Công nghệ và Internet biến ngôi nhà thành "thông minh" như thế nào?

Theo tạp chí Forbes, chính iPhone đã khởi đầu cho xu hướng nhà thông minh (Smart Home). Cùng với sự phổ biến của smartphone và tablet, xu hướng nhà thông minh đang trở nên bình dân hoá. Thậm chí, một ngày nào đó con người sẽ điều khiển ngôi nhà thông minh bằng cử chỉ và giọng nói.

>>> Nhà thông minh (Smart Home) là gì?

Vào những năm 2000, trong khi đang xây dựng "ngôi nhà thông minh" cho chính mình ở Lake Tahoe, California, Tony Fadell, một trong những nhà sáng tạo ra máy nghe nhạc iPod, đã tìm mua bộ điều chỉnh nhiệt, song ông không ấn tượng gì với các tính năng bị hạn chế và công nghệ của thiết bị.

Vì thế, năm 2010, Fadell đã hợp tác với một cựu đồng nghiệp tại Apple là Matt Roger và nghiên cứu ra bộ điều chỉnh nhiệt "thông minh". Một năm sau, Nest Labs - công ty của họ - đã giới thiệu thiết bị điều nhiệt có giao diện người dùng giống iPod, tích hợp kết nối WiFi và phần mềm có thể điều chỉnh các thiết lập dựa trên nhu cầu sử dụng. Giá của sản phẩm là 249 USD.

"Chúng tôi sử dụng công nghệ của smartphone và… đặt nó ngay trên tường nhà bạn", Rogers nói.

Ngày nay, thiết bị điều chỉnh nhiệt Nest Learning Thermostat được bán tại khoảng 5.000 cửa hàng, từ hãng thiết kế nội thất như Home Depot và Lowe's đến cả cửa hàng của Apple. Thiết bị này giúp giảm khoảng 20% năng lượng tiêu thụ, nghĩa là trung bình mỗi hộ gia đình Mỹ có thể tiết kiệm được 170 USD/năm.

Giờ đây, công ty đang giới thiệu thiết bị cảnh báo khói và carbon monoxide biết kết nối WiFi và tương tác với chủ nhà qua ứng dụng trên smartphone. Thiết bị có tên gọi là Nest Protect, sẽ kiểm soát xem mối đe doạ đến từ đâu và khi nào, nếu đó là một báo động giả, nó sẽ tắt ngay chỉ với một cái vẫy tay.

"Chính iPhone đã bắt đầu cuộc cách mạng này. Giờ đây, mọi người đã quen với việc cầm smartphone trong tay và điều khiển toàn bộ cuộc sống của họ từ đó", Rogers giải thích. "Nhưng các ngôi nhà vẫn chưa "thông minh" đến mức đó, và Nest đã nhận ra cơ hội".

Tuy nhiên, Nest không phải là công ty duy nhất. Công nghệ tự động hoá cho các ngôi nhà đã có từ nhiều thập kỷ trước, song được xem là một công nghệ xa xỉ và chỉ áp dụng với "giới nhà giàu". Ngành công nghiệp này chậm phát triển. Nguyên nhân có thể do các hệ thống công nghệ phức tạp, khó sử dụng và giá thành đắt đỏ, lại yêu cầu lắp đặt chuyên nghiệp và nhiều chi phí bảo dưỡng.

Tuy nhiên, khi smartphone và tablet ngày càng trở nên thịnh hành, công nghệ nhà thông minh càng trở nên dễ dùng hơn, và giá phải chăng hơn. Theo hãng nghiên cứu ABI Research, ngành công nghiệp công nghệ tự động hoá ngôi nhà được dự đoán sẽ đạt 14,1 tỷ USD doanh thu toàn cầu vào năm 2018, chủ yếu là tại Mỹ. Mức doanh thu này tăng 11,5% so với năm 2012.

ABI Research dự đoán tất cả các thị trường phụ của ngành công nghiệp này sẽ tăng trưởng ở mức hai chữ số đến năm 2018, đặc biệt dẫn đầu là thị trường thuê bao công nghệ tự động hoá. Các công ty viễn thông và các hãng bảo mật sẽ là những công ty cung cấp dịch vụ thuê bao với công nghệ tự động hoá các ngôi nhà. Dự kiến mức tiêu thụ các thiết bị tự động hoá ngôi nhà sẽ tăng trưởng từ 1,9 triệu thiết bị /năm lên 19 triệu thiết bị/năm. ABI cũng đoán rằng thị trường chính của công nghệ tự động hoá, bao gồm các sản phẩm giá rẻ hơn và các dịch vụ lắp đặt chi phí thấp, sẽ tăng 60%, đạt hơn 6,4 triệu thiết bị.

