Giải mã bí mật của "quái vật bay" cổ dài hơn hươu cao cổ

Từ những hóa thạch 100 triệu năm tuổi còn nguyên vẹn được phát hiện ở Ma-rốc, lần đầu tiên các nhà nghiên cứu đã làm rõ được bí mật của loài khủng long bay khổng lồ kỷ Trias.

Các nhà cổ sinh vật học từ Đại học Portsmouth đã từng rất đau đầu trước câu hỏi làm thế nào loài khủng long săn mồi khổng lồ biết bay Azhdarchid trong gia đình loài pterosaurs có thể xoay xở để hỗ trợ chiếc cổ dài hơn cả hươu cao cổ của chúng khi cất cánh và bay, trong khi mang theo những con mồi nặng nề.

Loài khủng long bay khổng lồ Azhdarchid.

Nhưng nhờ sử dụng phương pháp chụp cắt lớp vi tính với tia X và mô hình 3D, các nhà khoa học đã nhận thấy đốt sống của khủng long bay chứa đầy hàng chục gai dày 1 milimet, được gọi là trabeculae, bắt chéo nhau như nan hoa của bánh xe đạp tạo thành một vòng xoắn dọc theo xương. Các nan hoa bao quanh một ống trung tâm, nơi lẽ ra tủy sống của con vật.

Thiết kế phức tạp này chính là bằng chứng chứng minh những loài bò sát bay đã tiến hóa như thế nào để hỗ trợ chiếc đầu khổng lồ thường dài hơn 1,5 mét của chúng.

Hình ảnh chụp CT xương pterosaurs cho thấy các cấu trúc được sắp xếp theo hình xoắn quanh ống trung tâm bên trong đốt sống.

Để kiểm tra xem cấu trúc đặc biệt có hỗ trợ thêm cho xương hay không, các nhà nghiên cứu đã thực hiện một số mô hình toán học. Họ phát hiện ra rằng chỉ cần 50 trabeculae, khả năng chịu trọng lượng của đốt sống gần như tăng gấp đôi.

Các nhà nghiên cứu cũng tính toán rằng phần cổ của khủng long bay có thể nâng con mồi nặng từ 9 đến 11 kg, gần bằng kích thước của một con gà tây lớn.

"Nó không giống bất cứ thứ gì từng thấy trước đây ở đốt sống của bất kỳ loài động vật nào. Ống thần kinh được đặt ở vị trí trung tâm bên trong đốt sống và được kết nối với thành ngoài qua một số ống xương mỏng giống hình que, được sắp xếp hướng tâm giống như các nan hoa của bánh xe đạp, được sắp xếp theo hình xoắn ốc dọc theo chiều dài của đốt sống. Sự tiến hóa đã định hình những sinh vật này thành kẻ săn mồi bay tuyệt vời", Dave Martill, giáo sư cổ sinh vật học từ Đại học Portsmouth, cho biết.

Bên cạnh việc cho phép loài pterosaurs bắt và nhấc con mồi lên, cấu trúc xương phức tạp của cổ có thể giúp chúng chống chọi với những cơn gió mạnh đập vào hộp sọ khi bay, hoặc những cú đánh dữ dội của đồng loại trong các cuộc ẩu đả.

Pterosaurs xuất hiện từ kỷ Trias, khoảng 225 triệu năm trước, nhưng biến mất vào cuối kỷ Phấn trắng, khoảng 66 triệu năm trước cùng với những người anh em họ khủng long của chúng.

Cập nhật: 16/04/2021 Theo Dân Trí