Robot ra trận

Asendro chậm chạp bước lên cầu thang rồi dừng lại trước cánh cửa đóng kín. Liệu đằng sau cửa có một quả bom hay nhóm khủng bố có vũ trang ẩn nấp? Điều đó chẳng có nghĩa gì đối với Asendro, một robot không biết sợ hãi. Nó giơ tay lên, ấn vào tay nắm và mở cửa bước vào phòng.

Quân đội Đức đang thử nghiệm tại một thao trường gần thành phố Wurzburg miền Nam nước Đức với mẫu robot Asendro – một thế hệ robot bảo vệ mới nhất. Chỉ nặng 40kg, robot nhẹ cân này trông giống một chiếc xe tăng đồ chơi. Với cánh tay của mình, thiết bị này có thể mở các cánh cửa và sử dụng cặp mắt video của mình để do thám và điều tra các vị trí nguy hiểm mà con người không tiếp cận được.

Mẫu robot Asendro đầu tiên do công ty Robotwatch ở Berlin chế tạo đã lọt vào mắt xanh của quân đội Đức khi công ty này đưa mẫu robot đầu tiên tham gia công tác an ninh của World Cup 2006. Theo kế hoạch mới, Asendro thực hiện nhiệm vụ lớn đầu tiên của nó tại thao trường quân sự Hammelburg nằm ở phía bắc thành phố Wurzburg, nơi quân đội Đức từng tổ chức cuộc triển lãm Robot mặt đất châu Âu (European Land Robot Exhibition - Elrob 2006).

Mặc dù quân đội Đức đã sử dụng những chiếc máy bay không người lái từ 30 năm nay, nhưng họ có ít kinh nghiệm với robot trên bộ. Teodor, một robot tháo bom đã được quân đội và cảnh sát ở 30 nước sử dụng, hiện đang là “quân nhân thép” duy nhất của quân đội Đức. Hồi tháng 6.2003, robot do hãng Telerob sản xuất tại nhà máy gần Stuttgart này đã được chú ý tới khi nó được sử dụng để tháo một quả bom từ ga tàu chính ở thành phố miền Đông Dresden.

Mẫu robot “Asendro” – một thế hệ robot bảo vệ mới nhất – đang được quân đội Đức thử nghiệm. Chỉ nặng 40kg, robot nhẹ cân này trông giống một chiếc xe tăng đồ chơi (Ảnh: Asendro)

Một vũ khí mới

Đối với quân đội các nước khác, việc sử dụng những người lính robot cũng ít phổ biến. Quân đội Mỹ từ 5 năm trước, khi vấp phải sự kháng cự quyết liệt của quân Taliban trong mạng lưới các hang động ở Afghanistan, đã bắt đầu đưa những robot Packbot tới thám hiểm các hành lang quân sự. Robot này được chế tạo bởi iRobot, một công ty của Mỹ nổi tiếng nhờ máy hút bụi chân không Roomba.

Những người lính robot thường được sử dụng để tháo mìn và các loại chất nổ cảm ứng (IED - improvised explosive devices). Khoảng 1/3 các ca thương vong của lính Mỹ tại chiến trường Iraq là do những loại vũ khí này – chúng thường bị kích nổ nhờ các cảm biến phản ứng với sự chuyển động (motion sensor) hoặc được kích hoạt từ xa bằng cách sử dụng một máy điện thoại di động. Các robot trinh sát điều khiển từ xa và các phương tiện vận tải tự động hoàn toàn gần đây đã giúp giảm thiểu những nguy hiểm này.

Robot Asendro đã lọt vào mắt xanh của quân đội Đức khi tham gia công tác an ninh của World Cup 2006 (Ảnh: robotstocknews.blogspot.com)

Tinh vi hơn, Lầu năm góc dự định phát triển một lực lượng chiến đấu hoàn toàn tự động trong những năm tới đây với một chương trình gọi là Hệ thống chiến đấu tương lai (Future Combat System). Ngoài những robot trinh sát nhỏ (SUGV- small reconnaissance robots), hệ thống này còn bao gồm những hệ thống vận tải gọi là “mules” (con la) - mà, giống như cái tên của nó, sẽ đi theo đội quân chiến đấu và mang vật dụng, đạn dược. Thậm chí các phương tiện vận tải và các xe tăng chiến đấu đều dự kiến sẽ được điều khiển từ xa trong tương lai. Chi phí dự tính cho chương trình này là cực kỳ lớn và chắc chắn sẽ vào khoảng 90 đến 150 tỉ USD.

