Danh sách “thủ phạm” phát tán bệnh dịch hạch chết người

Bệnh dịch hạch, một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn làm cho các hạch bạch huyết sưng lên, đau đớn được gọi là bệnh sưng hạch. Từ lâu căn bệnh này đã được cho là nguyên nhân gây ra cái chết Đen, giết chết 1/3 hoặc nhiều hơn dân số châu Âu vào giữa thế kỷ 14.

Ở thời kỳ hiện đại, bệnh dịch hạch tiếp tục tấn công con người trên khắp thế giới. Dưới đây là những thủ phạm đã gây ra và phát tán căn bệnh chết người này.

Bọ chét

Bọ chét là vật trung gian chịu trách nhiệm cho hầu hết các trường hợp tử vong của bệnh dịch hạch trong thế giới hiện đại. Bọ chét nhận vi khuẩn gây nhiễm bệnh từ những con chuột chết. Sau đó nó lây bệnh nhanh chóng khi ký sinh các con vật chủ.

Nghiên cứu gần đây cho thấy, bọ chét truyền vi khuẩn gây dịch hạch rất nhanh. Nó có thể truyền bệnh ít nhất là 4 ngày.

Chuột đen Rattus Rattus

Cũng giống như bọ chét, chuột đen là một phần tạo ra sự lây lan bệnh dịch hạch. Chuột  đen cũng dễ bị bệnh dịch hạch và dễ truyền sang người.

Những con chuột đen bị bẫy trên tàu trong một cảng biển Indonesia trong thời gian dịch bệnh năm 1969. Năm 2003, 9 quốc gia báo cáo có 2.118 trường hợp và 182 trường hợp tử vong. Trong đó có 98% trường hợp và tử vong được báo cáo từ châu Phi, theo Tổ chức Y tế Thế giới.

Con rệp cũng phải chịu trách nhiệm về truyền vi khuẩn Yersinia pestis gây bệnh dịch hạch. Nghiên cứu di truyền đã cho thấy rằng con rệp này phát triển trong hoặc xung quanh Trung Quốc hơn 2.600 năm trước đây và phát tán theo con người trên toàn thế giới.

Con người khi bị bệnh dịch hạch cũng có thể truyền nhiễm cho nhau. Bệnh dịch hạch có đặc điểm bệnh lý phổ biến nhất là đau đớn, sưng hạch bạch huyết. Sau một thời gian ủ bệnh 2-6 ngày, các triệu chứng xuất hiện, bao gồm cả tình trạng bất ổn nghiêm trọng, đau đầu, ớn lạnh và sốt. Bệnh dịch cũng có thể lây nhiễm qua máu hoặc phổi. Hình thức thứ hai, bệnh dịch hạch thể phổi, có thể được truyền người này sang người khác.

Thủ phạm gây ra bệnh dịch hạch là vi khuẩn Yersinia pestis đang ở trong máu. Các tế bào của nó nhỏ bé và có hình pin. Nó giết chết từ 50-90% nạn nhân không được điều trị, và khoảng 15% những người được chẩn đoán và điều trị.

Khi lây lan tới lục địa Bắc Mỹ qua đường thủy, các loài gặm nhấm hoang dã và bọ chét cũng bị nhiễm. Hậu quả là có những con sóc đã bị căn bệnh giết chết.