Uống sữa 'thông minh' bé sẽ thông minh?

Nhiều bà mẹ tin rằng, nếu đầu tư các loại sữa đắt tiền được quảng cáo là chứa dưỡng chất thông minh, con mình chắc chắn sẽ rất sáng dạ. Thực ra, việc "tạo ra" trí thông minh không đơn giản như vậy.

Vi khuẩn bifidobacteria tồn tại trong ruột giúp trẻ hấp thu tốt các dưỡng chất do "sữa ngoài" đem lại (Ảnh: probiotics)

Nhiều công trình nghiên cứu cho thấy trí não phát triển tốt là dựa trên nền tảng của sự phát triển thể chất. Ảnh hưởng của tình trạng kém phát triển thể chất đối với phát triển trí não rất quan trọng không những trong hiện tại mà cả về tương lai. 

Các nghiên cứu tại Đại học Bristol (Anh) được công bố gần đây cho thấy một đứa trẻ bị nhẹ cân lúc chào đời sẽ phát triển chậm hơn và có thông số trí tuệ thấp hơn so với những trẻ có số cân nặng bình thường. Ngoài ra, trẻ có tầm vóc còi cọc do kém tăng trưởng chiều dài và cân nặng (biểu hiện của suy dinh dưỡng) thường cũng bị chậm phát triển trí tuệ và đạt kết quả thấp trong học tập.

Như vậy, tiến trình hấp thu chất dinh dưỡng ở trẻ đóng một vai trò rất quan trọng trong việc giúp cơ thể phát triển bình thường. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh, vi khuẩn bifidobacteria (còn gọi là vi khuẩn Bifidus) tồn tại trong ruột giúp trẻ hấp thu tốt các dưỡng chất do "sữa ngoài" đem lại. Chúng còn làm tăng hấp thu nước, canxi, nhiều khoáng chất khác, lại sản xuất ra vitamin A, vitamin B1, B6, B12, vitamin K và biotin cho đứa bé sử dụng. Vi khuẩn Bifidus còn giúp nâng cao hiệu quả chuyển hoá đường lactose và protein trong sữa. Nói cách khác, Bifidus giúp hấp thu tối ưu các dưỡng chất, giúp trẻ khoẻ mạnh, là tiền đề để trẻ phát triển trí não.

Cơ thể trẻ có khoẻ mạnh thì trẻ mới dễ phát triển trí não liên tục, không bị gián đoạn. Trong trường hợp thiếu sữa mẹ, những dưỡng chất có được từ sữa ngoài đóng một vai trò khá quan trọng: hỗ trợ cho trẻ phát triển trí não trong những năm đầu đời.

Có nhiều yếu tố tạo nên trí thông minh của bé (Ảnh: Sheepskin)

Tuy nhiên không phải cứ uống sữa chứa dưỡng chất có lợi cho trí não là đương nhiên trẻ sẽ thông minh. Thật ra trí thông minh là một phạm trù khá bao quát và không dễ đo lường. Các năng khiếu được hình thành không chỉ nhờ vào dinh dưỡng mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như di truyền, nền nếp giáo dục trong gia đình, ảnh hưởng của xã hội, môi trường sống...

Việc người mẹ nuôi con, chăm sóc và âu yếm con giúp trẻ nhanh trí và sáng dạ hơn so với những bé đi nhà trẻ hay được người lạ, họ hàng trông nom. Đây là kết luận của Hiệp hội Giữ trẻ Anh quốc sau khi nghiên cứu trên 1.200 trẻ từ 3 tháng đến 51 tháng.

Thực tế có những trẻ xuất thân từ những gia đình có gene "quý" và được giáo dục tốt, nhưng khi lớn lên cũng chỉ là người bình thường, không có gì nổi bật. Ngược lại, có những đứa trẻ bố mẹ gốc "nông dân" nhưng được thừa hưởng gene tốt của gia đình và một nền giáo dục tốt đã trở thành những người xuất chúng về sau. Tóm lại, có rất nhiều nhân tố ảnh hưởng đến trí thông minh của đứa trẻ, khó xác định được cái nào chính, cái nào phụ. Tuy nhiên, vẫn có thể khẳng định một điều: Tình trạng sức khoẻ tốt là cơ sở vững chắc giúp cho trẻ dễ phát triển trí não sau này!

Đó là lý do tại sao ở các nước tiên tiến, khi chọn sữa, các bà mẹ quan tâm đến các dưỡng chất thiết yếu giúp trẻ hấp thu tốt để cơ thể khoẻ mạnh hơn là những dưỡng chất phát triển trí tuệ.

BS Nguyễn Lân Đính