Ngũ thạch tán từng được tầng lớp quý tộc và thượng lưu săn lùng vì nghĩ rằng chúng giúp "trường sinh bất lão", thế nhưng, khoa học chỉ ra thành phần của nó lại rất độc hại.
Người phụ nữ "kỳ lạ" trong mộ hợp táng
Trong văn hóa truyền thống Á Đông, bất kể quan lại quyền quý hay người dân bình thường đều đặc biệt quan tâm đến chuyện mộ phần, bởi họ quan niệm rằng người đã khuất được chôn cất tử tế thì gia đình trên trần thế mới được an ổn.
Tại Trung Quốc, người ta cũng có rất nhiều yêu cầu về mộ phần, phổ biến nhất là phần mộ đơn, mộ vợ chồng hợp táng hay mộ gia tộc cùng táng. Mộ gia tộc thường bao gồm mộ tổ tiên, mộ vợ chồng được chôn chung với con cháu nhiều đời.
Phụ nữ đi lấy chồng sẽ được chôn cất theo phần mộ nhà chồng. Trường hợp mộ của con gái được chôn cùng mộ gia tộc như trường hợp dưới đây là vô cùng hiếm hoi.
Những ngôi mộ lớn thường là nơi chôn cất của cả gia tộc. Nguồn ảnh: QQ.
Vào những năm 1960, các nhà khảo cổ học đã khai quật một ngôi mộ hợp táng rất lớn từ thời Đông Tấn (317 - 420) ở Tương Sơn, ngoại ô Nam Kinh, Trung Quốc.
Đồ tùy táng ở đây rất phong phú, trong đó có các di vật như đĩa sứ vàng, đồ trang sức bằng vàng bạc... Trong số những đồ vật được khai quật, nổi bật nhất là hơn 200 viên thuốc được đặt ngay bên cạnh chủ nhân ngôi mộ.
Tuy thi thể chủ mộ đã mục nát nhưng tấm văn bia vẫn được bảo quản rất tốt. Theo ghi chép từ văn bia, người đàn ông trong ngôi mộ hợp táng này tên là Vương Bân, một viên quan quyền cao chức trọng của triều đại Đông Tấn. Vương Bân là chú của nhà thư pháp nổi tiếng "Thư Thánh" Vương Hi Chi (303-361).
Người phụ nữ được chôn cùng Vương Bân là con gái ông, Vương Đan Hổ.
Theo nội dung văn bia, bà Vương Đan Hổ sinh năm 302 và mất năm 360, hưởng thọ 58 tuổi. Điều này đã khiến các chuyên gia bấy giờ vô cùng kinh ngạc bởi theo phong tục hôn nhân thời cổ đại, phụ nữ thường kết hôn vào năm 16 hoặc 17 tuổi.
Nhà họ Vương lúc bấy giờ là một gia đình quan lại quý tộc, Vương Đan Hổ sinh trưởng trong một gia đình như vậy thì chắc hẳn khi trưởng thành sẽ có vô số chàng trai muốn lấy bà làm vợ.
Tuy nhiên, việc được an táng tại khu lăng mộ của gia tộc họ Vương cho thấy vị tiểu thư quyền quý này chưa từng kết hôn.
"Tiên đan" giúp trường sinh bất lão?
Các chuyên gia đã xác minh được rằng những viên thuốc trong lăng mộ Vương Đan Hổ chính là "tiên đan" "Ngũ thạch tán" rất thịnh hành từ thời Ngụy Tấn.
Loại thuốc này được cho là do Trương Trọng Cảnh (150 - 219), một thầy thuốc nổi tiếng cuối thời Đông Hán phát minh ra.
Ban đầu nó chỉ được bào chế cho bệnh nhân mắc bệnh cảm, tuy nhiên không ai có thể ngờ được rằng đến thời Ngụy Tấn, "Ngũ thạch tán" lại được tầng lớp quý tộc và thượng lưu săn lùng để kéo dài tuổi thọ, cải thiện sức khỏe.
Thuốc được tin là giúp "trường sinh bất lão" được gọi là "tiên đan". Nguồn ảnh minh họa: QQ
Sau khi sử dụng "Ngũ thạch tán" cơ thể người dùng sẽ xuất hiện nhiều triệu chứng kỳ lạ. Tuy nhiên tất cả mọi người thời bấy giờ đều cho rằng nguyên nhân là do mình đã sử dụng không đúng cách.
Xu hướng này tiếp tục lan rộng và kéo dài đến thời Đông Tấn. Cha của Vương Đan Hổ - Vương Bân lại trùng hợp là một đại diện tiêu biểu của nhóm người ủng hộ luyện đan chế thuốc thời bấy giờ.
Thế nhưng, khoa học hiện đại đã chứng minh niềm tin xưa kia vào "Ngũ thạch tán" là sai lầm.
Các nghiên cứu về thành phần lại cho thấy loại "tiên đan" này thực chất là thủy ngân sulfua vô cùng độc hại. Tiêu thụ một lượng lớn thủy ngân sulfua sẽ hủy hoại hệ thần kinh và khả năng sinh sản của con người. Đặc biệt nếu ăn nhiều sẽ gây nghiện, người dùng có thể tử vong do ngộ độc kim loại bất kỳ lúc nào.
Những chum vại tìm thấy bên trong mộ. Nguồn ảnh: QQ
Liệu cái chết của Vương Đan Hổ có liên quan đến những viên thuốc này hay không vẫn còn là một bí ẩn, bởi thứ duy nhất cho chúng ta biết câu trả lời là thi hài của bà thì hiện đã phân hủy hoàn toàn, không thể kiểm chứng.
Tuy nhiên, việc những viên thuốc ấy được đặt trong quan tài chôn cùng bà đã chứng minh nỗi ám ảnh mức điên cuồng của chủ mộ với "Ngũ thạch tán". Các chuyên gia cũng suy đoán rằng Vương Đan Hổ có lẽ đã chịu ảnh hưởng của cha mình để rồi uống loại thuốc này với hy vọng có thể trường sinh bất tử, và cũng vì thế mà quyết định không kết hôn.