Tại sao có hai lỗ mũi?

Ngoài việc làm đẹp cho khuôn mặt hay dùng để thở, mũi còn giúp bạn tìm người yêu hay làm cho thân hình bạn thanh mảnh hơn. Và đó chỉ là một trong số những điều kỳ diệu của mũi.

Người ta vẫn đặt câu hỏi, lỗ mũi người vì sao là hai mà không là một? Điều này đã được các công trình nghiên cứu lý giải từ một số công năng của mũi.

Thứ nhất, người có hai lá phổi, mà mũi dùng để hô hấp, hút ôxy vào, thở khí CO2 ra. Mỗi bên phổi đều do một bên lỗ mũi tương ứng điều khiển. Giả dụ, lỗ mũi bên trái bị tắc, phổi bên trái sẽ không thể hô hấp, khi đó, cơ thể chủ yếu nhờ vào sự giúp đỡ của lá phổi bên phải để thực hiện trao đổi khí. Nghiên cứu cho thấy, khi một lỗ mũi bị nút kín không thể thông khí thì một loạt cơ chế phản xạ bảo vệ mũi xảy ra, làm cho cơ thể vẫn hô hấp, và hệ thống hô hấp sẽ hoàn toàn chuyển dịch sang một lỗ mũi khác.

Thứ hai, hai lỗ mũi khiến cơ thể vận động, hô hấp càng có hiệu quả, thúc đẩy toàn bộ quá trình trao đổi chất.

Thứ ba, hai lỗ mũi hô hấp có thể thay nhau nghỉ ngơi, một lỗ mũi làm việc liên tục rất dễ mệt mỏi. Các nghiên cứu còn cho biết, nếu như chỉ dùng một lỗ mũi để thở liên tục 3 giờ liền, cơ thể sẽ xuất hiện cảm giác mệt mỏi.

Mũi cũng biết nói dối đấy nhé. (Ảnh: VNE)

Và cuối cùng, hai lỗ mũi trợ giúp cho giấc ngủ được dễ chịu. Thực nghiệm cho thấy, khi thở kéo dài liên tục trên 8 giờ, nếu nằm ngủ ở một tư thế không thay đổi, một bên lỗ mũi thường bị tắc, sau đó rất khó ngủ, vì lúc này so với trạng thái đứng hoặc ngồi, sinh lý mũi thay đổi. Vì thế, mũi người có hai lỗ là để đáp ứng nhu cầu sinh lý, trong đó có tác dụng tạo cho giấc ngủ được thoải mái.

Lỗ mũi bên trái, bên phải khác nhau

Công năng của lỗ mũi bên trái và lỗ mũi bên phải có một số khác biệt tế nhị nhưng rất thần kỳ, nhất là cảm thụ mùi của lỗ mũi trái và phải không hoàn toàn giống nhau.

Những nghiên cứu và trắc nghiệm thử mùi của mũi cho thấy, khi dùng lỗ mũi phải ngửi cái gì đó, ta thường có sự đánh giá "xông xênh" hơn. Nếu dùng lỗ mũi trái để phân biệt mùi thì kết quả sẽ chính xác hơn. Ví dụ, một người làm nghề bình thẩm rượu nếu dùng lỗ mũi bên phải để ngửi có thể dễ cho điểm cao, nhưng nếu dùng lỗ mũi bên trái thì dễ cho điểm gần với thực tế.

Điều này được lý giải: Lỗ mũi bên trái và bên phải được tiếp nhận sự chi phối của đại não tương ứng. Bán cầu não phải điều khiển cảm tính, nên lỗ mũi phải chịu pha trộn sắc thái cảm tính; nhưng lỗ mũi bên trái bị chi phối bởi bán cầu não trái nên sẽ nghiêng theo lý tính và thực tế. Đương nhiên, sự khác biệt này rất nhỏ, không đến nỗi xảy ra hiện tượng: cùng ngửi một vật, nhưng một lỗ mũi cho là mùi hồ tiêu, còn lỗ khác lại ngửi thấy mùi coca cola.

Nghiên cứu cũng cho thấy, sự hít thở của lỗ mũi trái và lỗ mũi phải có ảnh hưởng khác nhau đến trạng thái của người. Khi dùng lỗ mũi phải để hít thở, đại não dễ hưng phấn, thần kinh ở vào trạng thái khẩn trương. Còn lỗ mũi trái thường hít thở trong trạng thái con người cảm thấy nhẹ nhàng, bình tĩnh.

Qua nghiên cứu cũng cho thấy, lỗ mũi trái và phải của con người đã thực hiện luân lưu hít thở, trong y học gọi là tuần hoàn mũi.. Chu kỳ tuần hoàn của hai lỗ mũi khoảng 2,5-4 giờ; tuổi càng lớn, tuần hoàn càng dài. Chu kỳ tuần hoàn này có thể kéo dài tới 8 giờ. Như thế, tạo hoá đã ban cho con người có hai lỗ mũi là có lợi cho nguyên tắc nghỉ ngơi, đồng thời con người có thể vận dụng bí mật này để bảo vệ sức khỏe. Ví dụ, khi cơ thể cảm thấy khẩn trương thì cần có ý thức dùng lỗ mũi trái hô hấp, giúp cho cơ thể dần trở lại trạng thái nhẹ nhàng, dễ chịu.

