Bí ẩn cuốn sách Voynich

Bản thảo Voynich là cuốn sách bí ẩn nhất thế giới. Các thông điệp bên trong bản thảo vẫn còn là bí ẩn đối với các nhà toán học, ngôn ngữ học trong một thế kỷ qua.

Đối với nhiều người thì cái gọi là cuốn sách Voynich là một trò đùa, một trò lừa bịp, nhưng một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí PloS One cho thấy bản thảo này có thể chứa đựng một thông điệp đặc biệt. Các nhà khoa học nói rằng họ tìm thấy mẫu của ngôn ngữ và tin rằng đó là những từ có ý nghĩa trong văn bản.

Câu chuyện lịch sử

Cuốn sách có niên đại vào đầu những năm 1400 nhưng nó đã biến mất một cách bí ẩn cho đến năm 1912, một nhà buôn sách cổ là Wilfrid Voynich đã mua được nó cùng một số ấn phẩm đã qua sử dụng ở Ý.

Trong cuốn sách có một bức thư được viết năm 1666, gửi từ một người có tên là Joannes Marcus Marci tới Althanasius Kircher, hé lộ cho chúng ta những mảnh ghép còn thiếu về sự ra đời của cuốn sách.

Sách có khổ 23,5 x 16,2 x 5cm, gồm khoảng 240 trang giấy giả da.

Theo như bức thư ấy, chủ nhân từng sở hữu bản thảo Voynich là Hoàng đế Rudolph II. Vào thời đó, đây là một ông vua cực kỳ mê sưu tầm đồ cổ, ông tới Prague (Cộng hòa Czech ngày nay) và đã mua cuốn sách này với giá không tưởng là 600 đồng ducat, tương đương 3,5kg vàng (khoảng 80.000 USD - hơn 1,6 tỷ VNĐ). Sau khi đức vua qua đời, cuốn sách quý rơi vào tay nhiều học giả cũng như thương nhân khác nhau và bỗng nhiên biến mất vào thế kỷ thứ 17 trước khi gặp được Wilfrid Voynich. Cuốn sách cũng vì thế mà mang tên ông.

Voynich bên cuốn bản thảo mang tên ông - "Bản thảo Voynich".

Có được cuốn sách, Voynich đã tìm cách để bán nó bởi ông cho rằng, đây là một tư liệu cổ quý giá, song cho tới tận khi qua đời, ông vẫn chưa thể bán nó với cái giá mong muốn. Vợ ông mất, cuốn sách được một người buôn sách cổ ở New York (Mỹ) là Hans Kraus mua với giá 24.500 USD (khoảng 500 triệu VNĐ). Năm 1969, sách được tặng cho Đại học Yale (Mỹ) và "sống" ở đó cho tới nay.

Vài nét phác thảo về chân dung cuốn sách bí ẩn

Cuốn sách không có tiêu đề, là một bản thảo chép tay từ bút lông với mực chấm thời Trung cổ. Sách có khổ 23,5 x 16,2 x 5cm, gồm khoảng 240 trang giấy giả da. Theo những nghiên cứu về bản thảo Voynich, người ta cho rằng, ban đầu sách có khoảng 272 trang song đã bị mất tích khi qua tay các chủ nhân khác nhau. Thứ tự xuất hiện các trang cũng là một điều để lại nhiều nghi vấn về việc liệu cuốn sách có bị sửa đổi so với nguyên gốc của nó hay không.

Chủ đề trong cuốn sách vô cùng đa dạng, phong phú...

... với nhiều hình ảnh về các lĩnh vực như y học...

Tuy là bản thảo chép tay song các nhà khoa học khẳng định rằng, không có một lỗi chính tả hay gạch xóa trong bản thảo Voynich. Điều đó chứng tỏ tác giả cuốn sách đã cân nhắc rất kĩ lưỡng trước khi đặt bút. Chủ đề trong cuốn sách cũng đa dạng, phong phú với nhiều hình ảnh về các lĩnh vực chiêm tinh, y khoa, sinh vật... Nhiều người cho rằng, đây có thể là tác phẩm của các tu sĩ dòng Phan-xi-cô và nhà bác học đại tài Roger Bacon.

