Nhờ cơ duyên và sự sắc sảo, một vũ nữ từng làm trong nhà chứa trở thành một hoàng hậu đầy quyền lực, giúp chồng chèo lái Đế chế Byzantine (Đông La Mã) đến giai đoạn hưng thịnh nhất.
Theo Ancient Origins, người ta thường nói “đứng sau mỗi người đàn ông vĩ đại là một người phụ nữ còn vĩ đại hơn”. Justinian I là một trong những hoàng đế vĩ đại nhất của Đế chế Byzantine.
Ảnh minh họa hoàng hậu Theodora.
Trong quãng thời gian trị vì, Justinian I đưa Đế chế Byzatine trở lại thời kỳ huy hoàng, chiếm được hai vùng đất Italia và Bắc Phi, vùng đất từng thuộc về Đế quốc Tây Roman hùng mạnh. Justinian I cũng đề ra những cải cách mang tính đột phá. Đứng sau một Hoàng đế như Justinian là một người phụ nữ vĩ đại không kém, Hoàng hậu Theodora.
Theodora là sinh ra trong gia đình nghèo hèn dưới sự thống trị của Đế chế Byzantine vào thế kỷ thứ 5. Gia đình Theodora có 3 chị em, cha là một người huấn luyện gấu ở đấu trường và mẹ là một vũ nữ chuyên múa hát mua vui trong các quán rượu.
Tuy tuổi thơ khốn khó, nhưng Theodora càng lớn càng trở nên xinh đẹp, có thể nói là xinh đẹp nhất nhà với mái tóc màu nâu đỏ, làn da ngăm khỏe khoắn, đôi mắt đen láy và đôi môi vô cùng gợi cảm.
Đến tuổi trưởng thành, Theodora được mẹ đồng ý cho nối nghiệp làm vũ nữ để phụ kiếm tiền trang trải cuộc sống.
Bằng nhan sắc trời phú cùng những kỹ năng nhảy múa điêu luyện, Theodora nhanh chóng hòa nhập nghề thấp kém nhất trong xã hội khi đó, dùng thân thể của mình để mua vui cho biết bao nhiêu đàn ông ở các quán rượu.
Biến cố trong cuộc đời Theodora xảy đến khi lần lượt cha mẹ đều qua đời vì bạo bệnh. Ba chị em cũng vì vậy mà sống ly tán. Theodora vì quá cô đơn và chán nản nên bắt đầu cuộc sống buông thả trong một nhà chứa, dùng thân xác mình để mưu sinh kiếm sống qua ngày.
Hoàng đế Byzantine Justinian I.
Ở tuổi 16. Theodora theo chân một quan chức Syria tên Hecebolus đến Libya, vì ông ta được bổ nhiệm làm thống đốc tỉnh này. 4 năm sau đó, cô quay trở về quê hương.
Theodora lúc đó cải sang Công giáo, bỏ nghề cũ và trở thành thợ đan len tại một căn nhà gần cung điện hoàng gia.
Ở thời điểm đó. Hoàng đế Anastase của Đế quốc Byzantine vừa băng hà. Triều đình xuất hiện cuộc tranh ngôi vương đẫm máu, một bên gồm những triều thần ủng hộ Thái tử, một bên là những người ủng hộ chỉ huy trưởng ngự lâm quân Justin.
Justin chỉ là một lão già lẩm cẩm, nhưng được người cháu tên Justinian giúp đỡ. Nhờ đó mà phe Justin đánh bại Thái tử, lên ngôi vương vào năm 518. Dù mang danh là Hoàng đế, nhưng Justin thực chất đã giao hết quyền lực cho cháu trai Justinian.
Justinian lại là một trong những người đam mê nhan sắc của cô nàng vũ nữ lúc bấy giờ. Khi có quyền lực trong tay, Justinian liền khao khát có được Theodora hơn bao giờ hết.
Sử gia Procopius từng viết: "Theodora là mối tình mê khoái nhất của Justinian. Nàng đòi hỏi ân huệ gì, hoặc món vàng bạc châu báu nào, ông sung sướng cho nàng đầy đủ như nàng mong ước".