"Thiết bị tự động hoá ngôi nhà không phải là một thị trường mới", Adarsh Krishnan, nhà phân tích cấp cao của ABI Research, nói. "Nhưng sự nhận thức của công chúng đối với công nghệ tự động hoá ngôi nhà còn khá mới, chủ yếu xuất phát từ ý tưởng của các hãng bảo mật và gần đây có thêm các công ty cáp và viễn thông".

Tại Mỹ, thị trường này thực sự sôi động. Các công ty như Comcast Corp, Time Warner, DirecTV, Verizon, AT&T, Best Buy và Staples đều có các sản phẩm tự động hoá ngôi nhà. Các nhà sản xuất và công ty bảo mật cũng tham gia cuộc chơi này, như hãng General Electric, ADT Corp, Honeywell International, Ingersoll Rand, United Technologies Corp. và Tyco International. Ngoài ra, các hãng bán lẻ như Walmart cũng ngày càng bán nhiều thiết bị tự động hoá trên các kệ hàng.

Mike Harris, giám đốc điều hành Zonoff, hãng chuyên cung cấp phần mềm kết nối các sản phẩm tự động hoá trong nhà, nói rằng các hộ gia đình có thể mua những thiết bị này với giá từ 150 USD.

Ngày càng có nhiều công ty, như August và Kwikset, bán loại khoá cửa được điều khiển tự động qua smartphone có mức giá từ 150 – 300 USD. Hệ thống "khoá thông minh" này có thể sử dụng cùng, hoặc sẽ thay thế loại khoá truyền thống, cho phép người dùng không cần đến chìa khoá mà sẽ sử dụng công nghệ bluetooth và có thể tuỳ biến, kiểm soát việc ra, vào nhà.

Thông qua các nền tảng phần mềm như của Zonoff, tất cả các thiết bị tự động khác trong nhà đều có thể sử dụng cùng nhau. Chẳng hạn, hệ thống có thể gửi tin nhắn thông báo cho bố mẹ biết các con đã đi học về. Các sản phẩm phòng ăn có thể tích hợp với thiết bị giải mã tự động để các bóng đèn giảm bớt độ sáng và khép rèm cửa sổ khi TV được bật lên vào ban ngày.

Hệ thống nhà hát tại gia cũng được vận hành theo mô hình nhà thông minh. Tại Mỹ, các nhà cung cấp đã phân phối các gói dịch vụ như Prima Cinema trị giá 35.000 USD, và người dùng thậm chí có thể xem các bộ phim mới vào đúng ngày bộ phim ra mắt các rạp chiếu. Các bộ phim được tải tự động và được tiếp cận qua công nghệ quét vân tay.

Ngay cả các mẫu TV "không thông minh" cũng sẽ được ứng dụng công nghệ thông minh. Chẳng hạn, TV có thể được "xổ" ra từ trên trần nhà, hoặc "chui" từ dưới gầm giường ra để người dùng xem chúng ngay trên thảm nhà. Một lựa chọn khác là giấu TV phía sau những tấm gương và bức tường, nghĩa là TV hoàn toàn bị ẩn đi cho đến khi màn hình cảm ứng được kích hoạt.

Một xu hướng đang phát triển nữa là nhà bếp kỹ thuật số. Trong nhà bếp số này, thiết bị tự động hoá được lắp đặt ngay trên bàn nhà bếp và dưới tủ bếp, thông thường vị trí này được ốp gạch. Những bức tường thông minh này có thể trở thành camera an ninh, hiển thị các bức tranh hoặc các tác phẩm của con cái, hoặc được dùng để tìm kiếm trên Internet các công thức nấu ăn, tất cả đều hoạt động qua việc bấm ngón tay.

Ngoài ra, nhờ Siri của Apple, xu hướng tiếp theo sẽ thâm nhập vào nhà thông minh là điều khiển tương tác bằng giọng nói. Lúc đó, hệ thống công nghệ tự động hoá ngôi nhà sẽ được điều khiển bằng giọng nói.

Tuy nhiên, mỗi một hệ thống tự động có kết nối WiFi trong nhà lại nảy sinh ra những rủi ro trong vấn đề an ninh bảo mật và riêng tư. Theo phát hiện của phóng viên công nghệ Kashmir Hill tại tạp chí Forbes, kẻ xấu có thể tấn công (hack) vào nhà của người lạ qua hệ thống tự động một cách dễ dàng. "Khi chúng ta đưa mọi thứ trong nhà kết nối Internet, chúng ta cũng phải chịu những rủi ro bảo mật giống như với bất kỳ thiết bị kết nối nào: chúng có thể bị hack", Hill lưu ý.

Các công ty đang nỗ lực khắc phục hiểm hoạ đó, áp dụng mật khẩu bảo vệ mạnh mẽ và trong một số trường hợp còn thu hồi sản phẩm cũ. Công ty VIA International nói rằng phần mềm trên nền đám mây cũng đang được phát triển sẽ cho phép các nhà cung cấp kiểm soát công nghệ bên trong nhà của khách hàng, đồng thời phần nào canh chừng những kẻ đột nhập.