Để đẩy mạnh việc phát triển các robot này, quân đội Mỹ đã tài trợ cho những cuộc thi sáng tạo robot ngày càng ngoạn mục. Chẳng hạn, mục tiêu của giải Grand Challenge năm ngoái là lái một chiếc xe không người lái, hoàn toàn tự động qua một tuyến đường dài 131 dặm băng qua sa mạc Mojave mà không hề dùng đến điều khiển từ xa. Nhóm đoạt giải đã hoàn thành nhiệm vụ trong chưa đầy 7 tiếng đồng hồ và đã giành được giải thưởng 2 triệu USD.

Teodor, một robot tháo bom đã được quân đội và cảnh sát ở 30 nước sử dụng (Ảnh: defence.gov.au)

Lính robot cho Iraq

Quân đội Mỹ đang bắt đầu thực hiện một dự án lớn nhằm tăng lên nhanh chóng số lục quân bằng robot. Đội quân robot đầu tiên dự kiến sẽ ra mắt v

Những chiếc xe cứu thương không người lái REV (Robotic Extraction Vehicle) mang theo một robot thứ hai nhỏ hơn có khả năng đưa những người bị thương ra khỏi chiến trường.

ào ngày 24.9 tới. Đến cuối năm, 1.000 robot sẽ “nhập ngũ”, và trong vòng 5 năm tới sẽ có hơn 2.000 nữa.

Những robot bé nhỏ, nặng khoảng 25kg hay ít hơn, sẽ được sử dụng chủ yếu vào nhiệm vụ thăm dò, trinh sát – tìm kiếm những phiến quân và bom của họ. Theo yêu cầu của Chính phủ Mỹ, robot quân sự phải đủ nhỏ gọn, vừa có khả năng nhìn được vào trong cửa sổ của xe ô tô, và vừa nhìn ngó được dưới gầm xe.

Yêu cầu đó của chính phủ đã gây ra một cuộc cạnh tranh gắt gao giữa các nhà sản xuất robot để giành được hợp đồng sản xuất robot quân sự. “Người chiến thắng sẽ được tôn vinh vào ngày 14 tháng 9 với một hợp đồng sản xuất 101 robot. Và robot đầu tiên phải được giao trong vòng 10 ngày”, tờ Defense News cho biết.

Do yêu cầu gấp gáp của quân đội Mỹ, quá trình đặt hàng, mua bán này diễn ra nhanh chóng khác thường. Một loạt cuộc thử nghiệm robot vừa được tổ chức tại Redstone Arsenal, một cơ sở lục quân của quân đội Mỹ ở bang Alabama, trước khi có các cuộc bỏ thầu chính thức. Thay vì một quy trình phức tạp để trở thành một đấu thủ, những công ty dự thầu có thể đăng ký tại Redstone. Và người chiến thắng sẽ được trao hợp đồng ngay tại chỗ.

Quân đội cũng đã có một số robot nhỏ có thể phù hợp với yêu cầu này - từ những chiếc xe tải điều khiển bằng sóng điện từ, cho tới những cỗ máy Packbot của hãng iRobot. Những robot này, thường được coi là quá mỏng manh đối với nhiệm vụ rà phá bom, dường như lại rất phù hợp với yêu cầu về những robot nhỏ gọn của chính phủ.

Robot mới có tên Talon của quân đội Mỹ, có mắt hồng ngoại, 4 camera, một đèn pha và có trang bị súng, dự kiến sẽ được đưa tới Iraq mùa xuân tới (Ảnh: foster-miller)

Thục Phương

ĐỒ CHƠI CŨNG THAM CHIẾN Các đồ chơi không phải là thứ vô dụng, vì kinh nghiệm của quân đội Mỹ đã chứng minh điều này. Ở Iraq, những người lính Mỹ đã sử dụng những chiếc xe hơi nhỏ xíu điều khiển từ xa của hãng điện tử Radio Shack để tự bảo vệ khỏi những thiết bị phát nổ. Họ điều khiển những chiếc xe đồ chơi vào những cái hộp mà họ phát hiện thấy trên đường. Nếu thứ đồ chơi này không thể làm dịch chuyển chiếc hộp, họ sẽ cho rằng nó có thể chứa một vật gì đó nặng hơn ở bên trong và sẽ gọi một đội phá mìn tới. Nếu chiếc hộp di chuyển, thì có nghĩa là nó rỗng và họ tiếp tục đi được an toàn.