Chưa dừng lại ở đó, thậm chí Justinian còn muốn chính thức cưới Theodora về làm vợ. Nhưng ngặt nỗi, luật lệ lúc bấy giờ có cấm những vũ nữ, gái điếm hèn kém không được phép kết hôn với giới quý tộc, hoàng tộc. Không chấp nhận điều này, Justinian đã dùng tầm ảnh hưởng của mình để thay đổi luật pháp.
Theodora nổi tiếng là hoàng hậu xinh đẹp tuyệt trần.
Ngày 1/4/527, Hoàng đế Justin thoái vị, Justinian trở thành vị vua mới của La Mã và Theodora hiển nhiên trở thành hoàng hậu của Đế chế Byzantine. Lần đầu tiên và cũng là duy nhất trong lịch sử, có một vũ nữ bước lên ngôi vị cao quý bậc nhất.
Dù bước lên đỉnh cao quyền lực đối với một phụ nữ, nhưng quá khứ phóng đãng làm vũ nữ mua vui của Theodora không dễ gì xóa bỏ. Những người phản đối cho rằng đây là một sự sỉ nhục.
Phe phản đối tập hợp lực lượng hùng hậu, tạo nên cuộc đảo chính mang tên Nika ngay tại thủ đô Constantinople của Đế chế Byzantine. Cuộc đảo chính quy mô khiến một nửa thành phố bị thiêu rụi và hàng chục ngàn người bỏ mạng.
Bất ổn ngay ở thủ đô khiến Hoàng đế Justinian lo lắng. Ở thời điểm đó, Byzantine đang căng sức phải đàm phán với Đế chế Ba Tư ở phía đông.
Trong cơn cùng quẫn, Justinian tán thành giải pháp lưu vong. Ông truyền lệnh vận chuyển tất cả các kho vàng bạc châu báu trong cung điện xuống tàu đậu ở ngoài khơi.
Hoàng đế Byzantine không dám cho Theodora biết quyết định này mà đợi đến phút chót mới đưa Theodora đi.
Khi đó, Theodora hết sức giận dữ và tuyên bố sẽ không rời thủ đô, dù chỉ nửa bước. "Không! Một ngàn lần không! Ta không tán thành kế hoạch chủ bại và rút lui hèn nhát như thế! Ta không thoái vị, và quyết bảo vệ ngôi Hoàng hậu của ta!".
Hoàng hậu Theodora sau đó ra lệnh chuyển ngược lại mọi thứ trên tàu về cung điện. Vì thấy chồng không còn năng lực giải quyết cuộc khủng hoảng nên một mình bà ra tay.
Phác họa hình ảnh Hoàng hậu Theodora.
Lợi dụng cơ hội hai phe chống đối bất hòa, Theodora chia rẽ rồi dùng tiền mua chuộc. Bà nghĩ ra âm mưu thâm hiểm khi lôi kéo phe nổi loạn đến quảng trường lớn rồi ra lệnh thẳng tay tàn sát 30.000 người, chấm dứt cuộc nổi dậy chỉ sau một tuần.
Có thể nói, Justinian ngồi vững trên ngai nhờ sự quyết đoán của Theodora. Sau cuộc nổi dậy, Justinian và Theodora đã xây dựng và cải cách, biến Constantinople trở thành kinh đô lộng lẫy trong hàng trăm năm.
Theodora còn tham gia cải cách pháp luật trong việc gia tăng quyền của phụ nữ. Bà đã thông qua luật cấm ép buộc bán dâm tại các nhà thổ khép kín hay ban thêm quyền cho phụ nữ khi ly hôn và quyền sở hữu tài sản. Bà lập án tử hình cho tội hiếp dâm, cấm việc giết hại những người vợ ngoại tình. Nhiều tu viện được mở ra để cưu mang những gái mại dâm hoàn lương.
Ngày 28/6/548, Theodora qua đời ở tuổi 48 vì căn bệnh ung thư. Sử sách chép lại rằng Justinian đã khóc hết nước mắt trong lễ tang hoàng hậu.
Ngày nay, các sử gia vẫn tranh cãi khi đánh giá con người Theodora. Bà bị coi là người dâm đãng và tàn độc nhưng cũng là nhân vật lịch sử vĩ đại.
Theodora được mệnh danh là một trong số những người phụ nữ quyền lực nhất trong lịch sử thế giới khi gián tiếp đưa Đế chế Byzantine hưng thịnh và tham gia vào quá trình thúc đẩy sự bình đẳng giới, đem lại quyền lợi cho phụ nữ.