Robot bác sĩ MIRA là một hệ thống phẫu thuật tiên tiến được hỗ trợ bởi các robot siêu nhỏ (RAS) có thể di động trong cơ thể, dự định sẽ đến làm việc tại Trạm vũ trụ Quốc tế (ISS).
Giáo sư Shane Farritor và các đồng nghiệp của tại Cơ sở đổi mới Nebraska (UNL) của Trường Đại học Nebraska-Lincoln (NIC- Mỹ) và công ty công nghệ Virtual Incision đã phát triển MIRA với mục tiêu chính là phục vụ các sứ mệnh du hành liên hành tinh trong tương lai.
Các sứ mệnh này sẽ đòi hỏi các phi hành gia ở trên vũ trụ một thời gian dài, ví dụ như kế hoạch chinh phục Mặt trăng và sao Hỏa của NASA đều nhắm tới vài tháng tạm trú.
Cận cảnh một bàn tay của "robot bác sĩ" MIRA vừa được các nhà nghiên cứu hé lộ - (Ảnh: UNL)
Chưa kể, nhiều kế hoạch tham vọng hơn về việc định cư ngoài không gian đã được các cơ quan vũ trụ, công ty vũ trụ tư nhân, các nhà khoa học... tính đến, bao gồm các chuyến "nghỉ mát" ngoài không gian hoặc thậm chí là sống một thời gian dài.
Điều này đặt ra nhiều thách thức, bao gồm khả năng cung cấp dịch vụ y tế, đặc biệt là các thủ thuật phức tạp, ví dụ như các ca mổ mà trên Trái Đất vẫn đòi hỏi sự hợp tác của nhiều chuyên khoa hay phối hợp liên viện.
Vì vậy kế hoạch tạo ra một vị "bác sĩ phẫu thuật liên hành tinh" bằng robot đã được khởi động từ khoản tài trợ 100.000 USD của NASA.
MIRA là một cỗ máy đa dụng. Cũng như các robot phẫu thuật khác, nó vẫn có thể được điều khiển bởi bác sĩ tại chỗ, nhưng tối ưu hơn kiểu mổ trực tiếp, bởi các dụng cụ của MIRA bao gồm các RAS có thể được đưa vào thông qua các vết rạch nhỏ, cho phép bác sĩ thực hiện các thao tác xâm lấn tối thiểu, nhằm tăng độ an toàn cho một môi trường ngoài vũ trụ không có nhiều điều kiện hỗ trợ các thủ thuật y học, giải quyết biến chứng như trên Trái Đất.
Ngoài ra công nghệ này có thể cho phép y học từ xa. Trên Trái Đất, công nghệ này đã được thử nghiệm thành công trong việc giúp bác sĩ phẫu thuật từ xa cho những người đang kẹt ở nơi thiếu thốn dịch vụ y tế mà ca mổ đòi hỏi nhiều bác sĩ chuyên khoa sâu can thiệp hơn là lực lượng y tế sẵn có ở đó.
Tuy nhiên, công nghệ MIRA có thêm lợi ích là có thể thực hiện các hoạt động một cách tự chủ, có nghĩa là các phi hành gia phục vụ trên Mặt trăng và sao Hỏa có thể được chăm sóc y tế mà không cần đến bác sĩ phẫu thuật hiện diện ở đó.
Vào tháng 8 năm 2021, MIRA đã giúp các bác sĩ thực hiện thành công ca phẫu thuật từ xa đầu tiên như một phần của nghiên cứu lâm sàng theo Chương trình Miễn trừ Thiết bị Điều tra (IDE) từ Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA). Bệnh nhân thuộc lực lượng hải quân, được cắt bỏ một phần đại tràng bằng một vết rạch duy nhất.
Trong năm tới, việc đưa MIRA đến làm việc trên ISS sẽ được triển khai.