Điều gì xảy ra với cơ thể người trong chân không vũ trụ

Cơ thể con người sẽ trải qua nhiều biến đổi dưới tác động của môi trường chân không trước khi tan biến trong vũ trụ.

Hãy giả định bạn bị đẩy ra khỏi trạm vũ trụ vì một lý do nào đó và không có bộ đồ phi hành gia hay bình dưỡng khí. Bạn chỉ có một mình trong chân không vũ trụ. Khi đó, bạn sẽ phải hành động nhanh chóng. Bạn sẽ không cần lo lắng về việc lạnh cóng tới chết. Nhìn chung, môi trường không gian rất lạnh, chỉ khoảng -270 độ C do bức xạ nền vi sóng vũ trụ. Tuy nhiên, cơ thể người truyền nhiệt rất kém, đặc biệt trong chân không vũ trụ. Có 3 cách để truyền nhiệt từ cơ thể ấm áp sáng môi trường xung quanh gồm: đối lưu, dẫn nhiệt và bức xạ.

Cơ thể người có thể mất hàng tỷ năm để tan biến hoàn toàn trong chân không vũ trụ. (Ảnh: Synthex).

Đối lưu là chuyển động của chất lưu như không khí ấm bốc lên cao.
Dẫn nhiệt là truyền nhiệt qua tiếp xúc trực tiếp, như khi bạn vô tình chạm vào bếp nóng.
Bức xạ là quá trình truyền năng lượng dưới dạng sóng điện từ.

Do không có không khí hay nước ở quanh cơ thể bạn, không có cách nào để truyền nhiệt thông qua đối lưu và dẫn nhiệt và bạn chỉ có thể dựa vào bức xạ. Cơ thể người thường phát ra khoảng 100 watt bức xạ hồng ngoại (tương đương mức năng lượng của bóng đèn cũ. Vì vậy, cần vài giờ để nhiệt độ bên trong cơ thể truyền xuống dưới mức đóng băng.

Nhưng sự lạnh lẽo và chân không vũ trụ sẽ ảnh hưởng tới bạn theo những cách khác nhanh hơn. Đầu tiên, bất kỳ dầu hay hơi ẩm nào trên da bạn sẽ nhanh chóng bay hơi trong chân không, dẫn tới bỏng lạnh khó chịu. Dù bao quanh là môi trường chân không, bạn sẽ không phát nổ. Lớp da giúp giữ cơ thể nguyên vẹn, vì vậy máu của bạn sẽ không sôi lên và mắt không bị lồi ra. Thay vào đó, bạn sẽ trải qua hiện tượng hiếm gặp mang tên ebullism.

Ebullism xảy ra khi bề mặt da tiếp xúc với chân không. Áp suất thấp hơn ở bên ngoài cơ thể khiến chất lỏng bên trong da nở ra, khiến bạn phồng lên. Các nhà nghiên cứu không có nhiều bằng chứng thực nghiệm về toàn bộ ảnh hưởng của ebullism, nhưng trong vài trường hợp tình cờ tiếp xúc với chân không, mọi người phình lên gấp đôi kích thước bình thường. Nhưng bạn vẫn có thể sống sót nếu kịp thời trở lại môi trường điều áp trong vòng vài phút.

Vào khoảnh khắc rời khỏi chốt gió của trạm vũ trụ, bạn có thể muốn nhịn thở để kéo dài thời gian sống, tương tự như khi lặn xuống nước. Đó là một ý tưởng cực kỳ tồi tệ. Vấn đề là cơ thể bạn (đặc biệt là môi, họng và đường hô hấp trên) không thể giữ một ngụm khí lớn trong chân không. Bất chấp nỗ lực nhịn thở của bạn, tất cả lượng khí trong phổi sẽ thoát ra ngoài. Nếu bạn vẫn cố nhịn lại, nó sẽ thoát ra theo cách đặc biệt dữ dội và đột ngột, gây ra tổn thương không thể chữa lành.

Đây là vấn đề cơ bản sẽ khiến bạn tử vong. Trong không gian, không có không khí để thở. Nhưng não bạn không biết điều đó, ít nhất phần não không nằm trong khả năng điều khiển của bạn. Tim bạn tiếp tục bơm máu. Hệ tuần hoàn của bạn tiếp tục hoạt động. Tuy nhiên, phổi bạn trống rỗng.

Máu chứa ít oxy truyền đến phổi bạn, sẵn sàng lấy không khí mới và vận chuyển khắp cơ thể. Rất nhanh sau đó, mức bão hòa oxy trong máu giảm xuống trên khắp cơ thể. Nhận ra sự vắng mặt của nguồn dưỡng khí thiết yếu này, cơ thể bạn lập tức lâm vào tình trạng báo động. Để bảo lưu những chức năng quan trọng nhất và duy trì lượng oxy nhiều hết mức có thể, cơ thể bạn sẽ dừng hoạt động của bộ phận tiêu tốn nhiều oxy nhất là bộ não.

Tùy theo thể chất riêng, bạn sẽ có khoảng 6 đến 12 giây trước khi mất ý thức và bất tỉnh hoàn toàn. Đó là tất cả thời gian bạn có thể kiểm soát và bảo vệ cơ thể an toàn. Sau đó, bạn có thể được ai đó giải cứu và khôi phục trạng thái tương đối bình thường, sau khi chăm sóc tổn thương bỏng lạnh và tác dụng phụ chưa biết của ebullism.

Cuối cùng, do thiếu oxy, lần lượt những nội tạng quan trọng sẽ ngừng hoạt động. Sau vài phút, bạn sẽ bị suy tạng và tử vong. Những gì xảy ra tiếp theo phụ thuộc vào vị trí của bạn trong vũ trụ. Nếu ở trên quỹ đạo Trái Đất, bạn sẽ không bị đóng băng. Dù ở quỹ đạo đó, Mặt Trời cách xa 150 triệu km, nó giải phóng lượng bức xạ đủ mạnh để giữ ấm thi thể bạn suốt hàng thế kỷ. Do không có khí quyển hành tinh hay vỏ tàu vũ trụ bảo vệ, bạn sẽ tiếp xúc với bức xạ cực tím từ Mặt Trời và làn da bị bỏng dần dần. Nếu ở khoảng chân không ngoài quỹ đạo của Trái Đất hay bóng của thiên thể nào đó, thi thể bạn sẽ lạnh dần. Cuối cùng nhiệt độ cơ thể bạn sẽ cân bằng với môi trường lạnh giá xung quanh.

Với thi thể đông cứng, phủ đầy tinh thể băng, bạn sẽ trôi dạt vô định giữa các hành tinh. Trừ khi may mắn tiến vào quỹ đạo đặc biệt nào đó, bạn sẽ không bao giờ va chạm với thứ gì lớn hơn vi thiên thạch trong hàng tỷ năm tới. Tuy nhiên, những vi thiên thạch này vẫn gây tổn thương và thi thể bạn sẽ tích tụ nhiều vết lõm nhỏ do vô số vụ va chạm, cuối cùng tan biến khi những phân tử hữu cơ phân tán và hòa lẫn vào dải bụi lớn hơn.

Cập nhật: 23/08/2023 VnExpress