Phục dựng gương mặt nữ quý tộc Peru sống cách đây 1.200 năm

Các nhà khảo cổ tái tạo lại những đường nét trên gương mặt một phụ nữ quý tộc thời xưa ở Peru.

Các nhà khoa học tiến hành phục dựng khuôn mặt Nữ Hoàng Huarmey, một phụ nữ quý tộc sống cách đây khoảng 1.200 năm, được chôn cất cùng nhiều trang sức và vật dụng xa xỉ trong hầm mộ El Castillo de Huarmey ở Huarmey, Peru, National Geographic hôm 13/12 đưa tin.

Hai nhà khảo cổ học Miłosz Giersz và Pimentel Nita phát hiện hầm mộ năm 2012. Nơi đây từng là một khu đền lớn thuộc nền văn minh Wari, nền văn minh thống trị khu vực này vài thế kỷ trước khi đế chế Inca phát triển. Hầm mộ vẫn còn nguyên vẹn và lưu giữ hài cốt của 58 phụ nữ quý tộc, trong đó có 4 nữ hoàng hoặc công chúa.

"Đây là một trong số những phát hiện quan trọng nhất vài năm gần đây", Cecilia Pardo Grau, một quản lý tại Bảo tàng Nghệ thuật Lima nhận xét.

Các nhà khoa học gọi một phụ nữ khoảng 60 tuổi và được chôn cất đặc biệt trang trọng là Nữ hoàng Huarmey. Họ tìm thấy hài cốt của bà trong một căn phòng riêng, xung quanh là rất nhiều trang sức và các đồ vật xa xỉ như khuyên tai vàng, rìu đồng, ly bạc.

Những trang sức xa xỉ được tìm thấy trong lăng mộ El Castillo de Huarmey. (Ảnh: National Geographic).

Nhóm nghiên cứu phân tích kỹ bộ xương và phát hiện, giống như nhiều phụ nữ quý tộc trong vùng, Nữ hoàng Huarmey dành rất nhiều thời gian để ngồi và hoạt động phần thân trên với dấu hiệu đặc trưng của việc dệt vải.

Điều này có thể giải thích cho địa vị cao quý của Nữ hoàng Huarmey. Trong văn hóa Wari thời đó, vải giá trị hơn vàng bạc do sản xuất vải tốn rất nhiều thời gian. Những tấm vải cổ xưa phát hiện ở một số địa điểm khác tại Peru có thể được dệt suốt hai đến ba thế hệ, Giersz cho biết.

Người xưa có lẽ rất tôn kính Nữ hoàng Huarmey với tài năng dệt vải. Bà được chôn cùng những dụng cụ dệt vải làm bằng vàng. Hài cốt của bà thiếu mất một số chiếc răng, khớp với hiện tượng răng sâu do thường xuyên uống chicha, một loại đồ uống ngọt có cồn làm từ ngô mà chỉ tầng lớp thượng lưu của Wari được phép thưởng thức.

Nhóm nghiên cứu còn phát hiện một đường rãnh dẫn từ lăng mộ của bà đến những phòng chứa bên ngoài có dấu vết của chicha. Đường rãnh này giúp mọi người có thể thực hiện những nghi thức chia sẻ chicha với Nữ hoàng Huarmey kể cả khi lăng mộ đã đóng kín. "Thậm chí sau khi Nữ hoàng Huarmey qua đời, mọi người vẫn uống cùng bà ấy", Giersz nói.

Đầu năm 2017, Giersz làm việc với Oscar Nilsson, nhà khảo cổ nổi tiếng với việc phục dựng khuôn mặt, để tái hiện gương mặt Nữ hoàng Huarmey khi còn sống. Sử dụng mẫu hộp sọ in 3D, Nilsson bắt đầu tái tạo các đường nét trên gương mặt bà bằng tay.

Gương mặt người phụ nữ quý tộc được phục dựng tỉ mỉ. (Ảnh: National Geographic).

Nilson dựa vào cấu trúc hộp sọ và những dữ liệu khác để ước tính độ dày của cơ và thịt trên xương. Ông cũng tham khảo hình ảnh những người bản địa khác sống gần El Castillo de Huarmey.

Nilsson mất tổng cộng 220 giờ để phục dựng gương mặt Nữ Hoàng Huarmey. Ông sử dụng tóc thật từ những phụ nữ lớn tuổi khi tái tạo kiểu tóc của bà.

"Nếu mọi người coi công đoạn đầu có tính khoa học cao thì phần sau lại khá nghệ thuật. Đó là lúc tôi cần thêm một chút biểu cảm hay sức sống cho khuôn mặt, nếu không trông sẽ rất giống ma nơ canh", ông cho biết.

"Tôi đã làm công việc này 20 năm và có rất nhiều dự án tuyệt vời. Nhưng dự án lần này thực sự khác biệt khiến tôi không thể từ chối", Nilsson chia sẻ.

Bản phục dựng hoàn chỉnh được trưng bày từ ngày 14/12 tại một triển lãm đồ tạo tác Peru trong Bảo tàng Dân tộc Quốc gia ở Warsaw, Ba Lan.