Cleopatra và các kiểu tóc huyền bí

Nữ hoàng Ai Cập Cleopatra đã sử dụng các kiểu tóc khác nhau một cách có tính toán để tôn vinh vị thế và quyền lực của mình.

Theo Diana Kleiner, tác giả cuốn sách mới xuất bản Cleopatra và thành Rome, thì những bức tượng, các đồng xu và nhiều minh hoạ khác của nữ hoàng cho thấy Cleopatra (69-30 trước Công nguyên) đã đội ít nhất 3 kiểu tóc. Kiểu thứ nhất, mang tên "du hành", bắt chước tóc của nữ hoàng Hy Lạp Macedonian, theo đó tóc được chia thành các lọn xoăn và buộc túm lại thành búi ở phía sau.

Tiếp theo là kiểu "quả dưa" - tóc chia thành múi giống quả dưa, và kiểu thứ 3 là kiểu hoàng gia với bộ tóc giả truyền thống của nữ hoàng Ai Cập. Kiểu này được trang hoàng bởi một con rắn hổ mang cuộn tròn làm bằng kim loại quý.

Cleopatra không sáng tác ra kiểu tóc nào nhưng nàng biết vận dụng các kiểu đấy trong từng tình huống thích hợp, Kleiner, giáo sư lịch sử nghệ thuật ở Yale, Mỹ, cho biết.

"Từ thời vua Ptolemy I (vua Ai Cập), các hoàng hậu Ptolemaic đều vấn kiểu tóc có các múi phân chia giống như quả dưa hay bí ngô. Cleopatra cũng đi theo truyền thống đó - nàng là người theo xu hướng cổ điển hơn là lăng xê mốt", Kleiner nói.

Nhưng thực tế cho thấy Cleopatra còn sử dụng nhiều kiểu tóc khác. Khi nữ hoàng ở quê hương, mục tiêu của nàng là trông giống như một vị thủ lĩnh Ai cập tryền thống (bởi thực tế nàng là người Hy Lạp), và để hợp pháp hoá triều đại Ptolemy, nàng tìm cách gắn liền nó với thời đại Pharaoh. Một số bức tượng cổ cho thấy nàng mang mái tóc giả Ai Cập truyền thống với hình con rắn hổ cuộn tròn. "Đây là kiểu tóc gắn liền với hình ảnh Cleopatra mà chúng ta thường thấy ngày nay", Kleiner cho biết.

Kiểu tóc này gắn liền với nữ thần rắn độc Wadjyt, thần mặt trời Ra và nữ thần Hathor, vì vậy mang kiểu tóc này chứng tỏ người đó được coi như một thần thánh.

Nữ hoàng Ai Cập cũng thường đi lại rất nhiều. Nàng đi trên một chiếc thuyền sang trọng với các hầu cận chăm sóc đến tận chân răng. Ở Rome, nàng đội kiểu tóc "du hành" khi xuất hiện tại những nơi mà người ta có thể chiêm ngưỡng và bàn tán trong các bữa tiệc. Cũng vào thời điểm đó, Kleiner nhận thấy kiểu đầu "quả dưa" xuất hiện trong các bức chân dung La Mã, chứng tỏ phụ nữ La Mã ngưỡng mộ nàng và bắt chước phong cách của nàng.

Cả hai vị thủ lĩnh La Mã Octavian và Antony đều bị mê hoặc bởi sắc đẹp của Cleopatra. Kleiner cho rằng Octavia, vợ của Antony, đã tạo ra kiểu tóc nodus để cạnh tranh với Cleopatra. Kiểu nodus có lọn cuộn tròn trước trán giống như đồ trang trí hình rắn hổ mang nổi tiếng của Cleopatra. Nodus trở nên thịnh hành ở La Mã vào những năm 30 trước Công nguyên, ngay trước khi Cleopatra tự tử vào tuổi 39.

Kleiner nhận định Cleopatra không hẳn đẹp một cách truyền thống nhưng toàn con người nàng toát lên vẻ hấp dẫn không thể cưỡng nổi.

"Vẻ đẹp của nàng không hẳn khiến người nhìn phải ngây ngất, nhưng cách nói chuyện của nàng có một sức hút không thể cưỡng lại. Cái nhìn của nàng cùng giọng nói quyến rũ và một tính cách riêng, toát lên từ phong thái không thể lẫn vào đâu, khiến nàng trở thành một thứ bùa mê, thuốc lú".

M.T. (Discovery)