Các chuyên gia Đức còn phát hiện, người có khoang mũi dài và to thì khứu giác càng tốt, rất có lợi cho khả năng cảm thụ mùi. Mũi to dài thì diện tích cảm thụ mùi rộng, nhận biết mùi nhanh nhạy. Nhưng cũng cần thấy rằng, cảm thụ mùi tốt hay xấu còn liên quan đến chất lượng cuộc sống. Chẳng hạn, người sống trong điều kiện luôn phải tiếp xúc với thực phẩm ôi hỏng, thối rữa, những vật phẩm độc hại... sẽ dần bị hỏng khứu giác.

Mũi cũng nói dối

Chuyên gia điều tra đã nhận định Bill Clinton đang nói dối khi lý giải mối quan hệ với nữ thực tập sinh Monica Lewenski, vì ông ta không ngừng sờ mũi. Các nghiên cứu đã cho thấy, khi một người nói dối thì tổ chức tế bào trong khoang mũi có thể bị xung huyết, khiến mũi đỏ tấy lên, gây ngứa, phải dùng tay gãi.

Tuy nhiên, một số nghiên cứu lại cho biết, bản thân mũi cũng có thể nói dối. Các nhà khoa học Anh đã phát hiện, khứu giác rất dễ bị một loại hoóc môn gọi là "chất trợ sản" quấy nhiễu. Sau khi mũi hít chất trợ sản vào, con người sẽ tăng cảm tình tốt và sự tín nhiệm với đối phương. Vì vậy, một số chuyên gia đã làm các chiêu thử nghiệm với những người bị khiếm khuyết kỹ năng giao tiếp: Chỉ cần hít một số chất trợ sản (giống như hút thuốc bằng mũi) trước khi ra khỏi nhà, họ sẽ trở nên mạnh dạn ứng đối khi giao tiếp, nhất là khi hẹn gặp bạn gái, ông chủ tuyển nhân viên hoặc khi trao đổi, đàm phán...

Mũi tìm người yêu

Các công trình nghiên cứu cho biết, một trong những phương pháp tìm người yêu đảm bảo mục đích ưu sinh là dùng mũi phát hiện mùi cơ thể của người yêu xem giống hay khác mùi cơ thể mình. Điều này có thể giúp phòng ngừa khả năng lấy phải người có quan hệ họ hàng thân thích.

Các chuyên gia nghiên cứu Mỹ đã phát hiện: Mùi cơ thể của các cô gái thường tương tự với mùi của người cha, nhưng đàn ông lại khác. Mùi mà cơ thể người phát ra được gọi là "chất thông tin", chất này chịu ảnh hưởng của một loạt gene tương quan của hệ thống miễn dịch. Do đó nếu như mùi người con trai tương tự với mùi cơ thể người cha cô gái mà anh ta định yêu thì anh ta sẽ có hệ thống miễn dịch tương đương với chính bản thân cô gái. Như vậy, nếu họ lấy nhau, con cái sinh ra sẽ không có tính trội ưu sinh. Đây chính là một trong những biểu hiện về sự huyền diệu sâu xa của hai lỗ mũi.

Mũi giúp giảm béo

Nguyên là, mũi sau khi lọc và phân tích mùi hít vào sẽ đem thông tin mùi nhanh chóng chuyển đến phần giữa đại não khống chế cảm giác đói; tốc độ chuyển tin của nó so với hệ thống tiêu hoá còn nhanh hơn nhiều. Những tư liệu nghiên cứu cho biết, trong việc phán đoán người ta có đói hay không thì phản ánh của mũi so với bụng mẫn cảm hơn nhiều. Cho nên, nếu tìm được loại mùi "đánh lừa" khiến nó đưa thông tin giả đến đại não, tạo sự ức chế không muốn ăn, có thể giảm thiểu số lượng thức ăn đưa vào các bữa, giúp giảm béo hiệu quả.

Các nhà nghiên cứu Nhật Bản cũng phát hiện mùi của bốn loại: bưởi bồ đào, bột hồ tiêu, hồi hương và cao nhân trần có công năng giảm béo. Họ đã tiến hành thử nghiệm như sau: Đem những mùi này trộn vào hoá mỹ phẩm, cho một số nhóm phụ nữ, mỗi nhóm 20 người, ngửi nhẹ nhàng hằng ngày trong một tháng liền. Kết quả cho thấy, 70% trong số họ có vòng bụng giảm trên 2 cm, số người còn lại cũng giảm vòng bụng trên 1 cm. Kết quả này đã mở ra con đường giảm béo mới cho mọi người.