Tháp Dương Long có thể là nơi táng vua Chăm

Các nhà khảo cổ vừa phát hiện thêm nhiều điều chưa từng được biết đến tại cụm tháp Dương Long (thôn An Chánh, xã Tây Bình, huyện Tây Sơn, Bình Định). Họ cho rằng rất có thể nơi này là điểm tạo táng một nhân vật chính yếu thời đó.

Tháp Dương Long. (Ảnh: famille.ne.jp)

Cụm tháp Dương Long được xây dựng vào khoảng nửa cuối thế kỷ 12, thời vua Chămpa Jaya Indravarmadeva. Mới đây, các cán bộ Bảo tàng tổng hợp Bình Định đã khai quật lần 2 khu vực xung quanh chân tháp cổ này. Họ phát hiện những điều chưa hề được biết đến một cách trọn vẹn về nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc của những tòa tháp Chăm cổ xưa.

Qua khai quật, các nhà chuyên môn thu được hơn 1.000 hiện vật gồm các bức phù điêu, diềm trang trí và một số mảnh gốm sứ (chưa phân loại cụ thể). Đặc biệt, cuộc khảo cổ đã phát lộ gần như hoàn toàn nền móng với bệ đỡ quy mô, kiên cố; bề mặt chạm khắc hết sức độc đáo chưa được mô tả trong bất cứ tài liệu nào.

Hầu hết các tháp Chăm ở Bình Định có nền móng được gia cố khá đơn giản, chủ yếu bằng đá ong, đất cát, đá cuội. Trong khi đó, ở cụm tháp Dương Long, nền móng tháp được xử lý sẵn, bề thế, với 4 lớp đá ong, 7 lớp gạch được xếp chồng khít lên nhau. Chân đế bao quanh thân tháp đường kính hơn 20 mét được làm bằng đá sa thạch chồng khít lên nhau tạo thành nhiều tầng, nhiều diềm mái chạm trổ hoa văn, hình thú cầu kỳ, tinh xảo.

Căn cứ vào hiện trạng bài trí, kết nối, các nhà khoa học cho rằng cụm tháp này rất có thể là điểm tạo táng một nhân vật chính yếu thời đó. Khi đề cập đến tháp Dương Long, sách Đại Nam nhất thống chí viết: "Phàm những chỗ xưng là tháp đều là nơi hỏa táng của quốc vương và vương hậu Chiêm Thành".

Một phát hiện mới khác: Tại chân đế của hai tháp phụ, nhiều bộ phận kiến trúc, phù điêu vẫn còn dang dở. Theo tiến sĩ Đinh Bá Hòa, Phó giám đốc Bảo tàng tổng hợp Bình Định, có thể là khi cụm tháp đang thi công thì quốc vương Chămpa gặp biến cố nên phải dừng lại; hoặc đã thi công hoàn thiện lần đầu tiên nhưng người kế tục chỉnh sửa lại kiến trúc.