở Memphis (bang Tennesse) rồi tiếp tục hành trình ngay trong đêm. Gần 2h sáng ngày 27/4, khi cả đoàn mới chỉ rời Memphis được vài dặm, một chiếc nồi hơi của tàu Sultana đã bất ngờ phát nổ khiến hàng trăm binh sĩ tử vong tại chỗ do bị các mảnh vỡ bắn vào người, bị bỏng vì hơi và nước sôi tóe ra từ nồi hơi.
Sự cố nổ nồi hơi đã khiến con tàu rơi vào cảnh hỗn loạn.
Những người lính trên tàu Sultana, những binh lính vừa sống sót sau Nội chiến đẫm máu và những điều kiện khủng khiếp trong thời gian bị giam cầm như tù nhân, giờ lại phải hứng chịu một đòn đau thương khác.
"Khi tỉnh lại, tôi thấy mình… bị bao quanh bởi đống đổ nát, giữa khói và lửa. Những tiếng la hét của những người bị thương thật đau lòng, mọi thứ bỏ xa giới hạn tôi có thể chịu nổi và vượt quá khả năng diễn tả của tôi".- một người lính sống sót sau thảm kịch mô tả.
Tuy nhiên, chỉ một lúc sau, hai nồi hơi tiếp theo trên con tàu cũng phát nổ theo và đặt con tàu Sultana vào cảnh hỗn loạn. Đứng giữa thảm kịch, những hành khách còn sống phải đưa ra lựa chọn ở lại tàu và có thể chết cháy hoặc nhảy xuống biển trong đêm tối.
Mô tả lại khung cảnh hỗn loạn trên tàu Sultana, sử gia Gene Salecker Potter viết: "Chỉ một phút trước họ còn đang ngủ lịm đi, thì phút sau đã thấy mình ngụp lặn trên sông Mississippi lạnh buốt".
Con tàu chìm dần sau khi nồi hơi phát nổ, kéo theo nhiều sinh mạng.
Vụ nổ khiến con tàu hư hỏng nặng và bắt đầu chìm dần khỏi mặt nước. Dù các tàu qua lại và cư dân địa phương đã tiến hành một chiến dịch cứu hộ khẩn trương nhưng việc hư hại nặng đã làm con tàu nghiêng hẳn sang bên kia và khiến cho khoảng 1.700 người trên tàu, bao gồm cả thuyền trưởng Mason, thiệt mạng chỉ trong vài tiếng đồng hồ.
Tuy nhiên, con số 1.700 người thiệt mạng được cho là số liệu ước chừng, trên thực tế con số này có thể còn cao hơn nhiều. Dù không nổi tiếng như Titanic nhưng vụ việc này vẫn được cho là một trong những thảm họa hàng hải thảm khốc nhất lịch sử và khiến nhiều người đau lòng mỗi khi hồi tưởng.