Khả năng hình học có sẵn trong não

Những thổ dân không được đi học vẫn hiểu rõ khái niệm hình học như hình tròn, chữ nhật, đường song song. (iStockphoto)

Những người săn bắt hái lượm ở Amazon không có ngôn ngữ viết và cũng chưa bao giờ nhìn thấy một quyển sách toán học vẫn thực hiện tốt những bài toán hình học. Điều này cho thấy khả năng hình học nằm sẵn ở trong não.

Người lớn và trẻ em đều có những khái niệm rõ ràng như đâu là tâm điểm của hình tròn và sự kéo dài logic của một đường thẳng, bất chấp việc đã đọc những khái niệm này hay chưa.

Giáo sư Stanislas Dehaene tại Đại học Pháp ở Paris và cộng sự đã kiểm tra 14 trẻ em và 30 người lớn thuộc nhóm người Amazon, gọi là Munduruku, và so sánh với kết quả tìm được trên trẻ em và người lớn Mỹ.

"Nhóm người Munduruku vận dụng một cách tự nhiên những khái niệm hình học cơ bản như điểm, đường thẳng, sự song song, góc để phát hiện sự khác lạ trong những bức hình đơn giản, và họ sử dụng cả khoảng cách, góc hình và mối tương quan của chúng trong các bản đồ hình học, để định vị những vật thể bị giấu kín", nhóm cho biết.

"Kết quả của chúng tôi đã cung cấp bằng chứng về sự tồn tại của trực giác hình học, khi chưa hề trải qua trường lớp, hay tiếp xúc với những biểu tượng, bản đồ và cả kho thuật ngữ hình học phong phú".

Hình học cũng là một lĩnh vực khoa học cổ đại và nhóm của Dehaene cho rằng nó bắt nguồn từ khả năng bẩm sinh.

"Rất nhiều định lý trong hình học - như 2 điểm tạo nên một đường thẳng, 3 trục giao nhau tạo nên một điểm đều được coi là điều hiển nhiên và chưa hề được chất vấn về sự logic, nguyên lý và cả thí nghiệm", các nhà nghiên cứu nói.

Không có chuyện những người Munduruku đã học về những khái niệm này. "Hầu hết trẻ em và người lớn tham gia vào thử nghiệm sống tại những ngôi làng xa xôi, hẻo lánh và hầu như không có sách vở, thước kẻ, compa hay bản đồ. Hơn thế nữa, ngôn ngữ Munduruku có rất ít từ dành cho số học, toán học, khái niệm không gian, mặc dù rất nhiều từ ẩn dụ được dùng tình cờ".

"Việc hiểu được một cách tự nhiên những khái niệm hình học của cộng đồng dân cư ít người này đã chứng tỏ kiến thức hình học, cũng như số học cơ bản, đã có sẵn trong trí óc con người", các nhà nghiên cứu kết luận.

M.T.