Nhân loại sẽ bị đe dọa nếu chất cực độc dưới lớp băng Bắc Cực thoát ra

2.992

Dưới lớp băng khổng lồ Bắc cực ẩn chứa 1 chất cực độc, nếu thoát ra bên ngoài toàn nhân loại sẽ bị đe dọa.

Thử tưởng tượng xem viễn cảnh đáng sợ khi trữ lượng thủy ngân khổng lồ ở Bắc Cực thoát ra môi trường? Chắc chắn đó là 1 cái kết đắng.

Bạn tin được không, tầng đất đóng băng vĩnh cửu ở Bắc Cực hiện đang tích trữ một lượng thủy ngân khổng lồ đáng sợ, gấp hai lần lượng thủy ngân tự nhiên của cả hành tinh này cộng lại. Câu hỏi là sẽ ra sao nếu lượng thủy ngân này… "thoát" ra ngoài môi trường?

Các nhà nghiên cứu thuộc Cơ quan Địa chất Hoa Kỳ đã tiến hành đo đạc 13 "mẫu lõi" của tầng đất bị đóng băng ở Alaska, Mỹ từ năm 2004 đến năm 2012.

Các mẫu này được thu thập từ các địa điểm cách xa nhau, với những đặc điểm đất khác biệt, đủ để chúng có thể đại diện cho toàn bộ bắc bán cầu. Kết quả nghiên cứu chỉ ra, có đến 793 triệu kg thủy ngân đang bị mắc kẹt trong lớp đất băng vĩnh cửu của bán cầu Bắc kể từ kỷ nguyên băng hà cuối cùng.

Các nhà khoa học cảnh báo biến đổi khí hậu đang làm tan chảy vùng đất đóng băng vĩnh cửu.

Để dễ tưởng tượng hơn, chúng ta hãy làm một phép so sánh. Khối lượng thủy ngân này gấp khoảng 10 lần lượng phát thải thủy ngân do con người gây ra trong 30 năm gần đây và gần gấp đôi tổng lượng thủy ngân được tìm thấy trong các vùng đất không đóng băng, trong đại dương và khí quyển.

Một câu hỏi được đặt ra là tại sao Bắc bán cầu lại có thể tích trữ cả một "bể chứa" thủy ngân khổng lồ đến như vậy. Lý giải cho điều này, ông Paul Schuster - nhà khảo sát địa chất Hoa Kỳ cho biết, thủy ngân tự nhiên đi vào lớp băng vĩnh cửu từ khí quyển. Là một phần của chu trình thủy ngân, hơi thủy ngân trong khí quyển đã kết dính với các chất hữu cơ trong đất, sau đó bị chôn vùi bởi trầm tích. Theo thời gian, khối lượng thủy ngân này bị vùi lấp sâu trong tầng đất bị đóng băng vĩnh cửu.

"Sẽ không có bất cứ vấn đề gì về môi trường nếu mọi thứ vẫn đóng băng như vậy. Tuy nhiên chúng ta đều biết rằng Trái đất đang nóng lên từng ngày, dẫn đến tình trạng băng tan. Mà dựa theo vật lý thì khi băng tan đến một mức độ nhất định, khối lượng thủy ngân này hoàn toàn có thể bị phóng thích ra ngoài môi trường", ông Paul nói.

Phát hiện này có tính chất cảnh báo nghiêm trọng vì nếu kịch bản "thủy ngân bị phóng thích" này xảy ra, nó sẽ ảnh hưởng đến tất cả các hệ sinh thái trên khắp thế giới.

Nếu để thủy ngân hòa vào nguồn nước, nó có thể gây ra những hậu quả khủng khiếp. Thủy ngân vô cơ có thể bị chuyển hóa thành methyl thủy ngân - một chất độc mạnh gây tổn thương nghiêm trọng đến hệ thần kinh.

Bản đồ này cho thấy nồng độ thuỷ ngân (tính bằng microgram/mét vuông) ở các độ sâu khác nhau.

Rất nhiều trường hợp ngộ độc methyl thủy ngân ở người đã được ghi nhận sau khi họ ăn cá bắt được ở vùng nước nhiễm độc. Methyl thủy ngân cũng có ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, và cũng là tác nhân gây ra nhiều dị tật bẩm sinh.

Steve Sebestyen - một nhà khí tượng học tại Cục Kiểm Lâm Mỹ cho biết: "Việc thuỷ ngân này được thải ra môi trường sẽ gây ra hậu quả vô cùng lớn vì thủy ngân có thể xâm nhập vào chuỗi thức ăn trong tự nhiên, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của các sinh vật".

Và kịch bản xấu nhất là khi thuỷ ngân rơi vào khí quyển, nó có thể có sức ảnh hưởng đến toàn thế giới. Bước tiếp theo trong nghiên cứu này là mô phỏng sự thay đổi khí hậu để có thể làm tan lớp đất đóng băng vĩnh cửu cũng như lên kịch bản cho trường hợp tồi tệ nhất - khi thủy ngân bị phóng thích ra môi trường.

24% diện tích đất trên đường xích đạo là đất đóng băng vĩnh cửu, và có một bể thuỷ ngân khổng lồ ẩn sâu trong lớp đất đó. Điều gì sẽ xảy ra nếu lớp băng ấy tan biến mất? Thủy ngân sẽ thâm nhập vào chuỗi thức ăn như thế nào? Đây là những câu hỏi lớn mà chắc hẳn các nhà nghiên cứu sẽ mất rất nhiều thời gian để trả lời.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Geophysical Research Letters.