Đu đủ là một loại cây ăn quả nhiệt đới nổi tiếng và giàu dinh dưỡng bậc nhất. Cây đu đủ cũng là một loại cây "toàn năng" khi tất cả các bộ phận của cây đều có thể sử dụng được để ăn hoặc làm thuốc. Trong y học cổ truyền, quả, hạt và đặc biệt là lá đu đủ được ứng dụng trong nhiều bài thuốc.
Một trong những lợi ích chữa bệnh nổi bật nhất của lá đu đủ là khả năng điều trị một số triệu chứng liên quan đến bệnh sốt xuất huyết.
Theo thông tin từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, sốt xuất huyết là bệnh do một loại virus truyền từ muỗi sang người gây ra. Bệnh có các triệu chứng như sốt, mệt mỏi, nhức đầu, buồn nôn, nôn và phát ban trên da. Trong các trường hợp nghiêm trọng, sốt xuất huyết dẫn đến giảm tiểu cầu trong máu, làm tăng nguy cơ chảy máu và tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Cho tới nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh sốt xuất huyết mà chỉ điều trị dựa trên kiểm soát triệu chứng và lá đu đủ là một trong số các phương pháp điều trị này.
Các nghiên cứu được đăng tải trên Journal of the Association of Physicians of India cho thấy chiết xuất lá đu đủ có thể làm tăng đáng kể lượng tiểu cầu trong máu của những người bị sốt xuất huyết.
Lá và hạt đu đủ đều có thể dùng để làm thuốc. (Ảnh: Shutterstock).
Trong y học cổ truyền của người Mexico, lá đu đủ thường được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường và cải thiện việc kiểm soát lượng đường trong máu.
Các nghiên cứu trên chuột cho thấy chiết xuất lá đu đủ có tác dụng chống oxy hóa và hạ đường huyết mạnh, từ đó có thể bảo vệ các tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy không bị tổn thương. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng khoa học nào chứng minh tác động tương tự có thể xảy ra ở người. Do đó, cần có thêm các nghiên cứu trên người để xác định khả năng kiểm soát lượng đường trong máu của lá đu đủ.
Các loại trà và chất chiết xuất từ lá đu đủ thường được sử dụng để giảm bớt các triệu chứng khó chịu của đường tiêu hóa, chẳng hạn như đầy hơi, chướng bụng và ợ chua.
Một nghiên cứu đăng tải trên Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine cho biết lá đu đủ chứa chất xơ - một chất dinh dưỡng giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh - và một hợp chất độc đáo khác có tên là papain.
Papain có khả năng phân hủy các protein lớn thành các protein và axit amin nhỏ hơn, dễ tiêu hóa hơn. Papain còn được sử dụng như một chất làm mềm thịt trong ẩm thực.
Một nghiên cứu của các nhà khoa học tại Áo cho thấy sử dụng bột papain có nguồn gốc từ quả đu đủ có thể giúp giảm các triệu chứng như táo bón, ợ chua ở những người bị hội chứng ruột kích thích.
Lá đu đủ khô. (Ảnh minh họa).
Các chế phẩm từ lá đu đủ thường được sử dụng để điều trị một loạt các tình trạng viêm nhiễm gồm phát ban trên da, đau cơ và đau khớp.
Một nghiên cứu trên Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine cho biết lá đu đủ chứa nhiều chất dinh dưỡng và hợp chất thực vật có khả năng chống viêm, chẳng hạn như papain, flavonoid và vitamin E.
Một nghiên cứu khác cho thấy chiết xuất lá đu đủ làm giảm đáng kể tình trạng viêm và sưng ở bàn chân của chuột bị viêm khớp.
Lá đu đủ thường được sử dụng làm nước gội đầu để chống rụng tóc. Lá đu đủ chứa một số hợp chất có đặc tính chống oxy hóa, chẳng hạn như flavonoid và vitamin E. Đây là những hợp chất cần thiết để duy trì một mái tóc khỏe mạnh.
Lá đu đủ đã được chứng minh là có đặc tính kháng nấm trong các nghiên cứu trên ống nghiệm. Vì vậy, nó thường được cho là có tác dụng hỗ trợ sức khỏe của tóc và da đầu bằng cách ức chế sự phát triển của nấm gây gàu.
Nước lá đu đủ. (Ảnh minh họa).
Uống hoặc bôi ngoài da nước lá đu đủ được coi là một cách để có được làn da mềm mại, và tươi trẻ. Papain có trong lá đu đủ có thể giúp tẩy tế bào chết, làm thông thoáng các lỗ chân lông và từ đó giảm mụn trứng cá. Hơn nữa, các enzyme trong lá đu đủ đã được chứng minh có thể thúc đẩy quá trình làm lành vết thương và giảm thiểu sự xuất hiện của mô sẹo trong một nghiên cứu trên thỏ.
Lá đu đủ đã được sử dụng trong y học cổ truyền để ngăn ngừa và điều trị một số loại ung thư. Các nhà khoa học tại Đại học Gadjah Mada (Indonesia) và Đại học Công nghệ Queensland (Australia) cho biết chiết xuất lá đu đủ có khả năng ức chế mạnh mẽ sự phát triển của tế bào ung thư tuyến tiền liệt và ung thư vú trong các nghiên cứu trên ống nghiệm. Một nghiên cứu được đăng tải trên The American Journal of Cancer Research cho biết mặc dù tiêu thụ lá đu đủ và các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa khác có thể đóng vai trò trong việc ngăn ngừa ung thư, nhưng chúng chưa được chứng minh là có khả năng chữa bệnh.
Lá và quả đu đủ. (Ảnh: Shutterstock)
Lá đu đủ có chứa nhiều hợp chất thực vật độc đáo có tiềm năng dược lý đã được chứng minh bằng các nghiên cứu trên ống nghiệm và trên động vật. Mặc dù các nghiên cứu trên người về hiệu quả điều trị bệnh của lá đu đủ vẫn còn thiếu nhưng nhiều chế phẩm từ lá đu đủ, chẳng hạn như trà, chiết xuất, viên nén, nước ép thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị bệnh và tăng cường sức khỏe theo nhiều cách.
Tuy nhiên, nếu muốn sử dụng lá đu đủ với bất kỳ mục đích sức khỏe nào, cần có sự tư vấn của các bác sĩ chuyên khoa để tránh các tác dụng không mong muốn.