Những nghiên cứu tiên phong và đột phá về mạng thần kinh nhân tạo và thuật toán học sâu giúp thúc đẩy hàng loạt ứng dụng trong y tế, giao thông, robot… đã thắng giải chính VinFuture 2024.
Tối 6/12, lễ trao giải thưởng khoa học công nghệ toàn cầu - VinFuture 2024 diễn ra tại Nhà hát Hồ Gươm. Sự kiện có sự tham gia của Thủ tướng Phạm Minh Chính, Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn, cùng lãnh đạo các bộ, ngành và hàng trăm CEO công nghệ, nhà khoa học nổi tiếng thế giới. Trong số này có nhiều nhà nghiên cứu là chủ nhân của những giải thưởng quốc tế danh giá như Nobel, Millennium Technology, Turing và VinFuture các mùa trước.
Thủ tướng Phạm Minh Chính và ông Phạm Nhật Vượng Chủ tịch Tập đoàn Vingroup tại sự kiện tối 6/12. Ảnh: Ngọc Thành
Năm thứ tư tổ chức, giải thưởng lập kỷ lục mới với 1.500 đề cử, của hơn 9.000 đối tác đến từ hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ. Con số này tăng gấp 2,5 lần so với mùa đầu tiên năm 2021 là 599 đề cử.
Sau nghi lễ chào cờ, sự kiện mở đầu với bài phát biểu của Giáo sư Richard Henry Friend - Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture và Thủ tướng Phạm Minh Chính.
Theo ông Richard Henry Friend, những công trình khoa học và kỹ thuật của các đối tác đề cử tác động sâu rộng tới sự phát triển toàn cầu. Đó là kết tinh những nỗ lực không ngừng nghỉ của nhân loại. "Công trình của các chủ nhân giải thưởng là những minh chứng rõ nét cho tầm vóc và tầm ảnh hưởng ngày càng lan rộng của giải thưởng qua bốn mùa giải", ông nói. Đại diện Hội đồng giải thưởng cũng khẳng định tầm nhìn đúng đắn khi hai nhóm nhà khoa học từng được vinh danh bởi VinFuture đã tiếp tục được cộng đồng khoa học quốc tế công nhận tại giải Nobel.
Nối tiếp lời phát biểu của ông Richard Henry Friend, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ sự tri ân đối với các nhà khoa học và công trình nghiên cứu. Ông cho biết với thông điệp "Bứt phá kiên cường", VinFuture 2024 là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, tiếp tục vinh danh các công trình nghiên cứu và phát minh mang tính đột phá, tác động sâu rộng, giúp nhân loại vượt qua khó khăn và chạm tới những đỉnh cao mới.
Thủ tướng Phạm Minh Chính (thứ hai từ trái qua) trao giải cho 3 trong số 5 nhà khoa học giải chính VinFuture 2024 gồm: GSYoshua Bengio, Jensen Hoang và GS Yann LeCun. Ảnh: Ngọc Thành
Theo Thủ tướng, Tuần lễ Khoa học VinFuture 2024 và Lễ trao giải thưởng hội tụ những "tinh hoa", những "người khổng lồ" của khoa học thế giới với những thành tựu khoa học xuất sắc, đặc biệt là 4 công trình khoa học được vinh danh.
Thủ tướng đánh giá cao và cảm ơn ông Phạm Nhật Vượng cùng phu nhân về việc hình thành, phát triển, khẳng định tầm vóc quốc tế của Quỹ VinFuture. Ông tin tưởng, giải thưởng tiếp tục tạo động lực, truyền cảm hứng mạnh mẽ cho các nhà khoa học, doanh nhân, nhất là đối với thế hệ trẻ Việt Nam. Thủ tướng khẳng định, Việt Nam tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để nhà khoa học và khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo ngày càng tỏa sáng, phát triển mạnh mẽ.
"Việt Nam cam kết tiếp tục cải thiện mạnh mẽ môi trường khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, luôn là đối tác tin cậy, là người bạn đồng hành thủy chung và nỗ lực hết sức mình để đóng góp cho vai trò là một trong những ‘người truyền lửa’ trong phát triển hệ sinh thái khoa học công nghệ, khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo toàn cầu", Thủ tướng bày tỏ.
Lời khẳng định của Thủ tướng Phạm Minh Chính được đông đảo nhà khoa học, quan khách có mặt trong khán phòng tán dương bằng những tràng pháo tay.