Mật mã Voynich - lời thách đố cho nhiều thế hệ...

Điểm nổi bật khiến bản thảo Voynich trở thành cuốn sách bí ẩn nhất trong lịch sử nhân loại nằm ở những dòng chữ chép tay và hình ảnh trong cuốn sách. Đây là những ký tự được mã hóa khó đọc nhất trên thế giới. Trong bản thảo Voynich, tác giả sử dụng những chữ viết mật mã, có nét hao hao giống chữ cái hệ La-tinh song thực ra nghiên cứu kỹ lại không phải.

Hình ảnh về lĩnh vực chiêm tinh học trong bản thảo

Việc cuốn sách thực sự có chứa ý nghĩa hay không là vấn đề mà giới khoa học đã tranh cãi rất nhiều.

Điển hình là năm 1919, Giáo sư triết học William Romaine Newbold (Đại học Pennsylvania) đã công bố rằng, ông đã phá giải thành công mật mã trong bản thảo chép tay cổ xưa. Theo đó, ông khẳng định nhà khoa học Trung cổ - Roger Bacon đã chế tạo ra kính hiển vi, kính viễn vọng trước cả Galilée và Newton nhiều thế kỷ. Tuy nhiên, phương pháp giải mã của Newbold là hoàn toàn dựa theo suy diễn. Năm 1931, giáo sư John Manly (Đại học Chicago - Mỹ) đã chứng minh được điều trên. Có thể hiểu là với cách làm của Newbold, cuốn sách sẽ cho ra những gì mà bạn nghĩ trong đầu mình.

Sách Voynich đã từng được một nhóm các nhà giải mã xuất sắc hồi chiến tranh thế giới thứ 2 nghiên cứu. Nhóm này đã rất thành công trong việc giải mã các bức điện mật của đối phương. Nhưng, với bản thảo này thì họ chịu thua vì không tìm thấy ý nghĩa trong văn bản.

Tiến sĩ Marcelo Montemurro, nhà vật lý lý thuyết tại Đại học Manchester (Anh), đã dành nhiều năm dùng mô hình của mình để phân tích ngôn ngữ. Ông hy vọng sẽ làm sáng tỏ những bí ẩn của bản thảo và tin rằng nghiên cứu của mình đang có những bước tiến quan trọng. Hãng tin BBC dẫn lời Montemurro cho biết đây là văn bản duy nhất, không có công trình nào tương tự và tất cả các nỗ lực giải mã nó trước đó đều thất bại. Ông tin rằng nó có cấu trúc ngôn ngữ và có ý nghĩa.

Tiến sĩ Montemurro đã cùng một đồng nghiệp sử dụng phương pháp thống kê trên máy tính để phân tích các trang văn bản. Đây là phương pháp đã từng được dùng đối với các ngôn ngữ khác. Họ tập trung vào mô hình để tìm trình tự sắp xếp của các từ để mong rằng qua đó trích xuất ý nghĩa nội dung mà cuốn sách mang trong nó.

Trong cuốn sách, ngoài hệ thống chữ viết kỳ lạ ra còn là những hình ảnh thuộc đủ các lĩnh vực: sinh vật học, sinh sản, nấu ăn...

Đặc biệt, một số ảnh loài cây được vẽ trong sách thoáng qua trông như các cây thảo dược nhưng kỳ thực, chúng đều không có mặt trên quả địa cầu này. Câu hỏi được đặt ra là: tác giả vẽ những cây ấy từ đâu?

Những gì mà nó "phơi bày" trước mắt người đọc chúng ta vẫn là một điều huyền bí còn để ngỏ.

Như vậy, có thể nói, cuốn bản thảo Voynich là văn kiện cổ kỳ bí nhất trong lịch sử nhân loại. Đọc được nó tưởng chừng là một công việc bất khả thi. Những gì mà nó "phơi bày" trước mắt người đọc chúng ta vẫn là một điều huyền bí còn để ngỏ, chờ đợi được tiết lộ vào thời điểm không xác định trong tương lai.