Biến đổi khí hậu: Nguy hiểm cho các công trình

Theo GS.TS Nguyễn Văn Phó, Trường Đại học xây dựng, Chủ tịch Hội Cơ học Hà Nội, biến đổi khí hậu (BĐKH) ảnh hưởng sâu sắc đến toàn bộ công tác xây dựng cơ bản.

Sự cố công trình do thiên tai và nhân tai gây ra là vấn đề được các nhà khoa học và quản lý về xây dựng công trình quan tâm một cách đặc biệt và gọi đó là “hợp trội”. Trong điều kiện trước BĐKH thì sự cố vẫn xảy ra, nay do BĐKH, do tính cực đoan và bất thường của nó chắc chắn sự cố công trình không giảm và gia tăng. Theo GS Phó, trong tính toán công trình, sự “hợp trội” được thể hiện khá đơn giản. Ví dụ, công trình vừa bị ngập lụt, vừa bị bão (trường hợp thường xảy ra ở Việt Nam), nếu tính riêng do bão và tính riêng do lũ lụt rồi cộng kết quả thì đã bỏ sót tác dụng của sóng do bão gây ra tác dụng lên công trình. Trong các vấn đề khác thì tình hình xảy ra phức tạp hơn rất nhiều.

Công trình thuỷ điện Sơn La.

Ví dụ, với Thủy điện Sơn La, để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho Hà Nội, các nhà khoa học thuộc Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam đã đóng góp ý kiến để Quốc hội và Chính phủ đi đến lựa chọn cao trình đập là 215m thay vì 265m trước đây. Đây là một lựa chọn để tránh tình trạng chuyển từ thế chủ động sang thế bị động đối với thiên tai và nhân tai khi treo trên đầu Hà Nội một khối nước khổng lồ. Trong điều kiện BĐKH, với tất cả các công trình xây dựng cần phải được tính toán chi tiết, khắt khe hơn.

Sự cố công trình xảy ra không chỉ gây thiệt hại về người, tài sản, môi trường, dịch bệnh… (là thứ có thể đánh giá được), mà sự cố công trình còn gây mất lòng dân, mất ổn định xã hội, quan hệ quốc tế căng thẳng… (là những thứ khó ước lượng). “Hiện tượng hợp trội nguy hiểm do thiên tai và nhân tai đã xảy ra ở nhiều nước trên thế giới, song nhiều Chính phủ chưa thấy hết sự nguy hiểm của nó”, GS Phó nhận định.