Chế vắc-xin H5N1 cho gia cầm từ... men bánh mì

Bằng cách ứng dụng công nghệ bề mặt tế bào ở chủng tế bào nấm men Saccharomyces cerevisiae, kí hiệu là MT8-1 (một loại nấm men quen thuộc, không độc tố, dùng để làm men bánh mì, lên men rượu)...

... nhóm nghiên cứu do ThS. Trần Thị Hồng Kim (Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐHQG TP.HCM) chủ nhiệm, đã bước đầu thành công trong việc tạo ra dòng nấm men có mang kháng nguyên của virus H5N1 trên bề mặt tế bào.

Dòng tế bào này có khả năng gây đáp ứng miễn dịch chống virus H5N1 trên chuột bạch, mở ra triển vọng phát triển thành một loại vacxin rẻ tiền nhằm phòng cúm H5N1 cho gia cầm. 

Tiêu hủy đàn vịt bị nhiễm cúm H5N1 - ảnh: nongnghiep.vn

Khác với vacxin phòng bệnh cho gia cầm đang phải nhập khẩu hiện nay, loại vacxin dùng tế bào nấm men phòng bệnh cho gia cầm này có các ưu điểm như: an toàn, chi phí sản xuất thấp, dễ dàng thực hiện ở mọi quy mô sản xuất bằng các hệ thống lên men chìm thông dụng, tính ổn định cao, không cần phải bảo quản lạnh, dễ dàng sử dụng cho gia cầm qua đường miệng thông qua trộn với thức ăn gia cầm.

Theo nhóm nghiên cứu, để phát triển thành vacxin, cần thử nghiệm thêm khả năng bảo vệ của dòng nấm men này đối với chuột, gà được gây nhiễm virus. Nếu kết quả thử nghiệm có tính bảo vệ tốt thì có thể dễ dàng sản xuất vacxin thông qua việc lên men nhân sinh khối tế bào nấm men này, mà không cần phải qua các bước tinh chế tốn kém.

Được biết, VN đã có đề tài nhằm sản xuất vacxin H5N1 dành cho gia cầm, tuy nhiên vacxin này chưa khắc phục được các nhược điểm vốn có của vacxin toàn phần dùng cho gia cầm như: cần bảo quản lạnh, tốn nhiều công sức, chi phí cao, cần tiêm chủng nhiều lần, nhưng vẫn không đảm bảo tiêm chủng được cho toàn bộ đàn gia cầm, không thể sử dụng cho động vật hoang dã, chim di trú...

Dịch cúm đã xảy ra 1 thế kỉ nhưng đến nay vẫn luôn là vấn đề thời sự. Dịch cúm năm 1918 -1929 đã gây chết trên 20 triệu người trên toàn thế giới; năm 1957 -1958 đã gây chết trên 70 nghìn người... Gần đây, dịch cúm gia cầm gây ra bởi chủng H5N1 đang lan tràn các nước châu Á như Trung Quốc, Thái Lan, Nhật Bản, Indonesia, Hàn Quốc, Hồng Kông... Chủng H5N1 là một trong những chủng của virus cúm A có khả năng nhiễm từ gia cầm sang người, từ đó gây bệnh trên người, và có thể gây ra tử vong.

Tại VN, từ khi xuất hiện dịch cúm đến nay, đã có 41 người tử vong trong số 91 người nhập viện vì nhiễm cúm. Lượng gia cầm bị chết và tiêu hủy khoảng 100 triệu con, gây thiệt hại khoảng 4000 tỉ đồng.