Ngay sau phần phát biểu của Thủ tướng, ban tổ chức dành phần lớn thời gian còn lại để tôn vinh các nhà khoa học cùng công trình nghiên cứu của họ.
VinFuture 2024 trao tổng cộng 4 hạng mục giải thưởng. Trong đó, giải thưởng chính trị giá 3 triệu USD (hơn 76 tỷ đồng). Ba giải đặc biệt mỗi giải trị giá 500 nghìn USD (gần 13 tỷ đồng) dành cho nhà khoa học nữ, nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển và nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới.
Trong đó, "Thuật toán đột phá học sâu" với những nghiên cứu tiên phong và đột phá về mạng thần kinh nhân tạo và thuật toán học sâu giúp thúc đẩy hàng loạt ứng dụng trong y tế, giao thông, robot... thắng giải chính VinFuture 2024. Đồng loạt tràng pháo tay vang lên khi Thủ tướng Phạm Minh Chính trao giải cho 5 nhà khoa học: Yoshua Bengio, Geoffrey E. Hinton, Jen-Hsun Huang, Yann LeCun, và Fei-Fei Li.
Các nghiên cứu của họ đã mở ra một kỷ nguyên đột phá cho những đổi mới sáng tạo về công nghệ, nhờ đó mà máy móc có thể "học" từ lượng dữ liệu khổng lồ và đạt được độ chính xác đáng kinh ngạc trong các tác vụ như nhận diện hình ảnh, xử lý ngôn ngữ tự nhiên và đưa ra quyết định.
GS Nguyễn Thục Quyên (phải) trao giải cho TS Firdausi Qadri. (Ảnh: Ngọc Thành).
Ở ba hạng mục giải thưởng còn lại, giáo sư Mỹ - Kristi S. Anseth nhận giải đặc biệt dành cho Nhà khoa học nữ. Tiến sĩ Firdausi Qadri đến từ Bangladesh với công trình "Sự đổi mới cải tiến vaccine dạng uống ngừa bệnh tả ở các nước đang phát triển", là chủ nhân giải thưởng nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển.
Giáo sư Kristi S. Anseth nhận giải thưởng từ Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng Giáo sư Richard Henry Friend. (Ảnh: Ngọc Thành).
Giải Đặc biệt VinFuture 2024 dành cho Nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới được trao cho Giáo sư Zelig Eshhar, Giáo sư Carl H. June và Giáo sư Michel Sadelain vì sự phát triển liệu pháp tế bào CAR T để điều trị ung thư và các bệnh khác.
Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn (bìa phải) trao giải cho Giáo sư Carl H. June và Giáo sư Michel Sadelain và bà Sharon Eshhar (con gái GS. Zelig Eshhar) (từ trái qua) tối 6/12. (Ảnh: Ngọc Thành).
Năm thứ 4, lễ trao giải VinFuture 2024 khẳng định vị thế là một trong những sự kiện thường niên được đón chờ nhất của giới khoa học công nghệ toàn cầu. Hai tầng khán phòng với hơn 1.000 chỗ ngồi của Nhà hát Hồ Gươm gần như được lấp kín.
Bên cạnh phần vinh danh các nhà khoa học và cống hiến của họ, chương trình có những khoảnh khắc bùng nổ với màn trình diễn của nhóm nhạc rock nổi tiếng toàn cầu - Imagine Dragons. Họ mang đến hai ca khúc làm nên tên tuổi là Believer và Whatever It Takes. Xen giữa các phần là tiết mục nghệ thuật, kết hợp nét hiện đại với văn hoá truyền thống Việt Nam như Trống Cơm, múa Heritech - sự kết hợp giữa công nghệ và di sản (Heritage + Technology)...
Chia sẻ sau lễ trao giải, MC có phần giao lưu, trao đổi ngắn với Giáo sư Martin Green - người nhận giải thưởng chính năm 2023 và Giáo sư Pamela Ronald, hai thành viên hội đồng giải thưởng.
Chương trình khép lại lúc 22h với ca khúc "Walking the Wire", thể hiện bởi nhóm nhạc quốc tế Imagine Dragons cùng dàn nhạc giao hưởng quốc gia Việt Nam. Phần thể hiện là sự kết hợp giữa nét đặc trưng của giao hưởng và sự sôi động mạnh mẽ, gai góc của rock, thể hiện sự sáng tạo vô hạn của con người.