Plasma lạnh có thể tác động trực tiếp lên vết thương hở biến đổi môi trường để giúp các vết thương liền nhanh hơn.
Tiến sĩ Đỗ Hoàng Tùng, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, tác giả của máy chiếu tia plasma lạnh giải thích về cơ chế này. Anh cho biết, để plasma lạnh giúp liền thương có thể chia làm 3 tác động chính.
Thứ nhất, plasma tiêu diệt các vi sinh vật cản trở quá trình liền vết thương như: vi khuẩn, virus và nấm. Khi tiếp xúc với vi sinh vật plasma có thể phá vỡ màng tế bào của chúng nhờ sự bắn phá của ion và electron cũng như sự ăn mòn của các gốc tự do, hoạt chất. Các gốc tự do và tia cực tím còn có thể xuyên qua màng tế bào của vi sinh vật để làm mất hoạt tính của protein khiến cho vi sinh vật không thể hoạt động.
Màng tế bào của vi khuẩn E. coli bị phá huỷ khi tiếp xúc với plasma.
Không chỉ tiêu diệt vi khuẩn đơn lẻ, plasma còn phá hủy màng sinh học do vi khuẩn tạo ra. Việc hình thành màng sinh học giúp cho vi khuẩn chống chịu tốt hơn với điều kiện bất lợi, khiến cho vết thương không thể lành.
Không chỉ tiêu diệt vi khuẩn thường, plasma còn tiêu diệt được vi khuẩn kháng kháng sinh. Do plasma là tác nhân vật lý, và đa tác nhân nên vi khuẩn cũng không thể biến đổi để hình thành khả năng kháng plasma. Đối với plasma, vi khuẩn thường hay vi khuẩn kháng kháng sinh đều bị tiêu diệt.
Tác động của plasma trong tiến trình liền vết thương.
Thứ hai, plasma có thể polime hoá dịch cơ thể ở vết thương tạo nên một lớp màng protein bảo vệ nền vết thương, chống vi khuẩn tái xâm nhập.
Thứ ba, plasma giúp cơ thể giải phóng các yếu tố tăng trưởng liền thương để vết thương liền nhanh hơn. Có thể liệt kê các tác động hỗ trợ đó là: tăng lưu thông máu, tăng sinh tân mạch, tiêu diệt nội độc tố, giảm viêm, giảm đau, tăng sinh tế bào, tăng sinh collagen, kích thích tái tạo biểu bì.
Quá trình liền vết thương thường trải qua ba pha chính là: pha viêm, pha tăng sinh và pha tái tạo.
Trong quá trình này, plasma hỗ trợ rất tốt cho hai pha đầu là pha viêm và pha tăng sinh khiến cho các pha này diễn ra nhanh hơn nên vết thương cũng liền nhanh hơn và diễn tiến bình thường hơn, gián tiếp giúp pha tái tạo thuận lợi, giảm hình thành co kéo tạo sẹo xấu.
Plasma là trạng thái ion hoá nên thành phần của plasma luôn có chứa các hạt mang điện là ion và electron tự do khiến cho plasma có tính dẫn điện rất tốt. Bên cạnh các hạt mang điện tích, là trạng thái có năng lượng cao plasma còn phát sáng, chứa các gốc tự do và hoạt chất. Các thành phần này khi tiếp xúc với môi trường có thể biến đổi môi trường đó tạo nên rất nhiều ứng dụng của plasma. Plasma lạnh là plasma ở nhiệt độ phòng nên có thể tác động trực tiếp lên vết thương hở biến đổi môi trường vết thương để giúp các vết thương hở liền nhanh hơn. |