Phát hiện dạng sống kỳ dị, ăn khí độc trong hang ngập nước ở Mexico

Bán đảo Yucatan (Mexico) là một trong những địa điểm nổi bật nhất trong lịch sử: Nó là vùng đất mà thiên thạch rơi xuống hủy diệt khủng long cách đây 66 triệu năm.

Tuy nhiên, toàn bộ khu vực có nhiều hang động và hố sâu chưa được khám phá. Một nghiên cứu mới đây cho thấy một số hang động đầy sự sống khác thường.

Nhóm nghiên cứu tiến hành khám phá - dẫn đầu là trường ĐH Texas A & M tại Galveston và Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), đang tiến hành nghiên cứu sinh thái toàn diện về hệ thống hang động Ox Bel Ha, chạy dọc theo bờ biển đông bắc của bán đảo.

Sơ đồ hệ thống hang ngầm. (Việt hóa: Cẩm Mai).

Họ phát hiện ra rằng trong đó có các nhóm vi khuẩn sống trong nước oxy thấp và trong bóng tối. Không có nhiều chất hữu cơ từ trên rơi xuống để ăn. Thay vào đó, chúng sống bằng cách tiêu thụ các vật chất phân tán vô hình, bao gồm: carbon và khí methane.

Nhóm nghiên cứu giải thích rằng những vi khuẩn này là "nguồn sống" cho toàn bộ hệ sinh thái ngầm. Chúng lấy dinh dưỡng theo một số loài giáp xác mà chúng sống chung.

Nhóm nhà khoa học quốc tế giải thích rằng: ví dụ, khoảng 21% chế độ ăn uống của một loài tôm là khí methane.

Không giống như ở đại dương sâu, khí methane ở đây trồi lên từ hệ thống lỗ thông hơi thủy nhiệt và các vi khuẩn đáy biển. Mê cung khí methane này hình thành bên dưới lớp đất rừng trên bề mặt.

Cuối cùng, nó chảy xuống dưới những hang động ngập nước và tạo thành nền tảng cho hệ sinh thái kỳ lạ này.

Khí methane có vẻ kỳ lạ đối với chúng ta đi bộ trên mặt đất và hít thở khí oxy, nhưng nó thực sự là một thành phần quan trọng đối với sự sống trong môi trường khắc nghiệt của thế giới chưa được khám phá.

Ẩn bên dưới lớp băng vĩnh cửu Bắc Cực và các tảng băng Nam Cực rộng lớn chứa methanogen. (Ảnh minh họa).

Người ta biết rằng có rất nhiều khu vực sâu trong đại dương, ẩn bên dưới lớp băng vĩnh cửu Bắc Cực và các tảng băng Nam Cực rộng lớn chứa methanogen, sinh vật vi sinh thuộc lãnh địa thái cổ của sự sống sản sinh ra khí methane.

Hệ sinh thái tiêu thụ mê tan trong các hang động Ox Bel Ha tạo ra một tình tiết mới lạ đáng mừng cho câu chuyện sự sống trên hành tinh.

Mặc dù đây là một khám phá rất thú vị của các nhà sinh thái tiến hóa, nhưng nó làm nổi bật điều đáng lo ngại đang thấy rõ trên đại dương thế giới hiện nay là: Lượng khí CO₂ và khí methane tăng lên trong các đại dương thế giới - phần lớn do biến đổi khí hậu, mà lượng khí oxy đang giảm.

Đồng tác giả nghiên cứu sinh vật học John Pohlman thuộc USGS cho hay: "Sự khử oxy là mối quan tâm ngày càng tăng. Chúng tôi đang tìm hiểu các quá trình trong hệ thống hang động này tương tự như những gì đang xảy ra trong đại dương toàn cầu".

Nói tóm lại, khí methane thích hợp cho các vi khuẩn chịu cực hạn, nhưng càng có nhiều chất xâm nhập vào các đại dương thì càng ít khả năng sẽ có dạng sự sống khác tồn tại trong thời gian dài.